Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2008

Η ευθύνη του να είσαι ΄Ελληνας

Πολύς λόγος γίνεται για τον ελληνισμό και την ελληνικότητα εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας. Ένας ανέξοδος και αδιέξοδος διάλογος μεταξύ μουτζαχεντίν οι οποίοι απέχουν κατά παρασάγγας από τις αρχές και τις αξίες του Ελληνισμού. Αντίθετα στον παγκοσμιοποιημένο 21ο αιώνα ο Έλληνας  δεν είναι και δεν μπορεί να είναι υπήκοος, δεν έχει συγκεκριμένο DNA, ούτε ομάδα αίματος ούτε μπορεί να ταξινομηθεί με βάση τα ανατομικά του χαρακτηριστικά. Ο Έλληνας του 21ου αιώνα δεν μπορεί κατά τη ρήση του Διογένη του Κυνικού να είναι τίποτε άλλο εκτός από κοσμοπολίτης.
Τους καλύτερους Έλληνες δεν τους γνώρισα στην Ελλάδα, ούτε στην Κύπρο. Τους συναπάντησα στη Νέα Υόρκη όταν την περίοδο 1986-1988 ο ελληνικής καταγωγής κυβερνήτης της Μασαχουσέτης Μιχάλης Δουκάκης διεκδικούσε την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήξεραν ελάχιστα ελληνικά, αλλά οι σπουδές τους μέσα από το Χάρβαρντ, το πανεπιστημίο Κολούμπια, το New York University τους επέτρεπαν να μιλούν με περηφάνεια για τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, για τον Δημόκριτο, τον Επίκουρο και το Δημοσθένη, αλλά και τους επιγόνους τους: Τον Κικέρωνα, το Νεύτωνα, τον Γαλιλαίο, τον Ζαν Ζακ Ρουσό, τον Καντ, τον Τζον Λοκ, τον Τόμας Τζεφερσον, τον Κάρολο Μαρξ, τον Φρόιντ και τον Aϊνστάιν και κυρίως να κατανοούν την απέραντη συμβολή τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης πολιτικής και επιστημονικής σκέψης. Είχαν πλήρη συναίσθηση ότι ο κόσμος χρωστά πολλά στον ελληνικό πολιτισμό ο οποίος ευτυχώς δεν ανήκει αποκλειστικά στους υπηκόους της Ελλάδας ή τους Ε/Κ της Κύπρου. Ένιωθαν περήφανοι ως μέλη ενός συστήματος πολιτισμού και μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, η οποία μέσα από αγώνες κατόρθωσε να προχωρήσει σε μια δημιουργική σύνθεση χωρίς να εξοβελίσει τη διαφορετικότητα. Στην Αμερική οι διάφορες εθνότητες έμαθαν (χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι άγγιξαν το τέλειο) να γιορτάζουν τις διαφορές τους.
Στην Ελλάδα
Στην καλύτερη περίπτωση στην Ελλάδα η "ελληνικότητα" ταυτίζεται με την υπηκοότητα. Κάποιος γεννιέται στη χώρα αυτή και αυτομάτως θεωρείται Έλληνας. Στην χυδαία της εκδοχή η ελληνικότητα μετριέται από το ποιος μπορεί να σηκώνει την ελληνική σημαία στις παρελάσεις. Από την τιμή αυτή αποκλείονται οι Αλβανοί και άλλοι αλλοδαποί ακόμα κι αν αυτοί αριστεύουν στα ελληνικά γράμματα. Εν ολίγοις η κοινή συνείδηση έχει συναρτήσει την (νεο)ελληνικότητα με τη γλώσσα ή την εντοπιότητα, αλλά η Ιστορία μάς δίνει λαμπρά παραδείγματα εξαιρέσεων. Πριν μερικά χρόνια ο Πύρρος Δήμας απέδειξε ότι γενέτειρα και πατρίδα δεν είναι αναγκαστικά έννοιες ταυτόσημες.
