Κλασική επωδός: Το Κυπριακό θα λυθεί όταν το θελήσει η Άγκυρα και ο Ερτογάν. Εν μέρει σωστή, εφόσον υποκριτικά παραλείπουμε να θέσουμε μια αναγκαία ερώτηση: Από τη δική μας πλευρά κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να φέρουμε το Κυπριακό σε τροχιά λύσης; Αν μένουμε στη θέση ότι «τα κλειδιά της λύσης τα κρατά η Άγκυρα», έχω την εντύπωση ότι αποποιούμαστε τις δικές μας ευθύνες.
Οι ευθύνες
Λογικά έπεται μια άλλη ερώτηση: Ποιες είναι οι δικές μας ευθύνες; Έχω την εντύπωση ότι ούτε οι Ελληνοκύπριοι ούτε οι Τουρκοκύπριοι κάνουμε όσα μπορούμε για να φτάσουμε στο σημείο εκείνο όπου η Τουρκία θα υποχρεωθεί να κάνει το απαραίτητο βήμα για να μην φορτωθεί την αποτυχία. Πώς αλλιώς; Πάρτε για παράδειγμα την τελευταία κρίση της Κωνσταντινούπολης με τα δείπνα και τη συνάντηση Ακιντζί με τον Μπαν Κι-μουν. Δεν θα υποστηρίξω ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είχε τους λόγους του να δυσανασχετήσει, ούτε ακόμα ότι ο Μουσταφά δεν είχε τους λόγους του να κάνει το παιχνίδι που έκανε στην Πόλη. Επικεντρώνομαι στο μήνυμα που έστειλαν: Ότι δηλαδή δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Ότι δεν μπορούν να δουν τη μεγάλη εικόνα, με αποτέλεσμα στο επίπεδο του μέσου πολίτη να φτάνει μια απαξίωση των προσπαθειών που καταβάλλουν τα τελευταία τρία χρόνια.
Ελληνοκυπριακό δόγμα
Σε καθημερινό επίπεδο τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι οφείλουν να εγκαταλείψουν τα δόγματα που τους κατατρύχουν εδώ και δεκαετίες και τις εντελώς προβλέψιμες και αντιπαραγωγικές αντιδράσεις τους.
Ο Νίκος Αναστασιάδης την περασμένη Πέμπτη ήταν στο Σπίτι της Συνεργασίας σε μια προσπάθεια να κτίσει γέφυρες συνεργασίας. Οι άνθρωποί του πού ήταν;
* Ο διαπραγματευτής του βρίσκεται στη Νέα Υόρκη διεκδικώντας τη θέση του προέδρου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
* Ο υπουργός Εξωτερικών του, συντονίζει ολόκληρο το υπουργείο Εξωτερικών εδώ και μια τριετία για την κατάληψη αυτής της θέσης, η οποία τέθηκε ως στόχος από το ΥΠΕΞ.
* Ο κυβερνητικός του εκπρόσωπος επίσης βρίσκεται στη Νέα Υόρκη κάνοντας λόμπιγκ για τη θέση αυτή και επίσης συναντάται με εκπροσώπους του ΟΗΕ για να πείσει ότι ο Άιντε και ο Ακιντζί τα έκαναν θάλασσα στην Κωνσταντινούπολη.
* Την ίδια στιγμή στις διαπραγματεύσεις των τεχνικών επιτροπών για το Κυπριακό όλοι οι Ε/Κ δημόσιοι υπάλληλοι που συμμετέχουν ορθώνουν ένα τεράστιο τείχος απέναντι στην προοπτική δημιουργίας μιας πραγματικής ομοσπονδίας στην Κύπρο γιατί αυτό θα αφαιρέσει αρμοδιότητες από την υφιστάμενη Κυπριακή Δημοκρατία.
