Η τακτική Ακιντζί και η απάντηση Αναστασιάδη

Ο Νοέμβριος θα κρίνει κατά πόσο θα υπάρξει λύση στο Κυπριακό ή αν η συζήτηση του προβλήματος θα πάρει μια ακόμα αναβολή για το καλοκαίρι του 2016. Όλα θα κριθούν, σύμφωνα με ενημερωμένες πηγές, από τη συζήτηση κυρίως στο περιουσιακό, πάντα βέβαια σε συνάρτηση με το εδαφικό. Τα υπόλοιπα θέματα, όπως τα κεφάλαια της διακυβέρνησης, της νομοθετικής εξουσίας, της οικονομίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι μεν σε βάθος επεξεργασμένα αλλά δεν κλείνουν αφού, όπως έχει καταγραφεί και στο κοινό ανακοινωθέν, τίποτε δεν έχει συμφωνηθεί εάν όλα δεν έχουν συμφωνηθεί. Στο πλαίσιο της ίδιας λογικής θα συζητηθούν και οι εγγυήσεις.

Το περιουσιακό
Το θέμα των περιουσιών, όπως αυτό αναδύεται μέσα από τις δύσκολες διαπραγματεύσεις Μαυρογιάννη - Ναμί, έχει δύο βασικές πτυχές. Η πρώτη αφορά την ουσία του και η δεύτερη είναι περισσότερο επικοινωνιακή. * Επί της ουσίας το περιουσιακό είναι ένα καθαρά εσωτερικό πρόβλημα που δημιούργησε ο χρόνος και πλέον αφορά τον ορισμό των όρων "ιδιοκτήτης" και "χρήστης". Το θέμα είναι περίπλοκο παρά την προσπάθεια κάποιων -κυρίως στην ε/κ πλευρά- να το απλουστεύσουν. Η τ/κ πλευρά επί του θέματος αυτού για σκοπούς διαπραγμάτευσης έχει υπαναχωρήσει στις πάγιες θέσεις Ντενκτάς. Θέλει το τ/κ συνιστών κρατίδιο να λειτουργεί ως καθαρή ζώνη με τους Τ/Κ να αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού, αλλά και να κατέχουν το μεγαλύτερο ποσοστό του εδάφους. Στο θέμα του πληθυσμού τα πράγματα είναι απλά. Οι Τ/Κ θέλουν να ζήσουν ως κοινότητα και σ' αυτό εξάλλου έχουν καταλήξει και οι συμφωνίες Μακαρίου - Ντενκτάς το 1977 για δύο αυτοδιοικούμενες περιφέρειες. Το πρόβλημα έγκειται στις περιουσίες, με δεδομένο ότι στο τ/κ ομόσπονδο κρατίδιο το συντριπτικό ποσοστό γης ανήκει στους Ε/Κ. Αυτό το πρόβλημα ο κ. Ακιντζί επιχείρησε τις τελευταίες βδομάδες στο τραπέζι των συνομιλιών να το λύσει όχι μέσα από συμφωνημένα κριτήρια αλλά μέσα από μια συνολική συμφωνία για έλεγχο του 70% της γης από τους Τ/Κ. Ήταν φυσικό να υπάρξουν αντιδράσεις, γιατί κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από τους Ε/Κ στο πλαίσιο των δημοψηφισμάτων.

Σε αυτή τη λύση σταδιακά άρχισαν να αντιδρούν και οι ίδιοι οι Τ/Κ αφού στην πράξη δεν θα μπορούν να πωλούν περιουσίες τους αν το επιθυμούν. * Κάπου εδώ ξεκινά και το επικοινωνιακό κομμάτι του περιουσιακού. Η ε/κ πλευρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υποστήριξε ότι θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα κριτήρια του περιουσιακού με γνώμονα τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων, διατηρώντας τα δικαιώματα της επανεγκατάστασης, της ανταλλαγής και της αποζημίωσης στην ευχέρεια των ιδιοκτητών. Σε τέτοια περίπτωση οι περιουσίες οι οποίες μπορεί να περιέλθουν υπό τον έλεγχο Τ/Κ μπορεί να ξεπεράσουν και το 70% που ο Μουσταφά Ακιντζί ζήτησε να κατοχυρωθεί για την τ/κ πλευρά. Ο λόγος είναι απλός και έχει να κάνει με την απροθυμία των Ε/Κ να ζήσουν υπό τ/κ διοίκηση, οπότε θα προτιμήσουν την ανταλλαγή και την αποζημίωση. Με λίγα λόγια ο Αναστασιάδης πρότεινε τη λύση να τη δώσει ρεαλιστικά η ίδια η ζωή και η οικονομία, όχι a priori οι νομοθέτες.

Η τακτική

Στην προσπάθειά του πάντως να πετύχει τον κύριό του στόχο ο κ. Ακιντζί, που δεν είναι άλλος από την τοποθέτηση οροφής στις περιουσίες στο τ/κ συνιστών κρατίδιο, έκανε ακόμα ένα βήμα διεκδικώντας οροφή για τους Ε/Κ ακόμα και σε ό,τι αφορά τις τέσσερις βασικές ελευθερίες, όπως αυτές προνοούνται από το κοινοτικό κεκτημένο. Αυτό παραλίγο να προκαλέσει σύρραξη στην τελευταία συνάντηση των δύο ηγετών, με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να αναζητεί... τασάκια. Ο κ. Ακιντζί υποστήριξε ότι με την πάροδο του χρόνου οι Ε/Κ που θα εργάζονται ή θα ενοικιάζουν σπίτια στον βορρά μπορεί να διεκδικήσουν και να κερδίσουν την εσωτερική ιθαγένεια του τ/κ συνιστώντος κρατιδίου, με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η πληθυσμιακή αναλογία και να διαβρωθεί η πολιτική ισότητα των Τ/Κ.

Το επιχείρημα αυτό όχι μόνον δεν ευσταθεί, απεναντίας δημιουργεί και τεράστιες αγκυλώσεις στην ανάπτυξη του ίδιου του τ/κ συνιστώντος κρατιδίου:

* Σε ό,τι αφορά την αλλοίωση της πληθυσμιακής αναλογίας το επιχείρημα δεν ευσταθεί γιατί η συμφωνία για πολιτική ισότητα εξυπακούει ότι οι Τ/Κ ποτέ δεν θα γίνουν μειοψηφία στον βορρά. Με λίγα λόγια υπάρχει συμφωνημένη οροφή στην απόδοση εσωτερικής ιθαγένειας και στα δύο συνιστώντα κρατίδια.

