Η ευθύνη του να είσαι ΄Ελληνας

Πολύς λόγος γίνεται για τον ελληνισμό και την ελληνικότητα εν μέσω προεκλογικής εκστρατείας. Ένας ανέξοδος και αδιέξοδος διάλογος μεταξύ μουτζαχεντίν οι οποίοι απέχουν κατά παρασάγγας από τις αρχές και τις αξίες του Ελληνισμού. Αντίθετα στον παγκοσμιοποιημένο 21ο αιώνα ο Έλληνας  δεν είναι και δεν μπορεί να είναι υπήκοος, δεν έχει συγκεκριμένο DNA, ούτε ομάδα αίματος ούτε μπορεί να ταξινομηθεί με βάση τα ανατομικά του χαρακτηριστικά. Ο Έλληνας του 21ου αιώνα δεν μπορεί κατά τη ρήση του Διογένη του Κυνικού να είναι τίποτε άλλο εκτός από κοσμοπολίτης.
Τους καλύτερους Έλληνες δεν τους γνώρισα στην Ελλάδα, ούτε στην Κύπρο. Τους συναπάντησα στη Νέα Υόρκη όταν την περίοδο 1986-1988 ο ελληνικής καταγωγής κυβερνήτης της Μασαχουσέτης Μιχάλης Δουκάκης διεκδικούσε την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ήξεραν ελάχιστα ελληνικά, αλλά οι σπουδές τους μέσα από το Χάρβαρντ, το πανεπιστημίο Κολούμπια, το New York University τους επέτρεπαν να μιλούν με περηφάνεια για τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, για τον Δημόκριτο, τον Επίκουρο και το Δημοσθένη, αλλά και τους επιγόνους τους: Τον Κικέρωνα, το Νεύτωνα, τον Γαλιλαίο, τον Ζαν Ζακ Ρουσό, τον Καντ, τον Τζον Λοκ, τον Τόμας Τζεφερσον, τον Κάρολο Μαρξ, τον Φρόιντ και τον Aϊνστάιν και κυρίως να κατανοούν την απέραντη συμβολή τους στη διαμόρφωση της σύγχρονης πολιτικής και επιστημονικής σκέψης. Είχαν πλήρη συναίσθηση ότι ο κόσμος χρωστά πολλά στον ελληνικό πολιτισμό ο οποίος ευτυχώς δεν ανήκει αποκλειστικά στους υπηκόους της Ελλάδας ή τους Ε/Κ της Κύπρου. Ένιωθαν περήφανοι ως μέλη ενός συστήματος πολιτισμού και μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, η οποία μέσα από αγώνες κατόρθωσε να προχωρήσει σε μια δημιουργική σύνθεση χωρίς να εξοβελίσει τη διαφορετικότητα. Στην Αμερική οι διάφορες εθνότητες έμαθαν (χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι άγγιξαν το τέλειο) να γιορτάζουν τις διαφορές τους.
Στην Ελλάδα
Στην καλύτερη περίπτωση στην Ελλάδα η "ελληνικότητα" ταυτίζεται με την υπηκοότητα. Κάποιος γεννιέται στη χώρα αυτή και αυτομάτως θεωρείται Έλληνας. Στην χυδαία της εκδοχή η ελληνικότητα μετριέται από το ποιος μπορεί να σηκώνει την ελληνική σημαία στις παρελάσεις. Από την τιμή αυτή αποκλείονται οι Αλβανοί και άλλοι αλλοδαποί ακόμα κι αν αυτοί αριστεύουν στα ελληνικά γράμματα. Εν ολίγοις η κοινή συνείδηση έχει συναρτήσει την (νεο)ελληνικότητα με τη γλώσσα ή την εντοπιότητα, αλλά η Ιστορία μάς δίνει λαμπρά παραδείγματα εξαιρέσεων. Πριν μερικά χρόνια ο Πύρρος Δήμας απέδειξε ότι γενέτειρα και πατρίδα δεν είναι αναγκαστικά έννοιες ταυτόσημες.
Αν περιδιαβάσει κανείς σε ελλαδικά bloggs δεν λείπουν και τα ευτράπελα περί της ανωτερότητας των Ελλήνων: Οι Έλληνες λοιπόν είναι ανώτερη φυλή "γιατί η Εθνική Ελλάδος έχει κερδίσει το Γιούρο, γιατί οι Έλληνες δεν αγοράζουν το καρπούζι σε φέτες αλλά ολόκληρο, είναι ανώτεροι επειδή όταν οι άλλοι λαοί ανακάλυπταν το κρέας εμείς είχαμε χοληστερόλη και γιατί το εθνικό μας σπορ είναι το σεξ".
Στην Κύπρο
Στην Κύπρο τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα. Έλληνες είναι οι αγωνιστές με πιστοποιητικό που έλαβαν από διάφορες κυβερνήσεις για λόγους κυρίως ψηφοθηρικούς, οι φανατικοί του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, οι τουρκοφάγοι πατριώτες που θέλουν να στήσουμε τείχος στην πράσινη γραμμή, κάποιοι Παφίτες και οι Λεμεσιανοί ντιβέλοπερς που δεν θέλουν λύση για να μην πέσουν οι αξίες των οικοπέδων τους και οι οπαδοί κάποιων θρησκευτικών ταγών που τάσσονται υπέρ του status quo, με οδηγό το μεταξικό μότο "Πατρίς Θρησκεία Οικογένεια". Όλοι οι υπόλοιποι είναι μειωμένων ελληνικών αντιστάσεων.
Κάποιες αρχές
O Ελληνοκλασσικός πολιτισμός έθεσε τις αρχές του Ορθού λόγου στον κόσμο επί του οποίου εδράζεται ο σύγχρονος δυτικός πολιτισμός. Αυτές οι αρχές και αξίες που γέννησαν τη Δημοκρατία ευτυχώς δεν ανήκουν πια μόνο στους ιθαγενείς της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά είναι πανανθρώπινες. Γι΄ αυτό και διασώθηκαν! Μέσα από τη Δημοκρατία και το Ρωμαϊκό Δίκαιο προέκυψε η αναγέννηση και ο ανθρωπισμός, μας προέκυψαν τα κράτη προνοίας και δικαίου, μας προέκυψε η Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας είμαστε μέλη. Αυτές τις αρχές θέλει να ενστερνισθεί ακόμα και η Τουρκία με την ένταξή της στην Ευρώπη. Δυστυχώς όμως δεν έχουμε πάρει ακόμα τίποτα είδηση. Ο πανανθρώπινος Ελληνισμός τον οποίο καπηλεύονται σήμερα κάποιοι φωνασκούντες και ανασφαλείς ελληνάρες στην Ελλάδα και την Κύπρο μάλλον εισπράττεται ως κακέκτυπο αντιδανείου από τη Δύση με την πλειοψηφία του λαού και την εκπαίδευση μας μπροστάρη να οδηγούν σε περαιτέρω διολίσθηση προς όψεις υπανάπτυξης και τρικοκοσμικής μισαλλόδοξης νοοτροπίας.
Κι όμως ο όρος "Έλληνας" μπορεί να βρει την αληθινή του διάσταση. Μια διάσταση ανώτερη, ανθρωπιστική και δυνάμει πανανθρώπινη, όπου δίπλα του η απλή υπηκοότητα φαντάζει ανεπαρκής: ο πραγματικός Έλληνας πρέπει να επιβεβαιώνει τον τίτλο του κάθε ημέρα. "Ωραίος σαν Έλληνας" έγραψε ο Νίκος Εγγονόπουλος για τον Σίμωνα Μπολιβάρ, και το εξήγησε σε σημείωση: "Σαν θυμηθεί τον σωκράτειο ορισμό, πως να είσαι Έλληνας δεν είναι ζήτημα καταγωγής, αλλά αγωγής, τότε καταλαβαίνει κανείς σε τι ύψη καλλονής έχει τη δυνατότητα να φθάσει ποτέ ένας Έλλην".

