Κύπρος στην εποχή της προπαγάνδας

 

Από πότε μετρά ως πρόβλημα το Κυπριακό; Θέτουμε το ερώτημα, γιατί πίσω από την απάντησή του κρύβεται -κι ας ακουστεί αυτό βαρύγδουπο- ο βαθμός δημοκρατικότητας της κοινωνίας μας, το επίπεδο της γνώσης μας και ακόμα η πολιτική μας ανάλυση και διάθεση να προχωρήσουμε με ειλικρίνεια στην επίλυση του προβλήματος.   

Τα ερωτήματα που θέτει ο ιστορικός ή και ο κάθε πολίτης προσπαθώντας να κατανοήσει το ιστορικό του παρελθόν, όπως έλεγε ο μακαριστός καθηγητής μου Νίκος Σβορώνος, «είναι κατά κάποιον τρόπο προέκταση των ερωτημάτων που θέτει η ίδια η εποχή του». Το παρελθόν δεν έχει φωνή να μιλήσει από μόνο του, «απαντά όμως σε ερωτήματα που θέτει ο καθένας ανάλογα με τη συνείδηση που διαθέτει». Μαγική αυτή η ελληνική λέξη, «συνείδηση». Μπορεί να σημαίνει τη γνώση που έχει κάθε άνθρωπος για τον εαυτό του και για τους άλλους. Είναι η γνώση της ψυχικής δραστηριότητας του καθενός, αυτό που μπορεί ο καθένας να προσλάβει με τον νου του σε διαστολή με το ασυνείδητο. Ακόμα, μπορεί να είναι η συναίσθηση (εθνική ή ταξική) και, τέλος, η δυνατότητα της σύλληψης της ηθικής ή της ανήθικης διάστασης των πραγμάτων.

            

Με λίγα λόγια, με οδηγό πάντα τη συνείδησή μας, το παρόν όχι μόνο βοηθά στην εξήγηση και την κατανόηση του παρελθόντος, αλλά μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο. «Ο βαθμός της πληρότητας της αναπαράστασης του παρελθόντος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ερωτήματα του παρόντος». Αν είσαι ιστορικός, κρίνεται η επιστημονική σου επάρκεια. Αν είσαι πολίτης, κρίνεται η πολιτική σου παιδεία.

Ε/Κ vs Τ/Κ

            

Ακούμε καθημερινά στο σύνολό της την ε/κ πολιτική ηγεσία να δείχνει ότι έχει θέσει τα ερωτήματα και ότι έχει πάρει όλες τις απαντήσεις. Σύμφωνα με τη συνείδησή της, άραγε; Πότε ξεκίνησε να μετρά ως πρόβλημα το Κυπριακό; Οι πολιτικοί μας, αλλά και όλοι εμείς, το ορίζουμε ημερολογιακά μέσα από τις πρώτες λέξεις που εκφέρουμε, ακόμα και όταν διαφωνούμε με τον τρόπο προσέγγισης:

• Σαράντα ένα χρόνια από την εισβολή και την κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία, έφτασε η ώρα της επανένωσης της χώρας μας.
• Σαράντα ένα χρόνια μετά την εισβολή και την κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία, μπορούμε να αντιληφθούμε ότι ήρθε για να μείνει με στόχο την τελική κατάληψη της χώρας μας.

           

Για τους Τ/Κ βέβαια η καταμέτρηση είναι εντελώς διαφορετική. Αν ακούσεις είτε έναν Τ/Κ που θέλει λύση είτε κάποιον που δεν θέλει λύση, το ημερολόγιο του προβλήματος πάει πίσω δέκα χρόνια. Αυτοί μιλούν για 51 χρόνια κρίσης στο Κυπριακό, δηλαδή από τη στιγμή που αποχώρησαν ή εξαναγκάστηκαν να αποχωρήσουν από την Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας ήταν συνιδρυτές το 1960 με τις συνθήκες Ζυρίχης - Λονδίνου.

Σημειολογία

            

Οι ημερομηνίες και τα χρονολόγια, εν ολίγοις, τα αδιαμφισβήτητα κιτάπια της Ιστορίας, πάντα έχουν τεράστια σημασία στη διαμόρφωση ενός εθνικού αφηγήματος.

            

Τα σαράντα ένα χρόνια για τους Ελληνοκυπρίους δείχνουν την άρνησή τους να δεχθούν έστω να εξετάσουν το παρελθόν τους, πολύ δε περισσότερο να θέσουν τα σωστά ερωτήματα τα οποία θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν το παρόν. Η υποκρισία αυτή -γιατί περί υποκρισίας πρόκειται- φάνηκε σε όλο της το μεγαλείο, όταν όλοι έπεσαν ως λύκοι να κατασπαράξουν τον Αμερικανό πρέσβη πριν από μερικές βδομάδες, όταν επιχείρησε να διατυπώσει το αυτονόητο: ότι δηλαδή το Κυπριακό δεν ξεκινά από το 1974, αλλά από το 1964, εξ ου και το ψήφισμα 186 του Συμβουλίου Ασφαλείας, ο βομβαρδισμός της Τηλλυρίας από την Τουρκία, η κάθοδος του ΟΗΕ για πρώτη φορά στην Κύπρο και οι διακοινοτικές συνομιλίες Κληρίδη - Ντενκτάς μέχρι το 1974. Αν αυτά παραγνωρίζονται, και αν η Ιστορία ξεκινά για μας από την 20ή Ιουλίου 1974, τότε το Κυπριακό είναι πρόβλημα εισβολής και κατοχής, υπάρχει ένας θύτης και ένα θύμα, και ναι, ολόκληρη η διεθνής κοινότητα συνωμοτεί εναντίον μας, γιατί διακατέχεται από φιλοτουρκικά αισθήματα.

            

Οι Τ/Κ επιμένουν ότι το πρόβλημά μας δεν έχει ηλικία 41, αλλά 51 χρόνια, και έχουν απόλυτο δίκαιο. Μας ζητούν να το αντιμετωπίσουμε, αναγνωρίζοντας επίσης κάτι αυτονόητο για αυτούς: ότι είναι συνιδρυτές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, όταν ζητούν σήμερα την πολιτική τους ισότητα δεν μας ζητούν χάρες και παραχωρήσεις, αλλά διεκδικούν ένα συνταγματικό τους δικαίωμα. Βεβαίως κι αυτοί Κύπριοι είναι, οπότε δεν παύουν να είναι εξίσου καλοί υποκριτές, ερμηνεύοντας την ιστορική τους πορεία κατά το δοκούν και συμφέρον. Ίσως γιατί φοβούνται ή ντρέπονται ή δεν έχουν την παιδεία να θέσουν τα καυτά ερωτήματα.

• Για μεγάλο αριθμό Τ/Κ, η τουρκική εισβολή ήταν «ειρηνευτική επιχείρηση». Μεταξύ μας, θα ήταν ειρηνευτική αν στις 20 Ιουλίου κατόρθωνε να φέρει πίσω τον Μακάριο και αν τον έβαζε στο ίδιο τραπέζι με τον Ντενκάς, ούτως ώστε να αρθεί η ανωμαλία που προέκυψε με τα γεγονότα του 1963 αλλά και το πραξικόπημα της 15^ης Ιουλίου 1974. Δεν το έκανε, όμως, με αποτέλεσμα η φερόμενη ειρηνευτική επιχείρηση να μετατραπεί σε κατοχή και εθνικό ξεκαθάρισμα 150.000 Ε/Κ από τις εστίες τους.
• Μετά το 1974, ο Ντενκτάς συζητούσε επισήμως για λύση του Κυπριακού, με την ε/κ πλευρά να έχει αποδεχτεί να πληρώσει ως τίμημα την αποδοχή ομοσπονδίας μέσα από τις συμφωνίες που υπέγραψε με τους Μακάριο και Κυπριανού το 1977 και το 1979. Το 1983, όμως, δείχνοντας την κακή πίστη του ιδίου και της Τουρκίας, προχώρησε στην ανακήρυξη της λεγόμενης ΤΔΒΚ. Εν ονόματι της προστασίας των Τ/Κ από τον εξανδραποδισμό, διενήργησε μια τεράστια κλοπή περιουσιών.

Σήμερα

Εν έτει 2015, τα τρέχοντα ιστορικά αφηγήματα αποτελούν το παραμύθι της πλειονότητας των δύο κοινοτήτων. Όσοι τολμούν να αλλάξουν τις στερεότυπες αυτές προσεγγίσεις χαρακτηρίζονται με κάθε λογής επίθετα. Αυτό δείχνει και το επίπεδο του εκπαιδευτικού μας συστήματος και της πολιτικής μας σκέψης. Ο βαθμός της δημοκρατικότητας μιας πολιτείας, εξάλλου, μετριέται με το είδος της ιστορίας που επιτρέπει ή βοηθά να γράφεται. Στην Κύπρο ζούμε ακόμα στην εποχή της προπαγάνδας. 

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Οι Έξι πυλώνες διαπραγμάτευσης

Η συζήτηση στο Κυπριακό συνεχίζει μέσω των  συναντήσεων των δύο διαπραγματευτών, να κινείται στη λογική της ανασκόπησης των θέσεων των δύο πλευρών σε όλα ανεξαιρέτως τα κεφάλαια μέσω βεβαίως τριών κατηγοριοποιήσεων. Κάποια κεφάλαια όπως η διακυβέρνηση, η ΕΕ και η οικονομία είναι πολύ προχωρημένα (θεωρούνται σχεδόν κλειστά) λόγω του ότι υπάρχει στο τραπέζι το κεκτημένο και οι συγκλίσεις από τις διαπραγματεύσεις Χριστόφια - Ταλάτ, κάποια μπαίνουν στα βαθύτερα, όπως το εδαφικό και το περιουσιακό, λόγω και του ξεκαθαρίσματος που προκύπτει περί άμεσης διασύνδεσης του κοινοτικού κεκτημένου στη διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού και βεβαίως υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία που αφορά τη λεγόμενη διεθνή πτυχή του Κυπριακού η οποία άπτεται των εγγυήσεων και εν γένει της ασφάλειας. Ο έκτος πυλώνας αφορά τη μεταβατική περίοδο της λύσης και οι συζητήσεις σε αυτό το θέμα θεωρούνται κρίσιμες. Ένας έβδομος πυλώνας βέβαια που διατρέχει τους κύριους έξι πυλώνες είναι τα check & balances ενός υπό ανοικοδόμηση συστήματος το οποίο πέρα από τη συζήτηση των δικαιωμάτων των κοινοτήτων ως νομικών και πολιτικών οντοτήτων, θα διασφαλίζει πλήρως και χωρίς συμβιβασμούς τις ατομικές ελευθερίες και τα δικαιώματα των κατοίκων της νέας Κύπρου. Ας δούμε αναλυτικά πού βρίσκεται η διαπραγμάτευση και κυρίως η νέα προσέγγιση που επιχειρείται.