 * Αν επιβληθούν οροφές στις τέσσερις βασικές ελευθερίες, αυτές δεν θα αφορούν μόνον τους Ε/Κ (που ούτως ή άλλως, όπως εξήγησε και ο κ. Βαν Νούφελ, απαγορεύεται σε πολίτες της ίδιας χώρας) αλλά τους υπόλοιπους Ευρωπαίους και πολίτες τρίτων χωρών. Οπότε πώς μπορεί το τ/κ συνιστών κράτος να προσελκύσει επενδυτές;

Ο Νοέμβριος
Με τις θέσεις Μουσταφά Ακιντζί, οι οποίες διατυπώθηκαν περισσότερο για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης λόγω των αρνητικών αποτελεσμάτων κάποιων δημοσκοπήσεων αλλά και των σφοδρών επικρίσεων των εθνικιστών ότι "τα έδωσε όλα στους Ελληνοκύπριους", διαφωνεί διακριτικά και ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ ο οποίος παραπέμπει στις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν το 2008 με τον Δημήτρη Χριστόφια. Η τακτική Ακιντζί, πάντως, θα ξεδιπλωθεί μετά τις τουρκικές εκλογές και θα ξεκαθαρίσει όλο τον μήνα Νοέμβριο όταν εντατικοποιηθούν οι συνομιλίες.

Εκτίμηση πολλών αναλυτών είναι ότι ο Τ/Κ ηγέτης επιμορφώνεται σταδιακά γύρω από το κοινοτικό κεκτημένο και ότι αυτό που θα επιδιώξει μέχρι τέλους είναι η διαμόρφωση τέτοιων κριτηρίων στο περιουσιακό τα οποία στην ουσία θα ευνοούν τον Τ/Κ χρήστη στον βορρά σπρώχνοντας τον Ε/Κ ιδιοκτήτη να προτιμήσει την ανταλλαγή και την αποζημίωση. Η τ/κ αυτή πρακτική είναι κατανοητή αν την εξηγήσει κανείς ιστορικά αντιλαμβανόμενος τις πάγιες ανασφάλειες των Τ/Κ αλλά και το μεγάλο κόμπλεξ τους έναντι των Ε/Κ. Αν η τακτική Ακιντζί τελεσφορήσει, σαφέστατα από αυτήν θα ευνοηθούν και οι 40.000 Ε/Κ χρήστες τ/κ περιουσιών στον νότο οι οποίοι ήδη άρχισαν να

αγωνιούν για το καθεστώς κυριότητας της γης που κατέχουν από το 1974.

Την ίδια στιγμή, βέβαια, αυτή η τακτική Ακιντζί επιτρέπει στον Νίκο Αναστασιάδη να σκληρύνει τη στάση του σε ό,τι αφορά τα εδάφη τα οποία θα επιστραφούν υπό ε/κ διοίκηση. Το εδαφικό και η επιστροφή όσο το δυνατόν περισσότερων προσφύγων θα καταστήσει το περιουσιακό λιγότερο επώδυνο. Αυτό πρέπει να το έχει σοβαρά υπ' όψιν του ο κ. Ακιντζί, σε διαφορετική περίπτωση η λύση δεν θα μπορεί να περάσει σε δημοψήφισμα από τους Ε/Κ.

Σε ποια σημεία θα κριθεί το Κυπριακό;

Στο Κυπριακό όλα έχουν συζητηθεί, σε σημείο που καμιά πλευρά πλέον δεν μπορεί να εκπλήξει την άλλη. Η συνάντηση ωστόσο του Νίκου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί την ερχόμενη Τρίτη, σε συνδυασμό με τη δεύτερη συνάντηση που θα ακολουθήσει στις 15 Σεπτεμβρίου, κρίνονται ως καθοριστικές σε ό,τι αφορά κάποια κομβικά σημεία και επί της ουσίας και επί της διαδικασίας. Ποιο είναι το ζητούμενο από αυτές τις συναντήσεις;

• Πρώτον, θα διαφανεί κατά πόσον όσα έχουν συζητήσει οι δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων θα αποτυπωθούν τελικά στο κείμενο της συμφωνίας με μαύρο μελάνι και ανεπιστρεπτί θα θεωρηθούν ως συγκλίσεις.
• Δεύτερον, θα κριθεί εκ των πιο πάνω κατά πόσον το Κυπριακό μπαίνει σε οριστική τροχιά λύσης, δίνοντας έτσι το δικαίωμα στα Ηνωμένα Έθνη να αρχίσουν να μπαίνουν στη λογική του χρόνου των δημοψηφισμάτων.
• Τρίτον, θα δρομολογηθούν νέες ζυμώσεις, κυρίως μεταξύ της ε/κ κοινότητας, η οποία την άνοιξη του 2016 θα πρέπει να προχωρήσει σε βουλευτικές εκλογές. Αναλόγως των εξελίξεων θα κριθεί πότε και υπό ποια μορφή θα διεξαχθούν αυτές οι εκλογές.

Τα τρέχοντα

    Στη συνάντηση της Τρίτης οι δύο ηγέτες θα ασχοληθούν με τρέχοντα θέματα ουσίας και θα δώσουν εντολή στους διαπραγματευτές να αποτυπώσουν ή όχι κάποιες τελικές συγκλίσεις που αφορούν κάποια κρίσιμα κεφάλαια του προβλήματος. Από τα κεφάλαια αυτά θα κριθεί κατά πόσον η συζήτηση του Κυπριακού γυρίζει σελίδα, μπαίνοντας πλέον στην τελική ευθεία, την κατάληξη της οποίας οριοθέτησε ήδη ο Μουσταφά Ακιντζί σε δηλώσεις του τη βδομάδα που πέρασε, κάνοντας λόγο για δημοψηφίσματα περί τα μέσα Μαΐου 2016. Ποιες είναι οι καυτές πατάτες στα χέρια των ηγετών;