Αν περιδιαβάσει κανείς σε ελλαδικά bloggs δεν λείπουν και τα ευτράπελα περί της ανωτερότητας των Ελλήνων: Οι Έλληνες λοιπόν είναι ανώτερη φυλή "γιατί η Εθνική Ελλάδος έχει κερδίσει το Γιούρο, γιατί οι Έλληνες δεν αγοράζουν το καρπούζι σε φέτες αλλά ολόκληρο, είναι ανώτεροι επειδή όταν οι άλλοι λαοί ανακάλυπταν το κρέας εμείς είχαμε χοληστερόλη και γιατί το εθνικό μας σπορ είναι το σεξ".
Στην Κύπρο
Στην Κύπρο τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Έλληνες είναι οι αγωνιστές με πιστοποιητικό που έλαβαν από διάφορες κυβερνήσεις για λόγους κυρίως ψηφοθηρικούς, οι φανατικοί του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, οι τουρκοφάγοι πατριώτες που θέλουν να στήσουμε τείχος στην πράσινη γραμμή, κάποιοι Παφίτες και οι Λεμεσιανοί ντιβέλοπερς που δεν θέλουν λύση για να μην πέσουν οι αξίες των οικοπέδων τους και οι οπαδοί κάποιων θρησκευτικών ταγών που τάσσονται υπέρ του status quo, με οδηγό το μεταξικό μότο "Πατρίς Θρησκεία Οικογένεια". Όλοι οι υπόλοιποι είναι μειωμένων ελληνικών αντιστάσεων.
Κάποιες αρχές
O Ελληνοκλασσικός πολιτισμός έθεσε τις αρχές του Ορθού λόγου στον κόσμο επί του οποίου εδράζεται ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός. Αυτές οι αρχές και αξίες που γέννησαν τη Δημοκρατία ευτυχώς δεν ανήκουν πια μόνο στους ιθαγενείς της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά είναι πανανθρώπινες. Γι΄ αυτό και διασώθηκαν! Μέσα από τη Δημοκρατία και το Ρωμαϊκό Δίκαιο προέκυψε η αναγέννηση και ο ανθρωπισμός, μας προέκυψαν τα κράτη προνοίας και δικαίου, μας προέκυψε η Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας είμαστε μέλη. Αυτές τις αρχές θέλει να ενστερνισθεί ακόμα και η Τουρκία με την ένταξή της στην Ευρώπη. Δυστυχώς όμως δεν έχουμε πάρει ακόμα τίποτα είδηση. Ο πανανθρώπινος Ελληνισμός τον οποίο καπηλεύονται σήμερα κάποιοι φωνασκούντες και ανασφαλείς ελληνάρες στην Ελλάδα και την Κύπρο μάλλον εισπράττεται ως κακέκτυπο αντιδανείου από τη Δύση με την πλειοψηφία του λαού και την εκπαίδευση μας μπροστάρη να οδηγούν σε περαιτέρω διολίσθηση προς όψεις υπανάπτυξης και τρικοκοσμικής μισαλλόδοξης νοοτροπίας.
Κι όμως ο όρος "Έλληνας" μπορεί να βρει την αληθινή του διάσταση. Μια διάσταση ανώτερη, ανθρωπιστική και δυνάμει πανανθρώπινη, όπου δίπλα του η απλή υπηκοότητα φαντάζει ανεπαρκής: ο πραγματικός Έλληνας πρέπει να επιβεβαιώνει τον τίτλο του κάθε ημέρα. "Ωραίος σαν Έλληνας" έγραψε ο Νίκος Εγγονόπουλος για τον Σίμωνα Μπολιβάρ, και το εξήγησε σε σημείωση: "Σαν θυμηθεί τον σωκράτειο ορισμό, πως να είσαι Έλληνας δεν είναι ζήτημα καταγωγής, αλλά αγωγής, τότε καταλαβαίνει κανείς σε τι ύψη καλλονής έχει τη δυνατότητα να φθάσει ποτέ ένας Έλλην".