1.  Διακυβέρνηση

          Το υποκεφάλαιο που παραμένει ανοικτό σε αυτό το κεφάλαιο είναι αυτό της εκτελεστικής εξουσίας με αρκετά σενάρια να βρίσκονται στο τραπέζι αυτή τη στιγμή. Το μοντέλο εκτελεστικής εξουσίας που θα επιλεγεί πρέπει να ικανοποιεί το αίτημα των Τ/Κ για πολιτική ισότητα. Την ίδια στιγμή πρέπει να είναι ξεκάθαρο, όπως απαιτεί η ε/κ πλευρά, ότι πολιτική ισότητα δεν σημαίνει και αριθμητική ισότητα. Δύο μοντέλα θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν αυτές τις δύο θέσεις. Πρώτον ένα μικτό σύστημα προεδρικής και κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, δεύτερον ένα περιεκτικό μοντέλο κοινοβουλευτικής δημοκρατίας τύπου Βορείου Ιρλανδίας χωρίς να αποκλείονται και πιο φιλελεύθερα και ενοποιητικά μοντέλα.

·        Το μικτό μοντέλο θα προνοεί, σύμφωνα με το πρότυπο της Ελλάδας, συμβολικό πρόεδρο και αντιπρόεδρο οι οποίοι θα εναλλάσσονται στην προεδρία με αναλογία π.χ. 4:2. Αυτοί θα εκπροσωπούν την πολιτική ισότητα των δύο συνιστώντων κρατών και θα εγγυούνται την εύρυθμη λειτουργία του Συντάγματος. Το κοινοβουλευτικό σύστημα θα αποτυπώνει την αριθμητική αναλογία των δύο κοινοτήτων χωρίς αποκλεισμούς, διασφαλίζοντας βέβαια την αποτελεσματική συμμετοχή των Τ/Κ.

·        Σε περίπτωση επιλογής ενός καθαρόαιμου κοινοβουλευτικού μοντέλου υπάρχουν δύο εκδοχές. Από τη μια το (inclusive) βορειοϊρλανδικό μοντέλο, το οποίο εγγυάται τη συμμετοχή όλων των πολιτικών ομάδων της χώρας στη διακυβέρνηση αλλά απαιτεί για τη λειτουργία του συναίνεση, από την άλλη υπάρχει το κλασικό φιλελεύθερο μοντέλο που εδράζεται σε ιδεολογικές και πολιτικές συγκλίσεις κομμάτων για σχηματισμό κυβέρνησης. Σε ό,τι αφορά τη βορειοϊρλανδική εμπειρία όλα τα κόμματα (προτεστάντες - καθολικοί κ.λπ.) εκπροσωπούνται στην κυβέρνηση αναλόγως των ποσοστών τους. Στην περίπτωσή μας, αν π.χ. πρώτο κόμμα στην ε/κ κοινότητα είναι ο ΔΗΣΥ, τότε παίρνει τον πρωθυπουργό. Το πρώτο τ/κ κόμμα στη συνέχεια θα πάρει το υπουργείο Εξωτερικών. Στη συνέχεια το δεύτερο κόμμα στην ε/κ κοινότητα (π.χ. το ΑΚΕΛ) θα πάρει το υπουργείο Οικονομικών, το δεύτερο τ/κ κόμμα θα πάρει το Εσωτερικών κ.λπ. Αυτό επιτρέπει σε όλα τα κόμματα να συμμετέχουν στην κυβέρνηση παρά τις όποιες ιδεολογικές τους διαφορές, με προαπαίτηση βέβαια ότι θα βρουν συναινέσεις για να κυβερνήσουν. Όποιο κόμμα θέλει να μείνει στην αντιπολίτευση παραιτείται των δικαιωμάτων του και δεν αναλαμβάνει υπουργείο. Βεβαίως υπάρχει και το κλασικό μοντέλο κοινοβουλευτισμού στο οποίο στην περίπτωση της Κύπρου θα πρέπει να υπάρξουν εκ των προτέρων συνεργασίες μεταξύ ε/κ και τ/κ κομμάτων. Για παράδειγμα ο ΔΗΣΥ θα μπορούσε να συμφωνήσει σε κοινό πρόγραμμα με το κόμμα του Ακιντζί και το ΑΚΕΛ με το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα και να διεκδικήσουν τον έλεγχο της κυβέρνησης. Η κλασική περίπτωση κοινοβουλευτισμού σαφέστατα είναι πιο οικεία σε όλους, πολύ πιο φιλελεύθερη και κυρίως πολύ πιο ενοποιητική ως πολιτική διαδικασία σε ό,τι αφορά τη συνεργασία των δύο κοινοτήτων. Σε μια νέα ομόσπονδη Κύπρο, ωστόσο, δεν θα παρέχει το εχέγγυο μιας σταθερής κυβέρνησης που είναι και το άμεσο ζητούμενο για την εφαρμογή της λύσης.

2.  Περιουσιακό

          Το περιουσιακό είναι σύμφυτο με το εδαφικό, ωστόσο ως κεφάλαιο θεωρείται ίσως το πιο σημαντικό για την κατάληξη σε λύση γιατί άπτεται της ίδιας της φιλοσοφίας της λύσης. Αν δηλαδή οι δύο κοινότητες καταλήξουν στη διζωνικότητα και την πολιτική ισότητα, δεν νομιμοποιείται ο κάθε πολίτης να διεκδικεί ισότητα σε ό,τι αφορά την προσωπική του ζωή και δη την περιουσία του; Με βάση το κοινοτικό κεκτημένο, την επομένη της λύσης ο κάθε ιδιοκτήτης γης θα πρέπει να ανακτά το ιδιοκτησιακό καθεστώς που είχε πριν το 1974. Αυτό προνοούσε εξάλλου και το Ανάν 5. Η διζωνικότητα στη συνέχεια και οι πρακτικές δυσκολίες για την τ/κ πλευρά θα καθορίσουν το περιουσιακό, σε συνάρτηση με τον χάρτη που θα κατατεθεί στο εδαφικό. Θεωρητικά ομιλούντες και έχοντας υπόψη τον χάρτη Ανάν, από το ενάμισι εκατ. εκτάρια που ανήκουν σε Ε/Κ στον βορρά, το 45% επέστρεφε στους Ε/Κ ιδιοκτήτες και υπό ε/κ διοίκηση. Οι Τ/Κ επίσης βάζουν στο τραπέζι 500.000 εκτάρια που ανήκουν σε Τ/Κ στη νότια Κύπρο (14% του εδάφους) και ζητούν συλλογική ανταλλαγή περιουσιών με Ε/Κ που έχουν περιουσίες στον βορρά. Με αυτά τα δεδομένα, σύμφωνα με έγκυρη πηγή, θα μπορούσε να λυθεί κατά 73% το πρόβλημα των περιουσιών νοουμένου ότι οι Ε/Κ ιδιοκτήτες στον βορρά θα αποδέχονταν πλήρως την ανταλλαγή και επίσης ότι θα υλοποιείτο η πρόνοια για ελεύθερη πρόσβαση των ιδιοκτητών γης στην Καρπασία. Το υπόλοιπο 17% θα μπορούσε να επιλυθεί, σύμφωνα με την ίδια έγκυρη πηγή, είτε διά αποζημιώσεων, είτε με επιστροφή των Ε/Κ στις περιουσίες τους υπό τ/κ διοίκηση. Η οροφή που έβαζαν οι Τ/Κ βέβαια σε παλαιότερες διαπραγματεύσεις δεν ξεπερνούσε το 10%, αλλά η ε/κ πλευρά επιμένει σε μεγαλύτερο ποσοστό θέτοντας θέμα αποχώρησης μεγάλου αριθμού εποίκων για να μπορούν να απελευθερωθούν περισσότερες περιουσίες Ε/Κ. Προϊόντος του χρόνου, πάντως, προέκυψαν και άλλες προτάσεις κυρίως κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης Χριστόφια - Ταλάτ που αφορούν κοινές αναπτύξεις ε/κ και τ/κ γης τόσο στον βορρά όσο και στον νότο, με ορίζοντα τα 5-10 έως και 25 χρόνια. Οι διαπραγματευτές του ΟΗΕ είχαν και έχουν συνεχείς επαφές με σειρά επενδυτικών Fund στις ΗΠΑ και στην Κίνα για την πραγματοποίηση επενδύσεων υπό κάποιες προϋποθέσεις. Ότι π.χ. θα υπάρξει κρατική εγγύηση στις αναπτύξεις αυτές, είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία είτε ακόμα και την Τουρκία στο βόρειο τμήμα, ότι οι αναπτύξεις θα είναι συλλογικές και ότι το κράτος θα είναι σε θέση ανάλογα με τις ανάγκες της ανάπτυξης να διαφοροποιεί τις ζώνες. Οι επενδύσεις αυτές θα είναι μεν μακροπρόθεσμες αλλά την ίδια στιγμή βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα θα αρχίσουν να αποδίδουν οφέλη προς τους ιδιοκτήτες γης οι οποίοι θα αποδεχτούν να χρησιμοποιηθεί η γη τους για τους σκοπούς της ανάπτυξης. Κάποιο θέμα βεβαίως, το οποίο είναι πιθανό να προκύψει και ως σκάνδαλο για το οποίο μας προϊδεάζει τελευταία ο υπουργός Εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος, είναι το θέμα της λειτουργίας όλα αυτά τα χρόνια του Κηδεμόνα των τ/κ περιουσιών. Πόση τ/κ γη έχει πωληθεί; Πόση έχει δοθεί για αξιοποίηση σε πρόσφυγες και μη πρόσφυγες; Πόση έχει δοθεί σε πρόσφυγες που θα επιστρέψουν στη γη τους με τη λύση και πόση σε πρόσφυγες (π.χ. στην επαρχία Κερύνειας) οι οποίοι θα δυσκολευθούν ή δεν θα θελήσουν να επιστρέψουν υπό τ/κ διοίκηση; Τέλος, η πρόταση αυτή ίσως προσκρούσει και στα προβλήματα που έχουν ανακύψει από την οικονομική κρίση τόσο στον βορρά όσο και στον νότο, αφού υπάρχουν εκατοντάδες επενδύσεις που έχουν ήδη χρεοκοπήσει κυρίως στον τομέα της ανάπτυξης γης.