• Θέμα πληθυσμού: Οι δύο ηγέτες θα κληθούν να κλειδώσουν τα πληθυσμιακά ποσοστά των δύο κοινοτήτων, με την ε/κ πλευρά να επιμένει στο 82:18 και την τ/κ βασικά να προτάσσει το προϊόν των δύο τελευταίων απογραφών που ανεβάζουν τους «νόμιμους» πολίτες στο Βορρά γύρω στις 280.000. Αν γίνει αποδεκτός αυτός ο πληθυσμός, σε συνδυασμό με τις 734.000 που ζουν στον Νότο, τότε η πληθυσμιακή αναλογία καθορίζεται στο 72:28, κάτι που δεν είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό από την ε/κ πλευρά. Αντιθέτως, ένας λογικός συμβιβασμός στο 80:20, που αντανακλά και ιστορικά την αναλογία πληθυσμού στην Κύπρο, μάλλον ανάβει πράσινο σε συμφωνία. Αυτό στην πράξη σημαίνει πώς η τ/κ κοινότητα θα δηλώσει επισήμως ως πολίτες της Ομοσπονδιακής Κύπρου έναν πληθυσμό που θα κινείται πέριξ των 180.000-190.000 χιλιάδων. Σε αυτόν τον αριθμό σαφέστατα περιλαμβάνονται και γύρω στις 40.000-50.000 Τούρκοι ή άλλης εθνικότητας άτομα που έχουν παντρευτεί με Τουρκοκύπριο ή Τουρκοκύπρια, ή έχουν γεννηθεί στην Κύπρο. Όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι στον Βορρά θα δηλωθούν ως αδειούχοι ξένοι εργάτες, ενώ όσοι είναι παράνομοι πρέπει να αποχωρήσουν. Όπως γίνεται αντιληπτό, το κλείδωμα των νόμιμων πληθυσμών στον Βορρά και τον Νότο έχει άμεση και καταλυτική σχέση με το περιουσιακό, αφού οι μη νόμιμοι πολίτες που ζουν στην Κύπρο δεν θα έχουν κανένα δικαίωμα σε ό,τι αφορά την κατοχή και χρήση ε/κ και τ/κ υποστατικών. Βεβαίως οι αριθμοί αυτοί ίσως διαφοροποιηθούν προς τα πάνω για τους Τ/Κ, αναλόγως του ποιον πληθυσμό θα δηλώσει και η Κυπριακή Δημοκρατία στο πλαίσιο της τελικής συμφωνίας. Αν ο ε/κ πληθυσμός π.χ., συμπεριλαμβανομένων και των κοινοτικών, κλειδώσει σε αριθμούς πάνω από 800.000, τότε η τ/κ κοινότητα θα μπορούσε να κινηθεί πληθυσμιακά στις 200/220.000 κατοίκους.
• Θέμα ονόματος της ομοσπονδίας: η ε/κ πλευρά σαφέστατα και προτιμά το Ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία (Federal Republic of Cyprus) η οποία αποτελεί και τη λογική συνέχεια του κράτους που Ε/Κ και Τ/Κ από κοινού ίδρυσαν το 1960. Δεν είναι εξάλλου καθόλου τυχαία η δήλωση του Νίκου Αναστασιάδη ενώπιον των αποδήμων ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι ε/κ αλλά έχει ως συνιδρυτές και τους Τ/Κ. Η τ/κ πλευρά κατ’ αρχάς δεν έδειξε να διαφωνεί, αλλά αυτό θα διαφανεί από τη συνάντηση της Τρίτης, με δεδομένο ότι υπάρχουν ήδη αντιδράσεις από εθνικιστικούς κύκλους στα κατεχόμενα οι οποίοι επιθυμούν όνομα το οποίο να μην παραπέμπει σε Κυπριακή Δημοκρατία. Η τ/κ πλευρά ίσως επιμείνει στο "Ενωμένη Κύπρος" (United Cyprus).
• Θέμα δημοσίων υπαλλήλων: η αναλογία Ε/Κ και Τ/Κ δημοσίων υπαλλήλων θα κυμανθεί κοντά στο 70:30, όπως ίσχυε στη Ζυρίχη, αν και η τ/κ πλευρά ζητά ποσοστά ελαφρώς μεγαλύτερα. Αυτό θα εξαρτηθεί από υποχωρήσεις της σε άλλα θέματα.
• Θέμα αξιωματούχων: ο διορισμός υπουργών και άλλων ανεξάρτητων αξιωματούχων θα εδράζεται και στην αναλογία πληθυσμού αλλά και στη χρονική διάρκεια των θητειών. Η ομοσπονδιακή δομή, εκτός των δύο συμπροέδρων, θα έχει κοντά στα 5 ομοσπονδιακά υπουργεία αλλά και τους ανεξάρτητους αξιωματούχους (διοικητής Κεντρικής, επίτροπος ΕΕ, γενικός και βοηθός γενικός εισαγγελέας, γενικός ελεγκτής). Οι Ε/Κ αξιωματούχοι θα υπηρετούν 2 θητείες και οι Τ/Κ 1 θητεία. Υπάρχει επίσης σκέψη εκτός από τον υπουργό Εξωτερικών να δημιουργηθεί και θέση υπουργού ή υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, θέσεις οι οποίες δεν θα μπορούν να πληρώνονται από άτομα της ίδιας κοινότητας.

Η ουσία

Βεβαίως υπάρχουν ακόμα πολύ πιο σοβαρά θέματα που ακόμα αναζητούν τις τελικές τους διατυπώσεις, όπως είναι το θέμα της εκτελεστικής εξουσίας, ο καθορισμός των τελικών κριτηρίων στο περιουσιακό, η κατάθεση χαρτών στο εδαφικό, οι εγγυήσεις και βεβαίως η μεταβατική περίοδος εφαρμογής της λύσης.

1. Εκτελεστική εξουσία. Το θέμα αυτό, παρότι θα μπορούσε να κλείσει, θα παραμείνει ανοικτό μέχρι την τελευταία στιγμή για να διασταυρωθεί στο πλαίσιο του πάρε-δώσε με το εδαφικό και τις εγγυήσεις. Μέσω της εκτελεστικής εξουσίας οι Τ/Κ επιδιώκουν να διασφαλίσουν την πολιτική τους ισότητα και στο τραπέζι υπάρχουν πολλές προτάσεις, χωρίς όμως να υπάρξει ακόμα τελική συμφωνία. Η ε/κ πλευρά κατέθεσε προτάσεις που ξεκινούν από μόνιμο Ε/Κ πρόεδρο και μόνιμο Τ/Κ αντιπρόεδρο με διακοσμητικούς ρόλους, σε συνδυασμό με κοινοβουλευτική δημοκρατία και πρωθυπουργό. Από τ/κ πλευράς έχει κατατεθεί η σύγκλιση Χριστόφια - Ταλάτ για εκ περιτροπής προεδρία, στάθμιση και διασταύρωση ψήφου, που μέχρι στιγμής φαίνεται να είναι και η επικρατέστερη. Μια τρίτη πρόταση κάνει λόγο για κοινό ψηφοδέλτιο Ε/Κ και Τ/Κ υποψηφίων για την προεδρία (common ticket) μέσα από κοινή ψηφοφορία, αλλά χωρίς στάθμιση, με όρο βέβαια ότι κανένας υποψήφιος δεν μπορεί να εκλέγεται αν δεν λαμβάνει τουλάχιστον ένα ποσοστό 25% από την κοινότητα από όπου προέρχεται. Τέλος έχει τεθεί στο τραπέζι και πρόταση για κοινή παγκύπρια ψηφοφορία για πρόεδρο και αντιπρόεδρο, χωρίς στάθμιση, ο οποίος θα εκλέγεται κατά πλειοψηφία από το σύνολο των κατοίκων της Κύπρου.