Συμπέρασμα: Οι Ε/Κ συνομιλούμε δήθεν για τη δημιουργία ομοσπονδίας αλλά την ίδια στιγμή κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να διατηρήσουμε αλώβητη την Κυπριακή Δημοκρατία την οποία κληρονομήσαμε το 1964 μετά την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων.
Τουρκοκυπριακό δόγμα
Από πλευράς Τουρκοκυπρίων επισυμβαίνουν τα ίδια, ίσως και χειρότερα. Ο Μουσταφά Ακιντζί βρέθηκε κι αυτός στο Σπίτι της Συνεργασίας για να απευθυνθεί σε νεαρούς Ε/Κ και Τ/Κ αλλά τα λόγια του δεν αντανακλώνται στα έργα των ανθρώπων του. Το τ/κ δόγμα είναι επίσης αμυντικό και έχει να κάνει με την απομόνωση των Τ/Κ μετά το 1964. Δικαίως ή αδίκως δεν μας εμπιστεύονται, με αποτέλεσμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να καταθέτουν εξωφρενικές προτάσεις. Για να μην μπούμε σε πολύ σοβαρά θέματα ώστε ο κ. Ακιντζί να διαμαρτύρεται ότι γίνονται διαρροές, θα μείνουμε στα αυτονόητα:
* Οι Τ/Κ διαπραγματευτές επιμένουν ότι η Κύπρος πρέπει στην πράξη να έχει δύο ΑΟΖ. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, λένε, θα πρέπει να δώσει στο κάθε συνιστών κρατίδιο την ΑΟΖ που του αναλογεί για να την διαχειρίζεται.
*Οι Τ/Κ διαπραγματευτές θέτουν θέμα και για δύο FIR με την ίδια πιο πάνω λογική. Ένα στη Λάρνακα και ένα στην Τύμπου.
* Μέχρι και δύο εφόρους Εταιρειών θέλουν, με αποτέλεσμα τα δύο κρατίδια να μπουν σε έναν ανόητο ανταγωνισμό για το ποιος θα προσελκύσει περισσότερες εταιρείες στην Κύπρο μετά τη λύση.
Συμπέρασμα: Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη στάση; Ότι πάμε για γάμο, αλλά πριν παντρευτούμε θέλουμε να συμφωνήσουμε τους όρους του διαζυγίου. Γιατί τηρούν αυτή τη στάση οι Τουρκοκύπριοι; Διότι όταν το 1964 αποχώρησαν από την κυπριακή κυβέρνηση έμειναν χωρίς αναγνωρισμένους θεσμούς και εξουσίες, και δεν θέλουν να περιέλθουν ξανά σε αυτή την κατάσταση.
Ο φόβος
Γίνεται αντιληπτό ότι και οι δύο πλευρές συνομιλούν αλλά δεν υπάρχει μεταξύ τους καμιά εμπιστοσύνη. Οι Ε/Κ δεν θέλουν να απεμπολήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, οι Τ/Κ θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο μόρφωμα που να μην την θυμίζει, αλλά στην προσπάθειά τους αυτή μάς οδηγούν σε κάτι εκτρωματικό και μη λειτουργικό. Ούτε η σκοπιμότητα ούτε ο φόβος στη συγκεκριμένη περίπτωση αποτελούν ελαφρυντικά: Τη λύση και για τους δυο την έδωσε η ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Όμως όλοι περί άλλα τυρβάζουμε. Οι Ε/Κ εμμένουν στην προστασία μιας Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία δεν έχει καμία σχέση με το 1964 αφού σε ποσοστό 95% λειτουργεί με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Από την πλευρά τους οι Τουρκοκύπριοι κάνουν πως δεν ξέρουν τι είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο, κρυβόμενοι πίσω από τις λόγχες του τουρκικού στρατού.
Αυτό που όλοι εν τέλει γνωρίζουμε πολύ καλά είναι μόνο τους φόβους μας, με αποτέλεσμα αυτό που εξακτινώνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό να επαναλαμβάνει τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που τους τροφοδοτούν. Με αποτέλεσμα η λύση να αναβάλλεται για 42 χρόνια, γιατί τα κλειδιά τα κρατά μόνο η Άγκυρα.