3.  Εδαφικό

          Η τ/κ πλευρά σε όλες τις φάσεις των διαπραγματεύσεων μετά το 2004 διαβεβαιώνει ότι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων (ασχέτως τι λέγεται δημόσια κατά καιρούς) βρίσκεται ο χάρτης του σχεδίου Ανάν 5. Όσες φορές η ε/κ πλευρά δημόσια ζήτησε κάτι περισσότερο στο τραπέζι, οι Τ/Κ απάντησαν ότι υπάρχουν δυσκολίες εγείροντας θέμα μη παραχώρησης της Μόρφου. Στην πραγματικότητα μετά από σειρά αποφάσεων του ΕΔΑΔ όλοι γνωρίζουν ότι το δικαίωμα ιδιοκτησίας δεν μπορεί να παραβιαστεί (απόφαση Τιτίνας Λοϊζίδου) παρότι έχουν αναγνωριστεί δικαιώματα και στους χρήστες περιουσιών (απόφαση Αποστολίδη). Κάπου εδώ διαπλέκεται το εδαφικό με το περιουσιακό υπό την εξής έννοια: Εάν π.χ. επιστραφεί υπό ε/κ διοίκηση η Μόρφου και τα μεγαλοχώρια της Μεσαορίας (Άσσια, Βατυλή, Κοντέα, Λύση κ.λπ.) τότε γύρω στους 40.000 Τ/Κ θα πρέπει να μετακινηθούν για τρίτη ή τέταρτη φορά βορειότερα μετά το 1963 για να εγκατασταθούν στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, δεδομένου ότι φοβούνται την ανάμιξή τους με ε/κ πληθυσμούς προς το παρόν. Η γη όμως βορειότερα ανήκει και πάλιν σε Ε/Κ. Κάπου εδώ το αίτημα των Τ/Κ για μαζική ανταλλαγή περιουσιών με τις περιουσίες των Τ/Κ στον νότο αποκτά περισσότερη αξιοπιστία, κυρίως στα ώτα των διαμεσολαβητών του ΟΗΕ αλλά και της ΕΕ η οποία κτίστηκε και οικοδόμησε την ευημερία της μέσα από τις σκληρές συνθήκες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου που προνοούσαν μετακινήσεις πληθυσμών και αλλαγές συνοριακών γραμμών. Το επιχείρημα των Τ/Κ θα γίνεται πιο εύηχο όσο βέβαια συναινούν σε αποχώρηση μεγάλου αριθμού εποίκων. Κυρίαρχο θέμα για την ε/κ πλευρά εξακολουθεί να είναι το ποσοστό της ακτογραμμής των δύο συνιστώντων κρατιδίων, για αυτό και δεν αποκλείεται να συζητηθεί και η δημιουργία δύο ομοσπονδιακών ζωνών (τύπου Βελγίου) σε Καρπασία και Κόκκινα για να υπάρξει εξισορρόπηση.

4.  Εγγυήσεις

          Το θέμα των εγγυήσεων σαφέστατα και αφορά τη νέα ομόσπονδη Κύπρο αλλά και τις εγγυήτριες δυνάμεις που εγκαθιδρύθηκαν το 1960 με τις συνθήκες Ζυρίχης -Λονδίνου. Στην πραγματικότητα όλοι αναγνωρίζουν ότι ένα ευρωπαϊκό κράτος δεν χρειάζεται εγγυήσεις, στην πράξη ωστόσο θα πρέπει να αντιμετωπισθεί η απαίτηση της Τουρκίας να παραμείνει εγγυήτρια, κυρίως αν δεχθούμε τη μετριοπαθή εκδοχή Τσαβούσογλου, εάν αυτό επιθυμούν και οι Τ/Κ. Ο βαθμός δυσκολίας βέβαια για την Τουρκία αυξάνεται σε σχέση με το 1960, δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν ενδιαφέρεται να παραμείνει εγγυήτρια σε ένα ευρωπαϊκό κράτος (και το δήλωσε επισήμως διά του ΥΠΕΞ Κοτζιά) ενώ και η Βρετανία δείχνει απροθυμία, αναφέροντας π.χ. στον Ιωάννη Κασουλίδη ότι «θα αποδεχτούμε να παραμείνουμε εγγυήτρια δύναμη εφόσον το ζητήσουν και οι δύο κοινότητες». Λογικά το θέμα των εγγυήσεων πρέπει να παραμείνει τελευταίο «διότι διαπραγματευτικά αυτό βολεύει την ε/κ πλευρά», σύμφωνα με έγκυρη πηγή: «Αν η εσωτερική πτυχή του Κυπριακού επιλυθεί από τους δύο ηγέτες, θα είναι δύσκολο για την Τουρκία να τινάξει τη λύση στον αέρα εμμένοντας σε μονομερείς εγγυήσεις». Σε ό,τι αφορά την ύπαρξη εγγυήσεων σε μια ευρύτερη γεωπολιτική σφαίρα, η παροχή εγγυήσεων π.χ. από το ΝΑΤΟ προσκρούει σε αντιδράσεις του ΑΚΕΛ αλλά και της Τουρκίας, αφού δείχνουν να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις θέσεις της Ρωσίας, ενώ το θέμα της ένταξης στον Συνεταιρισμό για την Ειρήνη ίσως να αποτελούσε μια συμβιβαστική λύση. Οι εγγυήσεις βεβαίως θα κριθούν ίσως από πλευράς Τ/Κ αναλόγως του αισθήματος ασφαλείας που θα εμπεδωθεί μέσα από τις συμφωνίες.

5.  Ασφάλεια

          Αν κρίνουμε μέσα από πρόσφατες δημόσιες δηλώσεις του Ε/Κ διαπραγματευτή σε εκδήλωση της ΝΕΔΗΣΥ για το Κυπριακό, η ε/κ πλευρά ως χώρα μέλος της ΕΕ και λόγω του ότι απορρέουν σοβαρές δεσμεύσεις από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, δεν μπορεί να προσχωρήσει σε λογικές πλήρους αποστρατικοποίησης, ούτε βέβαια και να αποδεχθεί εγγυήσεις από τρίτες χώρες. Η ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία έχει υποχρέωση να διαθέτει σοβαρό αστυνομικό σώμα, στρατιωτικά τμήματα για έρευνα και διάσωση στην κυπριακή ΑΟΖ και ίσως και ένα ευέλικτο στρατιωτικό σώμα για να αντιμετωπίζει περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης σε μια περιοχή που διέπεται από τεράστια πολιτική ρευστότητα. Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί όπως το Σέγκεν και το Φρόντεξ  θα λειτουργήσουν επικουρικά προς αυτή την κατεύθυνση. Ερωτήματα του τύπου ποιος θα εγγυηθεί την ασφάλεια των Τ/Κ από τυχόν επιθετικότητα της πλειοψηφίας των Ε/Κ ή ποιος θα σώσει τους Ε/Κ από τυχόν νέα επιθετική δράση της Τουρκίας, είναι δυνατόν να ηχήσουν σε μερικούς μήνες γραφικά εάν και εφόσον η ποιότητα της λύσης καταφέρει να κατευνάσει παραδοσιακές και λογικές φοβίες των δύο κοινοτήτων.

6.  Μεταβατική περίοδος

          Ένα καυτό θέμα το οποίο όσο προχωρούν οι συνομιλίες θα γίνεται πιο καυτό είναι το θέμα της μεταβατικής περιόδου για τη νομική εφαρμογή της λύσης μετά την πολιτική διαδικασία των δημοψηφισμάτων. Η ε/κ πλευρά έθεσε το θέμα για ουσιαστικούς αλλά και για εσωτερικούς λόγους προσπαθώντας να απαντήσει στο ερώτημα των Ε/Κ σκεπτικιστών ότι οι Τ/Κ την επομένη των δημοψηφισμάτων κερδίζουν όλα όσα ζητούν ενώ η ε/κ πλευρά θα πρέπει να αναμένει την τήρηση κάποιων χρονοδιαγραμμάτων για να αρχίσει να παίρνει (π.χ. αποχώρηση τουρκικών στρατευμάτων, επιστροφή γης κ.λπ.). Η ε/κ πλευρά θέτει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το επιχείρημα ότι η συνθήκη της Ζυρίχης ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 1959 αλλά εφαρμόστηκε στις 16 Αυγούστου το 1960 δίνοντας έτσι ευκαιρία να προκύψουν μέσα από εκλογές τα διάφορα σώματα διακυβέρνησης. Πρόκειται για μια δύσκολη διαπραγμάτευση από την οποία βέβαια είναι σαφές ότι η ε/κ πλευρά μετά τα δημοψηφίσματα θέλει να έχει στα χέρια της πολύ συγκεκριμένα κέρδη για να δεχθεί παράκαμψη της θέσης αυτής. Ήδη σε παλαιότερες δηλώσεις του ο Τ/Κ διαπραγματευτής Οζντίλ Ναμί δεν απέκλεισε ακόμα και παράδοση των Βαρωσίων πριν τα δημοψηφίσματα, αλλά και άμεση παράδοση εδαφών μετά από ένα τυχόν «Ναι» στα δημοψηφίσματα που θα αφορούν ακατοίκητες περιοχές (π.χ. περιοχή Άχνας) ή και την τεράστια περιουσία της Εκκλησίας στον βορρά.              