2. Περιουσιακό: όπως έχει ανακοινώσει την Πέμπτη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, τα κριτήρια για το περιουσιακό έχουν ξεπεράσει τον διψήφιο αριθμό (24) και ίσως προκύψουν ακόμα περισσότερα στη συνέχεια. Κάποια από τα κριτήρια αυτά (π.χ. ότι δεν επιστρέφονται περιουσίες επί των οποίων έχουν περάσει δρόμοι, κτίστηκαν σχολεία, προσφυγικοί οικισμοί ή νοσοκομεία, αλλά αποζημιώνονται) τέθηκαν επί σχεδίου Ανάν το 2004. Κάποια προστέθηκαν στις συγκλίσεις Χριστόφια - Ταλάτ το 2008 (π.χ. αν επί της περιουσίας κάποιου κτίσθηκε ένα ξενοδοχείο θα μπορούσε έναντι της γης του να αποκτήσει ποσοστά και μετοχές) και κάποια επιβλήθηκαν εκ των πραγμάτων από την απόφαση Δημόπουλος το 2009, μέσω της οποίας αναγνωρίστηκαν δικαιώματα στον χρήστη των περιουσιών και θεσπίστηκε η επιτροπή περιουσιών στα κατεχόμενα, η οποία εξέτασε περιπτώσεις επιστροφής, ανταλλαγής και κυρίως αποζημιώσεων. Αυτό που προκύπτει μέσα από τις νέες συγκλίσεις Αναστασιάδη - Ακιντζί είναι ο καθολικός σεβασμός στο δικαίωμα ιδιοκτησίας Ε/Κ και Τ/Κ σε ολόκληρη την Κύπρο, αλλά και κάποια καυτά νέα κριτήρια τα οποία ίσως δοκιμάσουν τις "πατριωτικές" αντοχές κάποιων πολιτικών και πολιτών ενώπιον της επιτροπής περιουσιών που θα συσταθεί. Για παράδειγμα, κάθε εκτοπισθείς Ε/Κ είτε μετακινηθείς Τ/Κ από τις περιοχές που ζούσε πριν από το 1974 θα έχει δικαίωμα να ζητήσει να επιστρέψει στο σπίτι του (to claim home) αλλά υπό έναν όρο: ότι θα εγκατασταθεί σε αυτό σε εύλογο χρονικό διάστημα. Μόνο υπ' αυτή την προϋπόθεση θα μπορούσε να συζητηθεί σοβαρά το αίτημά του. Σε διαφορετική περίπτωση θα μπορεί να ζητήσει την περιουσία του (claim property) διεκδικώντας ανταλλαγή ή αποζημίωση. Αν κρίνουμε από δημοσκοπήσεις που έγιναν στο παρελθόν, οι Ε/Κ επιδεικνύουν μικρό ενδιαφέρον για επιστροφή στα σπίτια τους υπό τ/κ διοίκηση και σαφώς μεγαλύτερο στα εδάφη που θα επιστραφούν υπό ε/κ διοίκηση. Πάντως από ε/κ πλευράς -κι αυτό απασχόλησε τις δύο τελευταίες συζητήσεις των διαπραγματευτών- το ζητούμενο είναι το ξεκαθάρισμα "ποιος είναι ο ορισμός του χρήστη περιουσίας και τι έννομο συμφέρον μπορεί να έχει". Κάπου εδώ το περιουσιακό διασυνδέεται άμεσα με το θέμα της υπηκοότητας και των εποίκων και εν γένει του τελικού αριθμού των κατοίκων που θα έχει η Ομοσπονδιακή Κύπρος. Όσο περισσότεροι έποικοι αποκλειστούν από τον τελικό κατάλογο των πολιτών της Ομοσπονδιακής Κύπρου, τόσο λιγότερα προβλήματα θα υπάρχουν στο περιουσιακό και τανάπαλιν.

3. Εδαφικό: στο κεφάλαιο αυτό έχουν κατατεθεί μέχρι στιγμής κριτήρια, αλλά ο χάρτης του σχεδίου Ανάν δίνει έναν γενικό μπούσουλα για το πού θα μπορούσαν να οδηγηθούν τα πράγματα, χωρίς αυτό να είναι απόλυτο. Κύρια έμφαση στο εδαφικό δεν είναι τόσο τα ποσοστά όσο η επιστροφή περιοχών όπου θα μπορέσουν να επιστρέψουν όσο το δυνατόν περισσότεροι Ε/Κ πρόσφυγες. Στο τραπέζι των συνομιλιών έχει χυθεί μέχρι στιγμής πολλή φαιά ουσία για τις λεγόμενες περιοχές ειδικού καθεστώτος που αφορούν συμπαγείς γεωγραφικές περιοχές (Καρπασία, Κόκκινα, Λουρουτζίνα, Λεύκα) αλλά και αρχαιολογικά μνημεία και θρησκευτικούς τόπους λατρείας και περιουσίες που ανήκουν στην Εκκλησία και το Εβκάφ. Πάντως και ομιλούντες πάντοτε με βάση το νέο πνεύμα των συνομιλιών, οι χάρτες δεν θα οριοθετούν καθαρές φυλετικά περιοχές αλλά ο κάθε Κύπριος υπό κάποιες συνθήκες (οικονομικές, συναισθηματικές κλπ.) θα έχει δικαίωμα να επιλέξει τον τόπο διαβίωσής του.