Η αγάπη ενός σκύλου

Τον πρωτοσυνάντησα μια πρωτοχρονιά πριν 4 χρόνια έξω από το σπίτι μου στον Στρόβολο. Είχε ένα βλέμμα απόγνωσης και ικεσίας μα καθόλου θυμό. Κι όμως έπρεπε.
Η κόρη μου χωρίς να ρωτήσει κανέναν τον σπίτωσε. Επί μια βδομάδα έβαζα αγγελίες στις εφημερίδες: "Ανευρέθη σκύλος ράτσας κόλεϊ. Για πληροφορίες στο τηλέφωνο....."Χωρίς να το καταλάβω ο σκύλος βαφτίστηκε Μάξ, άρχισε να ξαπλάρει στο χαλί δίπλα από την τηλεόραση, και επί καθημερινής βάσεως με τη γλώσσα έξω και την ουρά σαν σβούρα, προϋπαντούσε τα παιδιά μου μόλις επέστρεφαν από το σχολείο. Δυό μήνες μετά, στο ράφι των οικογενειακών φωτογραφιών προστέθηκε και ο Μάξ, ενώ δεν άργησα να αντιληφθώ ότι αυτό το παρατημένο σκυλί μου ήταν κάτι παραπάνω: Σε έκθεση που έγραψε στο δημοτικό η κόρη μου με θέμα "η οικογένεια μου", αντιλήφθηκα ότι διαθέτω ακόμα ένα παιδί. "Η οικογένεια μου αποτελείται από τον πατέρα μου, τη μητέρα μου, τον αδελφό μου Κρίτωνα Διονυσίου, εμένα την Ειρήνη Διονυσίου και τον σκύλο μας τον Μάξ Διονυσίου".Ειλικρινά τα πράγματα δεν μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Ένα σκυλί είναι μια διαφορετική ψυχή. Μπορεί ο εγκέφαλος του νάναι μικρότερος από τον ανθρώπινο, αλλά είναι αρκετά μεγάλος για να χωρέσουν σε αυτόν μερικές αξίες που εμείς οι νοήμονες δίποδοι εύκολα ξεχνάμε: Ανιδιοτελής αγάπη, απέραντη ευγνωμοσύνη, ακατάλυτη πίστη ....στον άνθρωπο.Ίσως ξενίζει πολλούς η επιλογή του θέματος μου σήμερα, αισθάνομαι όμως έντονα για τον τρόπο που η Βουλή και ο φίλος μου πρόεδρος της επιτροπής Γεωργίας Χρίστος Μαυροκορδάτος κινούνται για αλλαγή της νομοθεσίας για τους σκύλους. Οι αλλαγές που πιέζουν να γίνουν κάποιες κυνηγετικές οργανώσεις (δεν θέλουν ούτε ταυτότητα, ούτε πιστοποιητικό θανάτου, ούτε έλεγχο των γεννήσεων) ουσιαστικά επιστρέφουν την Κύπρο πίσω στο μεσαίωνα: Στην Κύπρο των κρεμασμένων, των δηλητηριασμένων και των εγκαταλειμμένων σκυλιών. Στην Κύπρο των κυνηγόσκυλων μιας χρήσεως, στην Κύπρο της απανθρωπιάς απέναντι σε ένα τετράποδο που γεννήθηκε στην κυριολεξία για να λατρεύει τον άνθρωπο. Γράφω αυτό το κείμενο για να ταχθώ δίπλα στους ελάχιστους ανθρώπους σε αυτή τη χώρα - οι περισσότεροι τους θεωρούν γραφικούς- για να δηλώσω ενυπόγραφα ότι τα σκυλιά έχουν τη δική τους ψυχή και αξίζουν της αγάπης μας. Γράφω αυτό το κείμενο σε ένδειξη ευγνωμοσύνης στο σκύλο μου Μάξ επειδή όλα αυτά τα χρόνια με βοήθησε να κατανοήσω βαθύτερα τη σημασία της λέξης αγάπη.