ΚΥΠΡΙΑΚΟ: Τα πέντε σενάρια εκτελεστική εξουσίας

Το κεφάλαιο της διακυβέρνησης της ομοσπονδιακής Κύπρου είναι σχεδόν κλειστό, σύμφωνα με διαθέσιμες πληροφορίες, εκκρεμεί ωστόσο το θέμα της εκτελεστικής εξουσίας. Οι δύο πλευρές σήμερα καλούνται να αντλήσουν μέσα από τις κοινοτικές τους εμπειρίες αλλά και το διεθνές κεκτημένο για να καταλήξουν σε ένα σύστημα άσκησης της εξουσίας το οποίο να είναι λειτουργικό, αξιόπιστο και κυρίως αποτελεσματικό.

Προς αυτή την κατεύθυνση τόσο ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όσο και ο Μουσταφά Ακιντζί, αλλά και οι δύο διαπραγματευτικές ομάδες, δίνουν τη μάχη για να καταλήξουν σε συμφωνία. Η τ/κ πλευρά θα ήθελε σύμφωνα με πληροφορίες μας να υπάρξει άμεση συμφωνία για να κλείσει το κεφάλαιο. Η ε/κ πλευρά δεν βιάζεται σε αυτό το θέμα, διότι επιθυμεί διασύνδεσή του και με άλλα κεφάλαια, όπως το εδαφικό, το περιουσιακό και οι εγγυήσεις, τα οποία κινούνται πιο αργά.

Συνοψίζοντας από τις διαθέσιμες πληροφορίες από την πορεία των διαπραγματεύσεων, το έως τώρα ιστορικό των διαπραγματεύσεων, αλλά παρακολουθώντας και τα μοντέλα που λειτουργούν σε άλλες χώρες, μπορεί κάποιος με σχετική ασφάλεια να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι δύο πλευρές έχουν ενώπιόν τους αυτήν τη στιγμή πέντε σενάρια, τα οποία μέσα από την επεξεργασία τους μπορεί να καταλήξουν σε μοντέλα εκτελεστικής εξουσίας σε περίπτωση που υπάρξει συμφωνία στις συνομιλίες. Ποια είναι αυτά;

Τα σενάρια

• Εθιμοτυπικός / διακοσμητικός πρόεδρος και αντιπρόεδρος, σε συνδυασμό με κοινοβουλευτική δημοκρατία. Οι δύο ανώτατοι άρχοντες, που θα αποτελούν τους εγγυητές του Συντάγματος, μπορεί να εκλέγονται από το σύνολο του πληθυσμού ή και χωριστά, και να αναλαμβάνουν αναλογικά την προεδρία εκ περιτροπής. Σε αυτό το σύστημα, που προσιδιάζει περισσότερο στο ελληνικό, την πραγματική εξουσία θα την έχει το κόμμα ή η συμμαχία κομμάτων που θα κερδίζουν την πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές και θα σχηματίζουν κυβέρνηση. Στην περίπτωση της Κύπρου, η νέα κυβέρνηση θα προκύπτει από τις συμμαχίες ε/κ και τ/κ κομμάτων μέσα από την Άνω και την Κάτω Βουλή, με την εκτελεστική εξουσία στην ομόσπονδη Κύπρο να ασκείται από πρωθυπουργό και το Υπουργικό του Συμβούλιο.
• Ισχυρός πρόεδρος και αντιπρόεδρος κατά το πρότυπο της συνθήκης Ζυρίχης - Λονδίνου. Σε τέτοια περίπτωση βέβαια, και για να αποφευχθούν τα βέτο και η δυσλειτουργικότητα του πολιτεύματος, τουλάχιστον από τ/κ πλευράς τίθεται το θέμα της εκ περιτροπής προεδρίας σε αναλογία 4:1. Σε ό,τι αφορά την εκλογή, υπάρχει η προσυμφωνία Χριστόφια - Ταλάτ για κοινή εκλογή και στάθμιση ψήφου, αλλά και η χωριστή εκλογή από τις δύο κοινότητες. Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος θα πλαισιώνονται από Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο θα διορίζεται αναλογικά από τις δύο κοινότητες. Η Ζυρίχη προνοούσε για 7 Ε/Κ υπουργούς και 3 Τ/Κ.
• Καθαρή κοινοβουλευτική δημοκρατία. Δηλαδή, η ομοσπονδία δεν θα έχει πρόεδρο, αλλά μέσα από συμμαχίες ε/κ και τ/κ κομμάτων θα εκλέγεται η Άνω και η Κάτω Βουλή, από τα μέλη των οποίων θα αναλαμβάνει κάποιος πρωθυπουργός (συνήθως ο αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος), ο οποίος θα σχηματίζει κυβέρνηση. Σε τέτοια περίπτωση θα έχουμε αναγκαστικά προεκλογικές συμμαχίες ε/κ και τ/κ κομμάτων, τα οποία θα είναι υποχρεωμένα να μιλούν και στις δυο κοινότητες μέσω του κοινού προγράμματος το οποίο θα εκπονούν και θα ζητούν την ψήφο του λαού.
• Προεδρικό συμβούλιο κατά το ελβετικό πρότυπο, παρόμοιο με αυτό που προνοούσε το σχέδιο Ανάν. Στο προεδρικό συμβούλιο θα εκπροσωπούνται αναλογικά οι δύο κοινότητες και σε αυτό θα διορίζονται από την Άνω και την Κάτω Βουλή αναλογικά 7 Ε/Κ και 3 Τ/Κ, αν τελικά ο αριθμός θα είναι π.χ. 10. Ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, με λίγα λόγια, δεν θα είναι κατευθείαν εκλελεγμένος από τον λαό, αλλά έμμεσα θα εκλέγεται από τη Βουλή. Τόσο στο ελβετικό μοντέλο όσο και στο σχέδιο Ανάν οι δέκα προεδρικοί σύμβουλοι εναλλάσσονται στην προεδρία ανά εξάμηνο, γι’ αυτό και ο εκάστοτε πρόεδρος (ιδίως στην Ελβετία) δεν είναι διάσημος, πολλές δε φορές ούτε καν αναγνωρίσιμος.
• Γαλλικό μοντέλο, όπου ο πρόεδρος αλλά και ο πρωθυπουργός περιβάλλονται με ισχυρές εξουσίες. Και οι δύο έχουν διακριτές εξουσίες και εκλέγονται μέσα από διαφορετικές ψηφοφορίες. Ο πρόεδρος ασχολείται περισσότερο με θέματα εξωτερικής πολιτικής και οικονομίας, ενώ ο πρωθυπουργός με όλα τα εσωτερικά προβλήματα. Στην περίπτωση της Κύπρου βέβαια θα έχουμε το πρόβλημα της προεδρίας, και αναμένεται να τεθεί και πάλιν εκ μέρους της τ/κ πλευράς θέμα συμπροέδρου, με την εκ περιτροπής προεδρία και τη στάθμιση ψήφου να επανέρχονται, ενώ στο θέμα του πρωθυπουργού όλα θα κρίνονται από τις ισορροπίες των κομμάτων στην Άνω και την Κάτω Βουλή.

Ομοσπονδία vs Πολιτείες

Βεβαίως, ένας ακόμα λόγος για τον οποίο δεν μπορούν ακόμα εύκολα να καταλήξουν οι διαπραγματευτές σε ό,τι αφορά την ομοσπονδιακή εκτελεστική εξουσία έχει να κάνει με τις εξουσίες που θα διαθέτουν οι συνιστώσες πολιτείες. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δείχνει διατεθειμένος να συζητήσει την παραχώρηση εκτεταμένων τοπικών εξουσιών στις δύο πολιτείες για να διαθέτουν, σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο, μεγάλη αυτονομία. Αυτό θα βοηθήσει στη δημιουργία ενός μικρού ομοσπονδιακού κράτους το οποίο έτσι θα μπορεί να είναι λειτουργικό και οικονομικά βιώσιμο. Σε τέτοια περίπτωση, π.χ. η ομόσπονδη Κύπρος ίσως δεν θα μπορούσε να επιλέξει το βαρύ γαλλικό μοντέλο διακυβέρνησης με ισχυρό πρόεδρο και πρωθυπουργό. Προτιμότερο ίσως θα ήταν ένα σύστημα με διακοσμητικούς προέδρους σε συνδυασμό με κοινοβουλευτική δημοκρατία ή και καθαρή προεδρική δημοκρατία.

Η ανωριμότητα των Ε/Κ

Η περίοδος αυτή κατά την οποία θα μας υποχρεώσει να μπούμε ξανά σε έναν προβληματισμό για το Κυπριακό κρίνεται κατάλληλη τουλάχιστον στην περίπτωση της ε/κ πλευράς να ξανασυζητήσει, νηφάλια αυτήν τη φορά, το θέμα της κοινής ψηφοφορίας μέσα από στάθμιση ψήφου και εκ περιτροπής προεδρία.