4. Εγγυήσεις: το θέμα αυτό συμφωνήθηκε ότι θα συζητηθεί στο τέλος. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν γίνεται καμιά προεργασία, κυρίως από πλευράς Έσπεν Μπαρθ Άιντε, Κομισιόν και Ηνωμένων Εθνών. Ο κ. Άιντε συζήτησε το θέμα με όλες τις εγγυήτριες δυνάμεις του 1960, είχε επαφές με τους Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και τη Φεντερίκα Μογκερίνι και τους Αμερικανούς. Μέχρι στιγμής είναι σαφές ότι Ελλάδα και Βρετανία δεν επιθυμούν συνέχιση των εγγυήσεων, με την Τουρκία να επιμένει περί του αντιθέτου, επικαλούμενη την ανασφάλεια που αισθάνονται οι Τ/Κ. Οι Τ/Κ επισήμως διά του εκπροσώπου του κ. Ακιντζί Μπουρτζού Μπαρίς δήλωσαν ότι οι εγγυήσεις δεν είναι ταμπού, ενώ και η Τουρκία διά του κ. Τσαβούσογλου δήλωσε ότι το θέμα των εγγυήσεων θα εξαρτηθεί από τη θέληση των Τ/Κ. Για την ε/κ πλευρά, όπως καταδεικνύει σειρά δημοσκοπήσεων, η επικρατέστερη προτίμηση είναι να υπάρξουν εγγυήσεις -αν κριθεί ότι χρειάζονται- από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνδυασμό με τα Ηνωμένα Έθνη. Το κεφάλαιο ΝΑΤΟ προ των αντιδράσεων του ΑΚΕΛ μάλλον έκλεισε επισήμως μετά και τη συνέντευξη Κασουλίδη την περασμένη Κυριακή στον "Φ", παραμένει ωστόσο το ερώτημα αν η Ομοσπονδιακή Κύπρος θα έχει σώματα ασφαλείας και ποια θα είναι αυτά. Άτυπα στο πλαίσιο του διαλόγου από ε/κ πλευράς διατυπώνεται η θέση περί της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφαλείας στη Νοτιανατολική Μεσόγειο για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, με τη συμμετοχή Ελλάδας, Κύπρου, Τουρκίας, Βρετανίας και ίσως και Ιταλίας, το οποίο σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και την ΕΕ θα εγγυηθεί την τάξη και την ασφάλεια στην ταραγμένη αυτή περιοχή. Σε αυτό το υποσύστημα σοβαρές συνέργειες, λόγω του ενεργειακού σχεδιασμού στην περιοχή, μπορεί να έχει το Ισραήλ, η Αίγυπτος αλλά και ο Λίβανος. Από πλευράς Τ/Κ πάντως, αν κρίνουμε από την πρόσφατη συνέντευξη του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην «Κ», θα δοθεί μέχρι τέλους η μάχη για εγγυήσεις της Τουρκίας, τουλάχιστον στην τ/κ συνιστώσα πολιτεία, έστω και με κάποια χρονοδιαγράμματα.

5 Οικονομία: στο κεφάλαιο αυτό σχεδόν ξεκαθάρισαν τα πάντα. Για να ξεκινήσουμε από τα δύσκολα, έχει αποφασισθεί ότι τα χρέη των δύο συνιστωσών πολιτειών δεν θα μεταφερθούν στον κοινό ομοσπονδιακό προϋπολογισμό. Με λίγα λόγια η ε/κ πλευρά θα αναλάβει τα χρέη των 18 περίπου δισ. που έχει συνάψει μέσω του μνημονίου, ενώ τα χρέη των Τουρκοκυπρίων (γύρω στα 8 δισ.) θα επωμισθούν οι ίδιοι, ευελπιστώντας, σύμφωνα με τ/κ πηγή, ότι αυτά θα χαριστούν από την Τουρκία. Η κεντρική κυβέρνηση θα εισπράττει όλα τα έσοδα από τους άμεσους και έμμεσους φόρους και θα τα κατανέμει, αναλόγως της εισφοράς της κάθε πολιτείας, στα τοπικά της όργανα. Οι Τ/Κ λόγω χαμηλότερων εισοδημάτων θα επωφεληθούν από τον προϋπολογισμό αναπτύξεως, ο οποίος θα κυμανθεί στο 6% του συνόλου. Μέχρι να ανέβει το βιοτικό τους επίπεδο στο 80% των Ε/Κ, θα λαμβάνουν τα 5/6 από αυτόν τον προϋπολογισμό. Η Ομοσπονδιακή Κύπρος θα ξεκινήσει από την πρώτη μέρα λειτουργίας με μία Κεντρική Τράπεζα και το ευρώ ως κοινό της νόμισμα.

6. Ανάπτυξη: έχει συμφωνηθεί και σύντομα θα ανακοινωθεί η δημιουργία μιας τεχνικής επιτροπής για την ανάπτυξη της Ομοσπονδιακής Κύπρου. Το όλο θέμα χειρίζεται ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε. Ήδη έχει ζητηθεί από το IMF συνδρομή για την εκπόνηση μιας μελέτης για το μοντέλο ανάπτυξης της Κύπρου, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές της οποίας θα επιχειρηθεί η δημιουργία της νέας οικονομίας της χώρας. Το ζητούμενο βασικά είναι η προσέλκυση κεφαλαίων και επενδύσεων στην Κύπρο μέσω της διαδικασίας της μόχλευσης. Η χώρα μετά τη λύση θα μπορεί να παρουσιάζεται ως ένας ασφαλής επενδυτικός προορισμός με κυρίαρχη υποδομή ένα πολιτικό μοντέλο που θα προσιδιάζει σε αυτά της Σιγκαπούρης και της Ελβετίας, αλλά ταυτόχρονα θα λειτουργεί εντός της ΕΕ. Ήδη ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε ως γραμματέας του World Economic Forum του Νταβός έχει πραγματοποιήσει δεκάδες συναντήσεις στις ΗΠΑ και στην ΕΕ με διάφορα επενδυτικά ταμεία τα οποία δείχνουν ζωηρό ενδιαφέρον να επενδύσουν στην Κύπρο, έχοντας ταυτόχρονα πρόσβαση στην τεράστια αγορά της Μέσης Ανατολής. Η προσέλκυση κεφαλαίων βέβαια θα μπορούσε να γίνει και μέσω της παραδοσιακής οδού των διμερών σχέσεων, αλλά δεν αποκλείεται και μια επιχείρηση συλλογής δωρεών για να προικοδοτηθεί η Ομοσπονδιακή Κύπρος, όπως επιχειρήθηκε το 2004.

7. Μεταβατική περίοδος: στο τραπέζι των συνομιλιών έχει συμφωνηθεί ότι θα υπάρξει μια δίμηνη ή τρίμηνη μεταβατική περίοδος κατά τη διάρκεια της οποίας θα αρχίσει να λειτουργεί το ομοσπονδιακό κράτος και οι θεσμοί του. Την ευθύνη στο διάστημα αυτό θα έχει μια μεταβατική επιτροπή την οποία θα διορίσουν οι δύο ηγέτες και η οποία θα αναλάβει τη διενέργεια εκλογών (προεδρικές, βουλευτικές), τον διορισμό των ανεξάρτητων αξιωματούχων της Ομοσπονδίας (διοικητής Κεντρικής Τράπεζας, γενικός και βοηθός γενικός εισαγγελέας, γενικός ελεγκτής, επικεφαλής αστυνομίας κλπ.) και εν γένει θα επιβλέψει την εφαρμογή της λύσης με βάση το ομοσπονδιακό Σύνταγμα. Την ίδια στιγμή βέβαια θα συντρέχουν και μια σειρά άλλα χρονοδιαγράμματα, όπως η επιστροφή εδαφών (π.χ. Βαρώσι) και η αποχώρηση του μεγαλύτερου μέρους των τουρκικών και ελληνικών στρατευμάτων που βρίσκονται στην Κύπρο.