Οι ευθύνες
Λογικά έπεται μια άλλη ερώτηση: Ποιες είναι οι δικές μας ευθύνες; Έχω την εντύπωση ότι ούτε οι Ελληνοκύπριοι ούτε οι Τουρκοκύπριοι κάνουμε όσα μπορούμε για να φτάσουμε στο σημείο εκείνο όπου η Τουρκία θα υποχρεωθεί να κάνει το απαραίτητο βήμα για να μην φορτωθεί την αποτυχία. Πώς αλλιώς; Πάρτε για παράδειγμα την τελευταία κρίση της Κωνσταντινούπολης με τα δείπνα και τη συνάντηση Ακιντζί με τον Μπαν Κι-μουν. Δεν θα υποστηρίξω ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είχε τους λόγους του να δυσανασχετήσει, ούτε ακόμα ότι ο Μουσταφά δεν είχε τους λόγους του να κάνει το παιχνίδι που έκανε στην Πόλη. Επικεντρώνομαι στο μήνυμα που έστειλαν: Ότι δηλαδή δεν μπορούν να συνεννοηθούν. Ότι δεν μπορούν να δουν τη μεγάλη εικόνα, με αποτέλεσμα στο επίπεδο του μέσου πολίτη να φτάνει μια απαξίωση των προσπαθειών που καταβάλλουν τα τελευταία τρία χρόνια.
Ελληνοκυπριακό δόγμα
Σε καθημερινό επίπεδο τόσο οι Ελληνοκύπριοι όσο και οι Τουρκοκύπριοι οφείλουν να εγκαταλείψουν τα δόγματα που τους κατατρύχουν εδώ και δεκαετίες και τις εντελώς προβλέψιμες και αντιπαραγωγικές αντιδράσεις τους.
Ο Νίκος Αναστασιάδης την περασμένη Πέμπτη ήταν στο Σπίτι της Συνεργασίας σε μια προσπάθεια να κτίσει γέφυρες συνεργασίας. Οι άνθρωποί του πού ήταν;
* Ο διαπραγματευτής του βρίσκεται στη Νέα Υόρκη διεκδικώντας τη θέση του προέδρου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
* Ο υπουργός Εξωτερικών του, συντονίζει ολόκληρο το υπουργείο Εξωτερικών εδώ και μια τριετία για την κατάληψη αυτής της θέσης, η οποία τέθηκε ως στόχος από το ΥΠΕΞ.
* Ο κυβερνητικός του εκπρόσωπος επίσης βρίσκεται στη Νέα Υόρκη κάνοντας λόμπιγκ για τη θέση αυτή και επίσης συναντάται με εκπροσώπους του ΟΗΕ για να πείσει ότι ο Άιντε και ο Ακιντζί τα έκαναν θάλασσα στην Κωνσταντινούπολη.
* Την ίδια στιγμή στις διαπραγματεύσεις των τεχνικών επιτροπών για το Κυπριακό όλοι οι Ε/Κ δημόσιοι υπάλληλοι που συμμετέχουν ορθώνουν ένα τεράστιο τείχος απέναντι στην προοπτική δημιουργίας μιας πραγματικής ομοσπονδίας στην Κύπρο γιατί αυτό θα αφαιρέσει αρμοδιότητες από την υφιστάμενη Κυπριακή Δημοκρατία.
Συμπέρασμα: Οι Ε/Κ συνομιλούμε δήθεν για τη δημιουργία ομοσπονδίας αλλά την ίδια στιγμή κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να διατηρήσουμε αλώβητη την Κυπριακή Δημοκρατία την οποία κληρονομήσαμε το 1964 μετά την αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων.