Πρόκειται για τον γνωστό συμβιβασμό στον οποίο κατέληξαν οι Δημήτρης Χριστόφιας και Μεχμέτ Αλί Ταλάτ το 2008-2010, ένας συμβιβασμός ο οποίος δαιμονοποιήθηκε από όλες τις πλευρές. Ο πρώτος που απέρριψε την κοινή ψηφοφορία και τη στάθμιση ψήφου ήταν, αμέσως μετά την εκλογή του το 2010, ο Ντερβίς Έρογλου, ο οποίος έβλεπε την κοινή ψηφοφορία μεταξύ Ε/Κ και Τ/Κ ως το μέσο για τον παροπλισμό όλων των εθνικιστικών κομμάτων από το προσκήνιο της πολιτικής. Ακολούθησαν τα κόμματα του Κέντρου στις ελεύθερες περιοχές, που απέρριψαν την πρόταση για τους ίδιους λόγους. Στη συνέχεια, στη ρητορική αυτή, ενόψει των προεδρικών του 2013, προσχώρησε και ο ΔΗΣΥ, με αποτέλεσμα όλοι να μιλούν για τις γενναιόδωρες προσφορές του Χριστόφια.

Στην πραγματικότητα, η συμφωνία αυτή για κοινή ψηφοφορία, στάθμιση ψήφου και εκ περιτροπής προεδρία ήταν ίσως ό,τι πιο θετικό είχε να προσφέρει στα πέντε χρόνια της δύσκολης έως τραγικής θητείας του στην προεδρία ο Δημήτρης Χριστόφιας.

• Πρώτον, συνιστούσε δραματική βελτίωση της συνθήκης Ζυρίχης - Λονδίνου και καταργούσε τα βέτο προέδρου και αντιπροέδρου.
• Δεύτερον, για πρώτη φορά στην ιστορία τους Ε/Κ και Τ/Κ καλούνταν να ψηφίζουν μαζί τους ίδιους υποψηφίους για να τους κυβερνήσουν.
• Τρίτον, διασφαλιζόταν η πολιτική ισότητα των Τ/Κ, αλλά οι αριθμητικές ισορροπίες του πληθυσμού Ε/Κ και Τ/Κ διασφαλίζονταν σε ό,τι αφορά το χρονικό διάστημα υπηρεσίας των δύο εκ περιτροπής προέδρων.

Αν, με λίγα λόγια, επανέλθει το θέμα της κοινής εκλογής της στάθμισης και της εκ περιτροπής, όλοι οφείλουμε να κάνουμε ένα ξεκαθάρισμα μεταξύ ουσίας και συμβολισμών. Αν στα πέντε χρόνια μιας προεδρικής θητείας έχουμε τέσσερα χρόνια Ε/Κ πρόεδρο και έναν χρόνο Τ/κ πρόεδρο τους οποίους ψηφίζουμε όλοι μαζί μέσα από ένα κοινό πρόγραμμα, είναι σημαντικότερο να έχουμε μονίμως Ε/Κ πρόεδρο και Τ/Κ πρόεδρο με δικαίωμα βέτο; Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε ίσως δεν μάθαμε τίποτε από τη Ζυρίχη, και παραμένουμε πολιτικά ανώριμοι.

Ιστορική εμπειρία των Τ/Κ

Η ιστορική εμπειρία πάντως κυρίως των Ελληνοκυπρίων (οι Τ/Κ λειτουργούν από πολύ νωρίς με μεικτό μοντέλο που βρίσκεται πολύ κοντά στο γαλλικό) σε ό,τι αφορά την ισχυρή προεδρική δημοκρατία δεν είναι καθόλου θετική. Η προεδρική δημοκρατία λειτούργησε το 1960 είχε ισχύ μέχρι το 1963 και απέτυχε διά της αποχώρησης των Τ/Κ. Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιβεβλημένος και με τις εξισορροπητικές εξουσίες του Τ/Κ αντιπροέδρου, λειτούργησε και λειτουργεί ως εκλελεγμένος δικτάτορας. Όσο κι αν μας φαίνεται παράξενο, οι Τουρκοκύπριοι όλα αυτά τα χρόνια, λειτουργώντας μέσα από έναν συνδυασμό προεδρικού συστήματος και κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, δείχνουν πολύ πιο έμπειροι και κυρίως πιο ώριμοι από τους Ελληνοκυπρίους να λειτουργήσουν μέσα σε ένα σύνθετο ομοσπονδιακό πολιτειακό περιβάλλον. Πριν από μερικές μέρες έγινε αλλαγή φρουράς στην τ/κ ηγεσία. Έφυγε ο Έρογλου και ήρθε ο Ακιντζί. Όμως, η λεγόμενη κυβέρνηση των Τ/Κ εξακολουθεί να λειτουργεί, παρότι το ένα κόμμα που τη στηρίζει ψήφισε Έρογλου και το άλλο Ακιντζί. 

Κάτω απ΄την σκιά της σημαίας

 

Τι ξεχωρίζει μια σημαία από ένα πανί; Πώς ένα κομμάτι πανί γίνεται σημαία; Γιατί διαχρονικά δισεκατομμύρια άνθρωποι στοιχήθηκαν πίσω της, εκατομμύρια έχασαν τις ζωές τους, εκατομμύρια ριγούν στην έπαρσή της και τη χειροκροτούν όταν το τιμητικό άγημά της προηγείται των στρατιωτικών παρελάσεων; Πώς μπορεί μια σημαία σκαρφαλωμένη στην κορυφή ενός ξύλινου νεκρού κονταριού να μαγεύει γενεές γενεών ανθρώπων;

 

Μια σημαία, αν δεχτούμε την ανάλυση του Michael Billing (Billig, M. (1995). Banal Nationalism. London: Sage Publications), πέρα από τον εξτρεμιστικό εκφράζει και έναν μπανάλ εθνικισμό. Εξτρεμισμό κρύβει μέσα του κάθε επιθετικός πόλεμος που είναι γέννημα κάθε μασκαρά εθνικιστή που παριστάνει τον πατριώτη. Ο μπανάλ είναι ο υποδόριος εθνικισμός της καθημερινότητάς μας, που αφορά τα γεωγραφικά μας όρια, τις καθημερινές μας εκφράσεις του τύπου «Σαν την Κύπρο δεν έχει», το φαγητό μας, τα σύμβολά μας και εν γένει τη διαφορετικότητά μας από τους άλλους…τους ξένους. Η σημαία, κατά τον συγγραφέα, συμβολίζει τη φαντασιακή σχέση και αλληλεγγύη μεταξύ μιας ομάδας ανθρώπων. Υπ’ αυτές τις συνθήκες το ερώτημα ηχεί λογικό: τελικά, όσοι λατρεύουμε τις σημαίες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όσοι ριγούμε στο αναπέταγμά τους δεν είμαστε παρά όντα πεπερασμένα, κουρέλια της Ιστορίας και εν γένει οργανισμοί οι οποίοι δεν μπορούμε να επιβιώσουμε εάν δεν αισθανόμαστε ότι είμαστε διαφορετικοί;

Η Ιστορία

Οι πρώτες σημαίες μαρτυρούνται ιστορικά στην αρχαία Αίγυπτο το 3100 π.Χ. Ήταν κατασκευασμένες από ξύλο ή μέταλλο. Έκτοτε απέκτησαν διάφορες χρήσεις. Στη μάχη έδιναν το σύνθημα της επίθεσης, διαχώριζαν τους αντιπάλους και κυμάτιζαν στα τείχη οχυρωμένων πόλεων. Αργότερα η χρήση τους επεκτάθηκε και στη θάλασσα, με το κάθε πλοίο να φέρει τη σημαία προέλευσής του ή χρήσης του. Ακόμα και οι πειρατές ένιωσαν την ανάγκη να έχουν τη δική τους σημαία με τη νεκροκεφαλή. Στον Μεσαίωνα επίσης το κάθε ιπποτικό τάγμα είχε τη δική του σημαία, η οποία αποτυπωνόταν στην πανοπλία του κάθε ιππότη. Σήμερα οι σημαίες κατά κύριο λόγο εκπροσωπούν τα κράτη, καθορίζουν σύνορα και κατά κανόνα εκπροσωπούν ή περιχαρακώνουν αυτό που οι λαοί θέλουν να ονομάζουν ανεξαρτησία και εθνική κυριαρχία. Η χρήση των σημαιών νομοτελειακά επεκτάθηκε σε όλες τις εκφάνσεις της οικονομικής και κοινωνικής ζωής. Σημαίες έχουν οι δήμοι, οι εταιρείες, τα σχολεία, οι ποδοσφαιρικές ομάδες, ακόμα και οι διάφοροι σύνδεσμοι χούλιγκαν που τις υποστηρίζουν.
Ήδη από τον Μεσαίωνα αναπτύχθηκαν και ειδικές επιστήμες για την παρακολούθηση και εξέλιξη της σημασίας αλλά και της σημειολογίας των σημαιών και εν γένει των συμβόλων. Η Εραλδική (Heraldry) είναι η μελέτη των συμβόλων. Προέρχεται από την αγγλονορμανδική λέξη herald, και ξεκίνησε κυρίως μέσα από τη μελέτη του πρωτοκόλλου των στρατιωτικών. Στη συνέχεια υπήρξε περαιτέρω εξειδίκευση, η επιστήμη της Σημαιολογίας (Βεξιλολογία). Διεθνώς ο όρος αναφέρεται ως Vexillology, μια σύνθετη λέξη από τη λατινική vexillum που σημαίνει σημαία και την ελληνική κατάληξη -λογία.