Επικοινωνία της λύσης Από πλευράς Ηνωμένων θεωρείται ότι έχει διανυθεί αρκετός δρόμος και έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στο τραπέζι των συνομιλιών, για αυτό και την περασμένη Παρασκευή έθεσαν σχεδόν επιτακτικά το θέμα να υπάρξει την Τρίτη μια εκτενής ανακοίνωση των δύο ηγετών σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί έως τώρα. Τόσο η ε/κ όσο και η τ/κ πλευρά πάντως έδειξαν να είναι ακόμα επιφυλακτικές. Από την άλλη βέβαια η μη ανακοίνωση της όποιας προόδου επιτρέπει την παρερμηνεία και πολλές φορές οδηγεί σε παραπληροφόρηση γύρω από τις εξελίξεις. Λόγω της αποσπασματικής ενημέρωσης οι δύο ηγέτες δέχονται έντονες επιθέσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, επιθέσεις οι οποίες δημιουργούν σύγχυση σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού, που αναμένουν απτά αποτελέσματα ώστε να τοποθετηθούν. Βεβαίως εκ μέρους των δύο ηγετών εκφράζεται η λογική θέση ότι δεν είναι δυνατόν να ανακοινώνεται επιλεκτική πρόοδος από τη στιγμή που δεν έχουν κλείσει οριστικά κάποια μεγάλα κεφάλαια. Υπάρχει ωστόσο πλήρης αντίληψη του τάιμινγκ κυρίως από ε/κ πλευράς, αφού σε μερικές βδομάδες ουσιαστικά ξεκινά η προεκλογική περίοδος για τις βουλευτικές του 2016. Το θέμα μιας κοινής εκτεταμένης ανακοίνωσης των δύο ηγετών πάντως παραμένει ένα ισχυρό ενδεχόμενο και ίσως προκύψει κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δύο ανδρών στις 15 Σεπτεμβρίου, νοουμένου ότι η επερχόμενη συνάντηση της Τρίτης θα αποδώσει καρπούς και θα επιβεβαιώσει την κρισιμότητά της. Η πολιτική σκέψη που καθοδηγεί τη διάθεση για διαφάνεια εδράζεται στο ότι αν οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί δεν θέσουν επί τάπητος το πλαίσιο και δεν είναι σε θέση να δώσουν στην κοινή γνώμη την προοπτική της λύσης, η δυναμική του φόβου θα καθορίσει από μόνη της την ατζέντα, οδηγώντας για μία ακόμα φορά το Κυπριακό στις ατραπούς του λαϊκισμού και της κινδυνολογίας.

Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία

Προορισμός των ηγετών είναι να δημιουργούν περισσοτέρους ηγέτες και όχι οπαδούς. Αυτό είναι το στοίχημα σήμερα τόσο για τον Νίκο Αναστασιάδη όσο και τον Μουσταφά Ακιντζί. Κανένας από τους δυο δεν έχει να αποδείξει τίποτα σε ό,τι αφορά τις προθέσεις του στην επίλυση του Κυπριακού. Φάνηκε εξάλλου από τα πλατιά τους χαμόγελα και κυρίως από τις δηλώσεις τους μετά τις τρεις τελευταίες συναντήσεις.

Σε τι μοιάζουν Ακιντζί και Αναστασιάδης; Και οι δύο σπιλώθηκαν πολιτικά και απομονώθηκαν, αλλά τελικά

Ο δρόμος στον οποίο θα κινηθούν τις αμέσως επόμενες βδομάδες οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Είναι μάλλον σίγουρο ότι θα προκύψουν δυσκολίες και ότι οι διαπραγματεύσεις θα παρουσιάσουν σκαμπανεβάσματα. Όμως αυτό δεν πρέπει να πτοήσει κανένα

 κατάφεραν μέσα από τη λαϊκή ψήφο να επανέλθουν. Τι σημαίνει αυτό; Ότι ο λαός πολλές φορές παρασύρεται, αλλά πάντα διατηρεί ένα αξιόπιστο κριτήριο, να αναγνωρίζει τους πολιτικούς, με όλες τις αδυναμίες και τα ελαττώματά τους, που κοιτάνε μπροστά. Η πολιτική εξάλλου είναι σύμφυτη με την ελπίδα, και όποιος πολιτικός δεν ξέρει να τη διαχειρίζεται δεν μπορεί να είναι πολιτικός. Μπορεί να φωνασκεί, μπορεί να τρομοκρατεί τον κόσμο για κάποιο διάστημα, μπορεί ακόμα να τον πείσει να τον ακολουθήσει, αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει μακροπρόθεσμα. Κανένας λαός δεν αντέχει τη μιζέρια, τη μεμψιμοιρία και το κλάμα ως πολιτική του. Όλοι θέλουμε να ελπίζουμε για το καλύτερο και κυρίως να προσπαθούμε για το καλύτερο, γιατί αυτή η νοοτροπία είναι ριζωμένη βαθιά στα μισγάγκεια του ανθρώπινου DNA. Είναι το κυρίαρχο στοιχείο που επέτρεψε στο ανθρώπινο είδος να επιβιώσει.

Επί του πρακτέου 

Εν ολίγοις, αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα είναι οι δύο αυτοί ηγέτες να δώσουν τον βηματισμό για όλους τους υπολοίπους, υλοποιώντας τις εξαγγελίες και το όραμά τους στο τραπέζι των συνομιλιών. Το Κυπριακό και οι ατέρμονες συζητήσεις όλα αυτά τα χρόνια έχουν δημιουργήσει οπαδούς οι οποίοι δεν διαφέρουν από τους οπαδούς των ποδοσφαιρικών ομάδων. Αυτό που χρειαζόμαστε τούτη τη στιγμή είναι πολίτες ενημερωμένους, οι οποίοι θα αναλάβουν το μερίδιο της ευθύνης που τους αναλογεί. Και όποιος αναλαμβάνει την ευθύνη του, είτε ως πολιτικός είτε ως πολίτης, μεταμορφώνεται την ίδια στιγμή σε ηγέτη. Δηλαδή ηγείται και προχωρεί από το παρόν στο μέλλον. Αυτό εξάλλου χρειαζόμαστε σήμερα. Να βάλει ο καθένας το λιθαράκι του σε μια πορεία από το παρόν προς το μέλλον. Όλα τα προηγούμενα χρόνια αυτό που Ε/Κ και Τ/Κ κάναμε ήταν να ανακυκλωνόμαστε στο αδιέξοδο παρελθόν. Με αποτέλεσμα να μένουμε στο παρελθόν, αφήνοντας τον σχεδιασμό του παρόντος και του μέλλοντος στα χέρια κάποιων επιτήδειων. Οι οποίοι οδήγησαν τη χώρα μας πρώτα στην εθνική τραγωδία και στη συνέχεια στην οικονομική καταστροφή.