Τουρκοκυπριακό δόγμα
Από πλευράς Τουρκοκυπρίων επισυμβαίνουν τα ίδια, ίσως και χειρότερα. Ο Μουσταφά Ακιντζί βρέθηκε κι αυτός στο Σπίτι της Συνεργασίας για να απευθυνθεί σε νεαρούς Ε/Κ και Τ/Κ αλλά τα λόγια του δεν αντανακλώνται στα έργα των ανθρώπων του. Το τ/κ δόγμα είναι επίσης αμυντικό και έχει να κάνει με την απομόνωση των Τ/Κ μετά το 1964. Δικαίως ή αδίκως δεν μας εμπιστεύονται, με αποτέλεσμα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων να καταθέτουν εξωφρενικές προτάσεις. Για να μην μπούμε σε πολύ σοβαρά θέματα ώστε ο κ. Ακιντζί να διαμαρτύρεται ότι γίνονται διαρροές, θα μείνουμε στα αυτονόητα:
* Οι Τ/Κ διαπραγματευτές επιμένουν ότι η Κύπρος πρέπει στην πράξη να έχει δύο ΑΟΖ. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, λένε, θα πρέπει να δώσει στο κάθε συνιστών κρατίδιο την ΑΟΖ που του αναλογεί για να την διαχειρίζεται.
*Οι Τ/Κ διαπραγματευτές θέτουν θέμα και για δύο FIR με την ίδια πιο πάνω λογική. Ένα στη Λάρνακα και ένα στην Τύμπου.
* Μέχρι και δύο εφόρους Εταιρειών θέλουν, με αποτέλεσμα τα δύο κρατίδια να μπουν σε έναν ανόητο ανταγωνισμό για το ποιος θα προσελκύσει περισσότερες εταιρείες στην Κύπρο μετά τη λύση.
Συμπέρασμα: Τι κρύβεται πίσω από αυτή τη στάση; Ότι πάμε για γάμο, αλλά πριν παντρευτούμε θέλουμε να συμφωνήσουμε τους όρους του διαζυγίου. Γιατί τηρούν αυτή τη στάση οι Τουρκοκύπριοι; Διότι όταν το 1964 αποχώρησαν από την κυπριακή κυβέρνηση έμειναν χωρίς αναγνωρισμένους θεσμούς και εξουσίες, και δεν θέλουν να περιέλθουν ξανά σε αυτή την κατάσταση.
Ο φόβος
Γίνεται αντιληπτό ότι και οι δύο πλευρές συνομιλούν αλλά δεν υπάρχει μεταξύ τους καμιά εμπιστοσύνη. Οι Ε/Κ δεν θέλουν να απεμπολήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία, οι Τ/Κ θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο μόρφωμα που να μην την θυμίζει, αλλά στην προσπάθειά τους αυτή μάς οδηγούν σε κάτι εκτρωματικό και μη λειτουργικό. Ούτε η σκοπιμότητα ούτε ο φόβος στη συγκεκριμένη περίπτωση αποτελούν ελαφρυντικά: Τη λύση και για τους δυο την έδωσε η ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Όμως όλοι περί άλλα τυρβάζουμε. Οι Ε/Κ εμμένουν στην προστασία μιας Κυπριακής Δημοκρατίας η οποία δεν έχει καμία σχέση με το 1964 αφού σε ποσοστό 95% λειτουργεί με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Από την πλευρά τους οι Τουρκοκύπριοι κάνουν πως δεν ξέρουν τι είναι το ευρωπαϊκό κεκτημένο, κρυβόμενοι πίσω από τις λόγχες του τουρκικού στρατού.
Αυτό που όλοι εν τέλει γνωρίζουμε πολύ καλά είναι μόνο τους φόβους μας, με αποτέλεσμα αυτό που εξακτινώνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό να επαναλαμβάνει τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που τους τροφοδοτούν. Με αποτέλεσμα η λύση να αναβάλλεται για 42 χρόνια, γιατί τα κλειδιά τα κρατά μόνο η Άγκυρα.