Ποικιλότητα

Για τον μέσο άνθρωπο σήμερα η σημαία εκφράζει κάποιας μορφής ταυτότητα, ιδεολογία, ενώ δεν λείπουν και αυτοί που της προσδίδουν εξωπραγματικούς συμβολισμούς που αγγίζουν τα όρια του φετιχισμού. Για παράδειγμα, η σημαία για κάποιους δεν συμβολίζει τη δική τους ταυτότητα, αλλά είναι το σύμβολο που τους διαχωρίζει από τους μισητούς τους εχθρούς… των οποίων η σημαία έχει άλλο χρώμα. Είναι γι’ αυτό παραδεκτό διεθνώς ότι όσο πιο πολιτισμικά καθυστερημένος είναι ένας λαός, τόσο μεγαλύτερους συμβολισμούς αποδίδει στη σημαία του. Για παράδειγμα, εάν «προσβάλεις» τη σημαία ενός Έλληνα ή ενός Τούρκου, είσαι νεκρός. Η πράξη αυτή εκλαμβάνεται ως προσβολή του έθνους, της καταγωγής του, της ουσίας της ύπαρξής του. Στις ΗΠΑ συνταγματικά επιτρέπεται το κάψιμο της αμερικανικής σημαίας ακόμα και έξω από τον Λευκό Οίκο σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Μόδιστροι επίσης σχεδιάζουν μαγιό για καλλίπυγες Αμερικανίδες με τα χρώματα της αστερόεσσας. Ο Τζορτζ Μπέρναρντ Σο με τον καυστικό του λόγο έθεσε νομίζω το θέμα στις ορθές του διαστάσεις: «Ένα υγιές έθνος δεν χρειάζεται να έχει συνείδηση της εθνικότητάς του, όπως ένας υγιής άνθρωπος δεν έχει συνείδηση των οστών του».

Συμβολισμοί 

Με λίγα λόγια οι παρωχημένες σημαίες πολλές φορές είναι εκεί για να συμπυκνώνουν τις ζωές μας και κυρίως για να τους δίνουν νόημα, εφόσον επιμένουμε να ζούμε το παρόν μέσω του παρελθόντος. Π.χ. για τον Κοράι Μπασντογρουλτματζί και τη σύζυγό του Τζινέλ Σενέμ Σουνέλ η χαλκόεσσα κυπριακή σημαία με το λευκό φόντο και το κλωνάρι ελιάς μπορεί να συμβολίζει την Κυπριακή Δημοκρατία που έχασαν. Για τους Ελληνοκύπριους που μαζεύτηκαν να υποστηρίξουν το ζευγάρι έξω από το δικαστήριο της Αμμοχώστου προφανώς συμβολίζει την Κυπριακή Δημοκρατία που διέλυσαν, λοιδόρησαν και εξευτέλισαν. Σήμερα το «κουρελόπανο» που σχεδίασε ένας Τουρκοκύπριος δίκην πύρινης γλώσσης, προκαλεί πολιτική επιφοίτηση και τάση για αυτοκριτική. Στην αντίπερα όχθη κραδαίνοντας τουρκικές σημαίες οι Γκρίζοι Λύκοι μαζεύτηκαν για να γιουχάρουν το ζευγάρι. Η κυπριακή σημαία μπορεί να ξυπνά μέσα τους τον Κόναν τον Βάρβαρο ή εκείνες τις θύμησες των γονιών τους που μεγάλωσαν μέσα στους τ/κ θύλακες από το 1963 έως το 1974 χωρίς νερό και ρεύμα. Έξω από το δικαστήριο της Αμμοχώστου πάντως εκείνο το πρωινό της Πέμπτης οι σημαίες λειτούργησαν ως οπτικά σλόγκαν και οι εθνικοί ύμνοι ως μουσικά σλόγκαν. Κάτω από τις σημαίες στοιχήθηκαν άνθρωποι, φωνές, μίση και πάθη. Οι σημαίες εξάλλου δεν έχουν σκιά για να καλύψουν την ασχήμια των ανθρώπων. Απεναντίας, την αποκαλύπτουν.

Η ελπίδα

Ο μόνος ελπιδοφόρος συμβολισμός είναι ότι οι σημαίες δεν κυματίζουν στο κενό, σύμφωνα με τον Άρθουρ Κλαρκ. Η θέση είναι υπερβατική και διαλεκτική γιατί δεν αφορά το θανατηφόρο περιβάλλον της γεωγραφίας στο οποίο ζούμε. Απλώς ακόμα να αντιληφθούμε ότι πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές στην πραγματικότητα δεν σημαίνουν τίποτα σημαντικό, απεναντίας έχουν καταστεί τετριμμένες και στην πορεία εκφυλίζονται. Η ελπίδα για το ανθρώπινο είδος θα υπάρξει όταν προσδιορίσει τα όρια της ύπαρξής του, όταν καταργήσει τα διαχωριστικά τείχη και κυρίως τα σύμβολα του διαχωρισμού. Οι σημαίες τότε δεν θα κυματίζουν στο κενό, αλλά θα διαφημίζουν και θα πανηγυρίζουν την πολυχρωμία της ζωής των ανθρώπων πάνω σε αυτόν τον πλανήτη. Η πρώτη σημαία που λειτουργεί μέσα από αυτόν τον συμβολισμό είναι η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία

Προορισμός των ηγετών είναι να δημιουργούν περισσοτέρους ηγέτες και όχι οπαδούς. Αυτό είναι το στοίχημα σήμερα τόσο για τον Νίκο Αναστασιάδη όσο και τον Μουσταφά Ακιντζί. Κανένας από τους δυο δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε ό,τι αφορά τις προθέσεις του στην επίλυση του Κυπριακού. Φάνηκε εξάλλου από τα πλατιά τους χαμόγελα και κυρίως από τις δηλώσεις τους μετά τις τρεις τελευταίες συναντήσεις.

Σε τι μοιάζουν Ακιντζί και Αναστασιάδης; Και οι δύο σπιλώθηκαν πολιτικά και απομονώθηκαν, αλλά τελικά

Ο δρόμος στον οποίο θα κινηθούν τις αμέσως επόμενες βδομάδες οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Είναι μάλλον σίγουρο ότι θα προκύψουν δυσκολίες και ότι οι διαπραγματεύσεις θα παρουσιάσουν σκαμπανεβάσματα. Όμως αυτό δεν πρέπει να πτοήσει κανένα

 κατάφεραν μέσα από τη λαϊκή ψήφο να επανέλθουν. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο λαός πολλές φορές παρασύρεται, αλλά πάντα διατηρεί ένα αξιόπιστο κριτήριο, να αναγνωρίζει τους πολιτικούς, με όλες τις αδυναμίες και τα ελαττώματά τους, που κοιτάνε μπροστά. Η πολιτική εξάλλου είναι σύμφυτη με την ελπίδα, και όποιος πολιτικός δεν ξέρει να τη διαχειρίζεται δεν μπορεί να είναι πολιτικός. Μπορεί να φωνασκεί, μπορεί να τρομοκρατεί τον κόσμο για κάποιο διάστημα, μπορεί ακόμα να τον πείσει να τον ακολουθήσει, αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει μακροπρόθεσμα. Κανένας λαός δεν αντέχει τη μιζέρια, τη μεμψιμοιρία και το κλάμα ως πολιτική του. Όλοι θέλουμε να ελπίζουμε για το καλύτερο και κυρίως να προσπαθούμε για το καλύτερο, γιατί αυτή η νοοτροπία είναι ριζωμένη βαθιά στα μισγάγκεια του ανθρώπινου DNA. Είναι το κυρίαρχο στοιχείο που επέτρεψε στο ανθρώπινο είδος να επιβιώσει.

Επί του πρακτέου 

Εν ολίγοις, αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι οι δύο αυτοί ηγέτες να δώσουν τον βηματισμό για όλους τους υπολοίπους, υλοποιώντας τις εξαγγελίες και το όραμά τους στο τραπέζι των συνομιλιών. Το Κυπριακό και οι ατέρμονες συζητήσεις όλα αυτά τα χρόνια έχουν δημιουργήσει οπαδούς οι οποίοι δεν διαφέρουν από τους οπαδούς των ποδοσφαιρικών ομάδων. Αυτό που χρειαζόμαστε τούτη τη στιγμή είναι πολίτες ενημερωμένους, οι οποίοι θα αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί. Και όποιος αναλαμβάνει την ευθύνη του, είτε ως πολιτικός είτε ως πολίτης, μεταμορφώνεται την ίδια στιγμή σε ηγέτη. Δηλαδή ηγείται και προχωρεί από το παρόν στο μέλλον. Αυτό εξάλλου χρειαζόμαστε σήμερα. Να βάλει ο καθένας το λιθαράκι του σε μια πορεία από το παρόν προς το μέλλον. Όλα τα προηγούμενα χρόνια αυτό που Ε/Κ και Τ/Κ κάναμε ήταν να ανακυκλωνόμαστε στο αδιέξοδο παρελθόν. Με αποτέλεσμα να μένουμε στο παρελθόν, αφήνοντας τον σχεδιασμό του παρόντος και του μέλλοντος στα χέρια κάποιων επιτήδειων. Οι οποίοι οδήγησαν τη χώρα μας πρώτα στην εθνική τραγωδία και στη συνέχεια στην οικονομική καταστροφή.

Τα ΜΟΕ που εξαγγέλθηκαν, και αυτά που ακόμα θα εξαγγελθούν, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν αρκούν. Αυτό που περιμένει η Κύπρος εδώ και 41 χρόνια είναι μια συνολική λύση, η οποία θα την πάρει ένα ακόμα βήμα μπροστά.

• Θέλουμε μια λύση η οποία θα μετατρέπει τη χώρα μας σε κράτος δικαίου και θα αποκαθιστά σε μεγάλο βαθμό αυτά που έγιναν εις βάρος του κυπριακού λαού το 1963 και το 1974.
• Θέλουμε μια λύση η οποία θα βοηθήσει ολόκληρο τον κυπριακό λαό να ανακάμψει οικονομικά, σταματώντας ταυτόχρονα την ξέφρενη φυγή των νέων από τη χώρα μας.
• Θέλουμε μια λύση η οποία θα στηρίζεται στις αρχές της Ευρώπης και θα επιτρέπει, λαμβάνοντας τις όποιες πρακτικές δυσκολίες υπάρχουν, την αποκατάσταση της ψυχικής και πολιτικής ενότητας του κυπριακού λαού.