Τα ΜΟΕ που εξαγγέλθηκαν, και αυτά που ακόμα θα εξαγγελθούν, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση αλλά δεν αρκούν. Αυτό που περιμένει η Κύπρος εδώ και 41 χρόνια είναι μια συνολική λύση, η οποία θα την πάρει ένα ακόμα βήμα μπροστά.

• Θέλουμε μια λύση η οποία θα μετατρέπει τη χώρα μας σε κράτος δικαίου και θα αποκαθιστά σε μεγάλο βαθμό αυτά που έγιναν εις βάρος του κυπριακού λαού το 1963 και το 1974.
• Θέλουμε μια λύση η οποία θα βοηθήσει ολόκληρο τον κυπριακό λαό να ανακάμψει οικονομικά, σταματώντας ταυτόχρονα την ξέφρενη φυγή των νέων από τη χώρα μας.
• Θέλουμε μια λύση η οποία θα στηρίζεται στις αρχές της Ευρώπης και θα επιτρέπει, λαμβάνοντας τις όποιες πρακτικές δυσκολίες υπάρχουν, την αποκατάσταση της ψυχικής και πολιτικής ενότητας του κυπριακού λαού.

Οι δυσκολίες

Ο δρόμος στον οποίο θα κινηθούν τις αμέσως επόμενες βδομάδες οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα. Είναι μάλλον σίγουρο ότι θα προκύψουν δυσκολίες και ότι οι στις διαπραγματεύσεις θα παρουσιαστούν σκαμπανεβάσματα. Όμως αυτό δεν πρέπει να πτοήσει κανέναν, για έναν και μοναδικό λόγο. Όλα αυτά τα χρόνια χάσαμε πολύ χρόνο -πολλές φορές άδικα-, με την Τουρκία να το εκμεταλλεύεται και να δημιουργεί τετελεσμένα. Σήμερα, εάν εξαιρέσουμε τις τρεις κοινές επαναστάσεις Ε/Κ και Τ/Κ του 1833 κατά του σουλτάνου, και τη συμφωνία της Ζυρίχης - Λονδίνου το 1960, έχουμε ακόμα μία ευκαιρία να συμπορευθούμε. Για πρώτη φορά διαμορφώνεται με τόση σαφήνεια ένα κοινό μέτωπο Ε/Κ και Τ/Κ με κοινό στόχο την επίλυση του Κυπριακού στη λογική ενός σχεδίου που πρώτα και κύρια θα εξυπηρετεί τους Κυπρίους. Ελπίζουμε αυτήν την εκπεφρασμένη βούληση να την κάνει σεβαστή η Τουρκία. Μπορεί να διαψευσθούμε επί τούτου, μπορεί και όχι, αλλά τα δεδομένα είναι εκεί. Η ελπίδα είναι εκεί και πεθαίνει πάντα τελευταία.

Θα επανέλθει ή όχι το σχέδιο Ανάν;