Οι δυσκολίες

Ο δρόμος στον οποίο θα κινηθούν τις αμέσως επόμενες βδομάδες οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Είναι μάλλον σίγουρο ότι θα προκύψουν δυσκολίες και ότι οι στις διαπραγματεύσεις θα παρουσιαστούν σκαμπανεβάσματα. Όμως αυτό δεν πρέπει να πτοήσει κανέναν, για έναν και μοναδικό λόγο. Όλα αυτά τα χρόνια χάσαμε πολύ χρόνο -πολλές φορές άδικα-, με την Τουρκία να το εκμεταλλεύεται και να δημιουργεί τετελεσμένα. Σήμερα, εάν εξαιρέσουμε τις τρεις κοινές επαναστάσεις Ε/Κ και Τ/Κ του 1833 κατά του σουλτάνου, και τη συμφωνία της Ζυρίχης - Λονδίνου το 1960, έχουμε ακόμα μία ευκαιρία να συμπορευθούμε. Για πρώτη φορά διαμορφώνεται με τόση σαφήνεια ένα κοινό μέτωπο Ε/Κ και Τ/Κ με κοινό στόχο την επίλυση του Κυπριακού στη λογική ενός σχεδίου που πρώτα και κύρια θα εξυπηρετεί τους Κυπρίους. Ελπίζουμε αυτήν την εκπεφρασμένη βούληση να την κάνει σεβαστή η Τουρκία. Μπορεί να διαψευσθούμε επί τούτου, μπορεί και όχι, αλλά τα δεδομένα είναι εκεί. Η ελπίδα είναι εκεί και πεθαίνει πάντα τελευταία.

Θα επανέλθει ή όχι το σχέδιο Ανάν;

Όπως ορθά έλεγε ο πρώην Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος «όταν ένα σχέδιο λύσης τεθεί στο τραπέζι ποτέ δεν φεύγει απ’ αυτό». Είναι γνωστό και παραδεκτό ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος παρέλαβε τον Φεβρουάριο του 2003 το σχέδιο Ανάν 3, διαπραγματεύτηκε στο Μπούργκενστοκ το σχέδιο Ανάν 4 και παρουσίασε ενώπιον του κυπριακού λαού στις 24 Απριλίου 2004 το σχέδιο Ανάν 5, αφού τον Γενάρη του ίδιου χρόνου αποδέχτηκε στη Νέα Υόρκη στενά χρονοδιαγράμματα, επιδιαιτησία και δημοψηφίσματα. Προφανώς ο Τάσσος Παπαδόπουλος, διά της τοποθέτησης αυτής, δεν ήταν τόσο απόλυτος όσο εμφανίζονται τις τελευταίες μέρες κάποιοι πολιτικοί και αρθρογράφοι οι οποίοι επιμένουν ότι το αποτέλεσμα του νέου γύρου συνομιλιών που ξεκινά στο Κυπριακό θα έχει ως αποτέλεσμα το σχέδιο Ανάν να επανέλθει ως σχέδιο λύσης. Απεναντίας ο Τάσσος Παπαδόπουλος αυτό που κατά τη γνώμη μου ήθελε να τονίσει είναι ότι όλο το κεκτημένο των συνομιλιών από το 1974 και μετά καταγράφεται και υπολογίζεται στην πορεία εξεύρεσης λύσης. Αν πίστευε δηλαδή ότι τα σχέδια δεν εξελίσσονται και δεν διαμορφώνονται αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν, σαφέστατα και δεν θα υποσχόταν στον κυπριακό λαό στην ομιλία του υπέρ του ΟΧΙ ότι «θα έρθουν καλύτερες μέρες». Με λίγα λόγια ο Τάσσος Παπαδόπουλος πίστευε ότι διά του ΟΧΙ μας τότε και διά της ένταξής μας στην ΕΕ θα μπορούσαμε να πετύχουμε κάποια καλύτερη λύση. Συνεκδοχικά το παλιό αφήγημα της κακής λύσης, του κακού σχεδίου Ανάν, των ξένων δυνάμεων που συνωμοτούν εναντίον μας, καταρρίπτεται από την ίδια τη διαλεκτική του Τάσσου Παπαδόπουλου. Ο οποίος μπορεί να μην ήθελε τη συγκεκριμένη εκείνη λύση το 2004, αλλά σαφέστατα και ήθελε λύση ομοσπονδίας, εξ ου και δεν δίστασε να έρθει σε ανοικτή σύγκρουση με τον Ανδρέα Αγγελίδη από το κόμμα του αλλά και τον Νίκο Κουτσού όταν διατύπωσαν θέσεις που οδηγούσαν σε αλλαγή στρατηγικού στόχου, όπως επιχειρούν σήμερα ο Νικόλας Παπαδόπουλος και ο Μαρίνος Σιζόπουλος σε ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ αντίστοιχα. Το ερωτηματικό Ας μείνουμε όμως στο αρχικό μας ερώτημα. Μπορεί υπό οποιονδήποτε τρόπο να επανέλθει είτε αυτούσιο, είτε μεταμφιεσμένο, ένα σχέδιο τύπου Ανάν; Το σχέδιο Ανάν δεν μπορεί να επανέλθει με κανένα τρόπο αυτούσιο στο τραπέζι των συνομιλιών διότι έχει απορριφθεί από το 76% του λαού. Ταυτόχρονα έχει από τη δική μας πλευρά διατυπωθεί ως κόκκινη γραμμή η θέση ότι δεν γίνεται πλέον αποδεκτή η υποβολή νέων σχεδίων από τρίτους, ούτε αποδεχόμαστε χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησίες, αλλά ότι οποιοδήποτε νέο σχέδιο πρέπει να συμφωνηθεί από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και να πάει ξανά σε δημοψηφίσματα. Επιπλέον το εν λόγω σχέδιο δεν μπορεί να επανέλθει ως έχει, διότι σχεδιάστηκε για τη λύση του Κυπριακού και ταυτόχρονα την ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρώπη το 2004. Έκτοτε έχουν παρέλθει 11 χρόνια, με την Κυπριακή Δημοκρατία εντός της ΕΕ και από το 2008 εντός της ευρωζώνης, με όλα σχεδόν να έχουν αλλάξει, από πλευράς πολιτικού κεκτημένου, οικονομίας και νομισματικής πολιτικής. Το Ανάν δεν μπορεί να επανέλθει γιατί σχεδιάστηκε για να υπηρετήσει την ιδέα μιας ισχυρής και λειτουργικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ενώ σήμερα συζητούμε για μια λιγότερο ισχυρή εκ των πραγμάτων κεντρική κυβέρνηση. Κι αυτό δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και τις 28 χώρες μέλη της ΕΕ αφού οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες όλο και περισσότερο ασκούνται από τις Βρυξέλλες, είτε μέσω της  πολιτικής που χαράσσουν οι σύνοδοι κορυφής, είτε μέσω της ενισχυμένης Κομισιόν, είτε του αναβαθμισμένου Ευρωκοινοβουλίου και κυρίως μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η οποία έχει θέσει τις οικονομίες των κρατών και τις συστημικές τράπεζες υπό την εποπτεία της. Ας μην μιλήσουμε για τις ιδιαιτερότητες της Κύπρου η οποία το 2004 εμφανιζόταν ως μια ανθούσα οικονομία ενώ σήμερα διάγει λιτόν οικονομικό βίο κάτω από τις αυστηρές ντιρεκτίβες του μνημονίου και της τρόικας.  Το νέο σχέδιο Σε τελευταία ανάλυση κανένα από τα σχέδια που υποβλήθηκαν στο Κυπριακό από το 1964 δεν ήταν απολύτως καλό ή απολύτως κακό. Στο τραπέζι, όπως είπε πολύ σωστά και ο Τάσσος Παπαδόπουλος, «βρίσκονται  όλα τα σχέδια», είτε ως φαντάσματα, είτε ως ερινύες, είτε ως ιδέες για να εμπλουτίζουν τον προβληματισμό μας. Στ’ αλήθεια ποιος ενδιαφέρεται αν το νέο σχέδιο στο οποίο ίσως καταλήξουν οι δύο ηγέτες έχει 10% από το αμερικανοβρετανοκαναδικό του 1978, 10% από τους δείκτες Κουεγιάρ, 10% από το σχέδιο Γκάλι, 20% από το σχέδιο Ανάν, 20% από τις συγκλίσεις Χριστόφια - Ταλάτ και άλλα 30% από ιδέες που θα προκύψουν από τις συνομιλίες Αναστασιάδη - Ακιντζί; Αυτό μάλλον που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι αν το σχέδιο είναι σωστό και μπορεί να λειτουργήσει ή όχι. Η αλήθεια πάντως είναι μία. Ότι από τον περασμένο Απρίλιο έως τον Ιούλιο οι δύο πλευρές κατέθεσαν γραπτώς τις θέσεις τους επί όλων των θεμάτων. Η κάθε πλευρά μάλιστα κατέθεσε περιγραφικά και τις αξιώσεις της στο εδαφικό χωρίς να υποβληθούν χάρτες, επιπλέον δε σε κάποια θέματα όπως η διακυβέρνηση, η δικαστική εξουσία, η λειτουργία της ομοσπονδιακής Βουλής και της δημόσιας υπηρεσίας θεωρούνται σχεδόν κλειστά ή κατά 90% κλειστά. Σήμερα υπάρχει ελπίδα;           Αυτό που σήμερα μπορεί να λεχθεί με σχετική σιγουριά πλέον είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα ευκαιρία για λύση. Σε αυτό συναινεί η παρουσία στο πηδάλιο της ε/κ και της τ/κ ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί. Την ίδια στιγμή βλέπουμε μια έντονη δραστηριοποίηση από πλευράς ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ρωσίας και κυρίως Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία σε ανώτατο επίπεδο θα επιδιώξει ενεργό εμπλοκή διά της επίσκεψης του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη Λευκωσία περί το τέλος του μηνός. Από το 2004, εν ολίγοις, κάτι που άλλαξε είναι το πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου θα αναζητηθεί η λύση, οπότε όλοι αυτοί που υποστήριζαν το 2004 ότι «είναι προτιμότερο να μπούμε στην ΕΕ και μετά να αναζητήσουμε λύση», δεν νομιμοποιούνται σήμερα να υποστηρίζουν ότι θα επαναληφθεί το σκηνικό του 2004, διότι αυτοαναιρούνται. Αν διαβάσουμε μέσα από τις δηλώσεις Ερντογάν, Νταβούτογλου αλλά κυρίως μέσα από τις ξεκάθαρες τοποθετήσεις του Μουσταφά Ακιντζί στον ΄Αιντε «ότι η ένταξη των Τ/Κ στην ΕΕ αποτελεί εγγύηση για την ασφάλειά τους», φαίνεται η πλάστιγγα να γέρνει οριστικά και αμετάκλητα υπέρ της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε Ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία. Ήδη η Τ/κ Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου έκανε το πρώτο θαρραλέο βήμα αλλάζοντας το καταστατικό της και ζητώντας την ένταξή της στην ΚΟΠ. Αν η ΕΕ μπορούσε να δώσει λύσεις και στο τεράστιο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, αναβαθμίζοντας και η ίδια τον ατροφικό τρίτο της πυλώνα, δημιουργώντας δηλαδή νέο ευρωπαϊκό κεκτημένο ασφαλείας, τότε σίγουρα οι ελπίδες για λύση στο Κυπριακό θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο βάσιμες.

Μουσταφά Ακιντζί: Ευλογία ή εφιάλτης;

Ο Νίκος Αναστασιάδης εξήγγειλε νέα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης προς τους Τουρκοκυπρίους, αλλά, αν με ρωτάτε, το καλύτερο μέτρο οικοδόμησης προέκυψε από αλλού: μας το πρόσφεραν οι Τουρκοκύπριοι με την ψήφο τους και δεν είναι τίποτε άλλο από την εκλογή του Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία τους.

Η πτήση

Κάποιοι ίσως δικαίως σχολιάσουν ότι θριαμβολογώ ή προτρέχω, και ίσως να είχαν δίκαιο αν παρέμεινα σε αυτή

Κυρίες και κύριοι, καλωσορίσατε στην εσωτερική πτήση Πάφου - Ριζοκαρπάσου, αλλά έχω να σας ανακοινώσω ότι ο συγκυβερνήτης Μουσταφά Ακιντζί δεν είναι ούτε του χεριού μας, ούτε ανέλαβε το πόστο του δίπλα στον Νίκο Αναστασιάδη για να μας κάνει χατίρια

 καθαυτή την εκλογή Ακιντζί. Προτείνω λοιπόν να προσδεθούμε, γιατί τώρα ξεκινά η πτήση στα 35.000 πόδια.

Κυρίες και κύριοι, καλωσορίσατε στην εσωτερική πτήση Πάφου – Ριζοκαρπάσου, αλλά έχω να σας ανακοινώσω ότι ο συγκυβερνήτης Μουσταφά Ακιντζί δεν είναι ούτε του χεριού μας, ούτε ανέλαβε το πόστο του δίπλα στον Νίκο Αναστασιάδη για να μας κάνει χατίρια. Η διαδρομή της επανίδρυσης της πατρίδας μας ως μίας χώρας από το ακρωτήριο Αρναούτη έως και τα νησάκια Κλείδες θα ολοκληρωθεί αν είμαστε σοβαροί. Σε διαφορετική περίπτωση, το αεροπλάνο θα κάνει αναγκαστική προσγείωση στο αεροδρόμιο Λευκωσίας εντός της νεκρής ζώνης που μας χωρίζει από το 1974.

Ο Μουσταφά

 Ο κ. Ακιντζί από τη Λεμεσό εκπροσωπεί σήμερα μια κοινότητα που από το 1963 δεν αναγνωρίζεται και δεν εκπροσωπείται διεθνώς. Εκπροσωπεί μια κοινότητα της οποίας οι παππούδες ίδρυσαν την Κυπριακή Δημοκρατία, τα παιδιά τους μεγάλωσαν στους θύλακες χωρίς νερό και ηλεκτρικό και τα εγγόνια τους δεν μπορούν να παίξουν ποδόσφαιρο: ούτε στο ΓΣΠ απέναντι στον Άγιαξ, μήτε στο Καμπ Νου απέναντι στην Μπαρσελόνα, μήτε στο Παρκ Ντε Πρενς απέναντι στην Παρί Σεν Ζερμέν, όπως έπαιξαν τα δικά μας παιδιά με τον ΑΠΟΕΛ, όπως ο Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης και ο Νεκτάριος Αλεξάνδρου. Οπότε η χθεσινή συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα «Σταρ» μάλλον ήταν αναμενόμενη σε ό,τι αφορά τη στάση μας απέναντι στο αίτημα των Τ/Κ για πολιτική ισότητα. Δήλωσε συγκεκριμένα: "Η πολιτική θέση των Ε/Κ αυτή τη στιγμή είναι ‘εμείς είμαστε κράτος και εσείς είστε πολίτες μας’. Όχι, αυτό δεν είναι έτσι. Και οι Ε/Κ και οι Τ/Κ θα είναι πολίτες του κοινού κράτους. Και αυτός ο συνεταιρισμός θα αποτελείται από δύο συνιστώντα κρατίδια, πολιτικά ίσα», ανέφερε.

         

 Ο Ακιντζί από τη Λεμεσό μπορεί να έκανε μια προεκλογική εκστρατεία με ένα άσπρο πανί και ένα κλαδί ελιάς χωρίς σημαίες της Τουρκίας και του ψευδοκράτους, ωστόσο ας μην ξεχνάμε τους συμβολισμούς. Ορκίστηκε προχθές πρόεδρος της «ΤΔΒΚ» που ιδρύθηκε μετά την εισβολή του 1974, η οποία δημιούργησε νέα τετελεσμένα στην Κύπρο και νέα νοοτροπία στους Τ/Κ. Για να είναι αξιόπιστος λοιπόν στην κοινότητά του δεν μπορεί να καταργήσει τα πάντα, να μεταβεί στο Προεδρικό και να ζητήσει από τον Νίκο Αναστασιάδη την επανένωση της Κύπρου με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, όπως ζητούν μερικοί Ε/Κ.

Τέλος, ο Ακιντζί από τη Λεμεσό μπορεί να εξελέγη από το 60% των Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι μας έστειλαν ένα βροντερό μήνυμα ότι θέλουν επανένωση της χώρας, αλλά ποσώς μπορεί να παραγνωρίσει την Τουρκία. Η οποία, όπως σημείωσε και ο κ. Ερντογάν, εδώ και 40 χρόνια ξοδεύει ένα δισ. τουρκικές λίρες για τη χρηματοδότηση του κράτους στον βορρά (δηλαδή πληρώνει τους δημοσίους υπαλλήλους και από προχθές και τον μισθό του κ. Ακιντζί) και διατηρεί 30.000-40.000 στρατιώτες στο έδαφός του. Ο κ. Ακιντζί είναι υποχρεωμένος λοιπόν να χαμηλώσει τους τόνους με την Άγκυρα, διαφορετικά οι Τ/Κ θα πεινάσουν, και τον ίδιο, για να το περιγράψω και λίγο στην κυπριακή, «θα τον γυρεύκουμε σε κανένα χαντάτζι», όπως τον Καβάζογλου, τους Γκιουργκάν και Χικμέτ και τον Κουτλού Ανταλί.

Ο ρόλος Αναστασιάδη Με λίγα λόγια, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ, αλλά και οι υπόλοιποι πολιτικοί και πολίτες που θέλουν πραγματικά να δουν τη χώρα μας να κινείται στη λογική της επανένωσης, οφείλουν να είναι πρώτα και κύρια υπομονετικοί. Δεύτερον, πρέπει να κατανοήσουν ότι ο Μουσταφά Ακιντζί μπορεί, αν συνεχίσουν στον ίδιο χαβά, να αποβεί ο μεγαλύτερός τους εφιάλτης, ειδικά αν νομίζουν ότι έχουν ενώπιόν τους ένα ομοίωμα του Ντενκτάς ή του Έρογλου. Ο νέος Τ/Κ ηγέτης είναι αξιόπιστος και εσωτερικά και διεθνώς, οπότε κάθε κόλπο (όπως αυτά που έκανε ο Χριστόφιας στον Ταλάτ τον Φεβρουάριο του 2010, γιατί δήθεν έφυγε η ΕΔΕΚ ή απειλούσε να φύγει το ΔΗΚΟ από τη συγκυβέρνηση) θα το πληρώνουμε πλέον εις διπλούν. Τρίτον, πρέπει να αντιληφθούμε τα θέλω των Τουρκοκυπρίων πριν πάμε σε διαπραγμάτευση. Ο Ακιντζί στην ίδια συνέντευξη το διευκρίνισε: «Διεκδικούμε την πολιτική μας ισότητα και μετά συζητούμε οτιδήποτε θέλουν οι Ε/Κ να θέσουν στο τραπέζι». Συνεκδοχικά οι επόμενοι μήνες θα είναι πολύ κρίσιμοι και είμαι βέβαιος ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα αποφύγει ό,τι είναι δυνατόν, καλοπροαίρετα ή κακοπροαίρετα, να θεωρηθεί ως πρόκληση, ώστε να αποδυναμωθεί η συντριπτική βούληση των Τ/Κ για λύση. Η εκλογή Ακιντζί μπορεί να αποτελέσει ευλογία και καταλύτη της λύσης, αλλά από μόνη της δεν προσθέτει δυναμική στη διαδικασία για τους λόγους που αναπτύξαμε πιο πάνω. Η δυναμική θα πρέπει να κτισθεί βήμα-βήμα και η πρόοδος θα επέλθει αν είμαστε όλοι, Ε/Κ και Τ/Κ, έτοιμοι για ειλικρινείς συζητήσεις και γενναίους συμβιβασμούς.

 Η γειτονιά που μεγάλωσε ο Ακιντζί στη Λεμεσό. Οδός Αφροδίτης 8. Οι Ε/κ γειτόνισσες τον τον θυμούνται πολύ καλά.