Όπως ορθά έλεγε ο πρώην Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος «όταν ένα σχέδιο λύσης τεθεί στο τραπέζι ποτέ δεν φεύγει απ’ αυτό». Είναι γνωστό και παραδεκτό ότι ο Τάσσος Παπαδόπουλος παρέλαβε τον Φεβρουάριο του 2003 το σχέδιο Ανάν 3, διαπραγματεύτηκε στο Μπούργκενστοκ το σχέδιο Ανάν 4 και παρουσίασε ενώπιον του κυπριακού λαού στις 24 Απριλίου 2004 το σχέδιο Ανάν 5, αφού τον Γενάρη του ίδιου χρόνου αποδέχτηκε στη Νέα Υόρκη στενά χρονοδιαγράμματα, επιδιαιτησία και δημοψηφίσματα. Προφανώς ο Τάσσος Παπαδόπουλος, διά της τοποθέτησης αυτής, δεν ήταν τόσο απόλυτος όσο εμφανίζονται τις τελευταίες μέρες κάποιοι πολιτικοί και αρθρογράφοι οι οποίοι επιμένουν ότι το αποτέλεσμα του νέου γύρου συνομιλιών που ξεκινά στο Κυπριακό θα έχει ως αποτέλεσμα το σχέδιο Ανάν να επανέλθει ως σχέδιο λύσης. Απεναντίας ο Τάσσος Παπαδόπουλος αυτό που κατά τη γνώμη μου ήθελε να τονίσει είναι ότι όλο το κεκτημένο των συνομιλιών από το 1974 και μετά καταγράφεται και υπολογίζεται στην πορεία εξεύρεσης λύσης. Αν πίστευε δηλαδή ότι τα σχέδια δεν εξελίσσονται και δεν διαμορφώνονται αναλόγως των συνθηκών που επικρατούν, σαφέστατα και δεν θα υποσχόταν στον κυπριακό λαό στην ομιλία του υπέρ του ΟΧΙ ότι «θα έρθουν καλύτερες μέρες». Με λίγα λόγια ο Τάσσος Παπαδόπουλος πίστευε ότι διά του ΟΧΙ μας τότε και διά της ένταξής μας στην ΕΕ θα μπορούσαμε να πετύχουμε κάποια καλύτερη λύση. Συνεκδοχικά το παλιό αφήγημα της κακής λύσης, του κακού σχεδίου Ανάν, των ξένων δυνάμεων που συνωμοτούν εναντίον μας, καταρρίπτεται από την ίδια τη διαλεκτική του Τάσσου Παπαδόπουλου. Ο οποίος μπορεί να μην ήθελε τη συγκεκριμένη εκείνη λύση το 2004, αλλά σαφέστατα και ήθελε λύση ομοσπονδίας, εξ ου και δεν δίστασε να έρθει σε ανοικτή σύγκρουση με τον Ανδρέα Αγγελίδη από το κόμμα του αλλά και τον Νίκο Κουτσού όταν διατύπωσαν θέσεις που οδηγούσαν σε αλλαγή στρατηγικού στόχου, όπως επιχειρούν σήμερα ο Νικόλας Παπαδόπουλος και ο Μαρίνος Σιζόπουλος σε ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ αντίστοιχα. Το ερωτηματικό Ας μείνουμε όμως στο αρχικό μας ερώτημα. Μπορεί υπό οποιονδήποτε τρόπο να επανέλθει είτε αυτούσιο, είτε μεταμφιεσμένο, ένα σχέδιο τύπου Ανάν; Το σχέδιο Ανάν δεν μπορεί να επανέλθει με κανένα τρόπο αυτούσιο στο τραπέζι των συνομιλιών διότι έχει απορριφθεί από το 76% του λαού. Ταυτόχρονα έχει από τη δική μας πλευρά διατυπωθεί ως κόκκινη γραμμή η θέση ότι δεν γίνεται πλέον αποδεκτή η υποβολή νέων σχεδίων από τρίτους, ούτε αποδεχόμαστε χρονοδιαγράμματα και επιδιαιτησίες, αλλά ότι οποιοδήποτε νέο σχέδιο πρέπει να συμφωνηθεί από τους ηγέτες των δύο κοινοτήτων και να πάει ξανά σε δημοψηφίσματα. Επιπλέον το εν λόγω σχέδιο δεν μπορεί να επανέλθει ως έχει, διότι σχεδιάστηκε για τη λύση του Κυπριακού και ταυτόχρονα την ένταξη ολόκληρης της Κύπρου στην Ευρώπη το 2004. Έκτοτε έχουν παρέλθει 11 χρόνια, με την Κυπριακή Δημοκρατία εντός της ΕΕ και από το 2008 εντός της ευρωζώνης, με όλα σχεδόν να έχουν αλλάξει, από πλευράς πολιτικού κεκτημένου, οικονομίας και νομισματικής πολιτικής. Το Ανάν δεν μπορεί να επανέλθει γιατί σχεδιάστηκε για να υπηρετήσει την ιδέα μιας ισχυρής και λειτουργικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ενώ σήμερα συζητούμε για μια λιγότερο ισχυρή εκ των πραγμάτων κεντρική κυβέρνηση. Κι αυτό δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και τις 28 χώρες μέλη της ΕΕ αφού οι εξουσίες και οι αρμοδιότητες όλο και περισσότερο ασκούνται από τις Βρυξέλλες, είτε μέσω της  πολιτικής που χαράσσουν οι σύνοδοι κορυφής, είτε μέσω της ενισχυμένης Κομισιόν, είτε του αναβαθμισμένου Ευρωκοινοβουλίου και κυρίως μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας η οποία έχει θέσει τις οικονομίες των κρατών και τις συστημικές τράπεζες υπό την εποπτεία της. Ας μην μιλήσουμε για τις ιδιαιτερότητες της Κύπρου η οποία το 2004 εμφανιζόταν ως μια ανθούσα οικονομία ενώ σήμερα διάγει λιτόν οικονομικό βίο κάτω από τις αυστηρές ντιρεκτίβες του μνημονίου και της τρόικας.  Το νέο σχέδιο Σε τελευταία ανάλυση κανένα από τα σχέδια που υποβλήθηκαν στο Κυπριακό από το 1964 δεν ήταν απολύτως καλό ή απολύτως κακό. Στο τραπέζι, όπως είπε πολύ σωστά και ο Τάσσος Παπαδόπουλος, «βρίσκονται  όλα τα σχέδια», είτε ως φαντάσματα, είτε ως ερινύες, είτε ως ιδέες για να εμπλουτίζουν τον προβληματισμό μας. Στ’ αλήθεια ποιος ενδιαφέρεται αν το νέο σχέδιο στο οποίο ίσως καταλήξουν οι δύο ηγέτες έχει 10% από το αμερικανοβρετανοκαναδικό του 1978, 10% από τους δείκτες Κουεγιάρ, 10% από το σχέδιο Γκάλι, 20% από το σχέδιο Ανάν, 20% από τις συγκλίσεις Χριστόφια - Ταλάτ και άλλα 30% από ιδέες που θα προκύψουν από τις συνομιλίες Αναστασιάδη - Ακιντζί; Αυτό μάλλον που πρέπει να μας ενδιαφέρει είναι αν το σχέδιο είναι σωστό και μπορεί να λειτουργήσει ή όχι. Η αλήθεια πάντως είναι μία. Ότι από τον περασμένο Απρίλιο έως τον Ιούλιο οι δύο πλευρές κατέθεσαν γραπτώς τις θέσεις τους επί όλων των θεμάτων. Η κάθε πλευρά μάλιστα κατέθεσε περιγραφικά και τις αξιώσεις της στο εδαφικό χωρίς να υποβληθούν χάρτες, επιπλέον δε σε κάποια θέματα όπως η διακυβέρνηση, η δικαστική εξουσία, η λειτουργία της ομοσπονδιακής Βουλής και της δημόσιας υπηρεσίας θεωρούνται σχεδόν κλειστά ή κατά 90% κλειστά. Σήμερα υπάρχει ελπίδα;           Αυτό που σήμερα μπορεί να λεχθεί με σχετική σιγουριά πλέον είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα ευκαιρία για λύση. Σε αυτό συναινεί η παρουσία στο πηδάλιο της ε/κ και της τ/κ ηγεσίας του Νίκου Αναστασιάδη και του Μουσταφά Ακιντζί. Την ίδια στιγμή βλέπουμε μια έντονη δραστηριοποίηση από πλευράς ΟΗΕ, ΗΠΑ, Ρωσίας και κυρίως Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία σε ανώτατο επίπεδο θα επιδιώξει ενεργό εμπλοκή διά της επίσκεψης του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη Λευκωσία περί το τέλος του μηνός. Από το 2004, εν ολίγοις, κάτι που άλλαξε είναι το πολιτικό πλαίσιο εντός του οποίου θα αναζητηθεί η λύση, οπότε όλοι αυτοί που υποστήριζαν το 2004 ότι «είναι προτιμότερο να μπούμε στην ΕΕ και μετά να αναζητήσουμε λύση», δεν νομιμοποιούνται σήμερα να υποστηρίζουν ότι θα επαναληφθεί το σκηνικό του 2004, διότι αυτοαναιρούνται. Αν διαβάσουμε μέσα από τις δηλώσεις Ερντογάν, Νταβούτογλου αλλά κυρίως μέσα από τις ξεκάθαρες τοποθετήσεις του Μουσταφά Ακιντζί στον ΄Αιντε «ότι η ένταξη των Τ/Κ στην ΕΕ αποτελεί εγγύηση για την ασφάλειά τους», φαίνεται η πλάστιγγα να γέρνει οριστικά και αμετάκλητα υπέρ της μετεξέλιξης της Κυπριακής Δημοκρατίας σε Ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία. Ήδη η Τ/κ Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου έκανε το πρώτο θαρραλέο βήμα αλλάζοντας το καταστατικό της και ζητώντας την ένταξή της στην ΚΟΠ. Αν η ΕΕ μπορούσε να δώσει λύσεις και στο τεράστιο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, αναβαθμίζοντας και η ίδια τον ατροφικό τρίτο της πυλώνα, δημιουργώντας δηλαδή νέο ευρωπαϊκό κεκτημένο ασφαλείας, τότε σίγουρα οι ελπίδες για λύση στο Κυπριακό θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο βάσιμες.