Η αγάπη ενός σκύλου

Τον πρωτοσυνάντησα μια πρωτοχρονιά πριν 4 χρόνια έξω από το σπίτι μου στον Στρόβολο. Είχε ένα βλέμμα απόγνωσης και ικεσίας μα καθόλου θυμό. Κι όμως έπρεπε.
Η κόρη μου χωρίς να ρωτήσει κανέναν τον σπίτωσε. Επί μια βδομάδα έβαζα αγγελίες στις εφημερίδες: "Ανευρέθη σκύλος ράτσας κόλεϊ. Για πληροφορίες στο τηλέφωνο....."Χωρίς να το καταλάβω ο σκύλος βαφτίστηκε Μάξ, άρχισε να ξαπλάρει στο χαλί δίπλα από την τηλεόραση, και επί καθημερινής βάσεως με τη γλώσσα έξω και την ουρά σαν σβούρα, προϋπαντούσε τα παιδιά μου μόλις επέστρεφαν από το σχολείο. Δυό μήνες μετά, στο ράφι των οικογενειακών φωτογραφιών προστέθηκε και ο Μάξ, ενώ δεν άργησα να αντιληφθώ ότι αυτό το παρατημένο σκυλί μου ήταν κάτι παραπάνω: Σε έκθεση που έγραψε στο δημοτικό η κόρη μου με θέμα "η οικογένεια μου", αντιλήφθηκα ότι διαθέτω ακόμα ένα παιδί. "Η οικογένεια μου αποτελείται από τον πατέρα μου, τη μητέρα μου, τον αδελφό μου Κρίτωνα Διονυσίου, εμένα την Ειρήνη Διονυσίου και τον σκύλο μας τον Μάξ Διονυσίου".Ειλικρινά τα πράγματα δεν μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Ένα σκυλί είναι μια διαφορετική ψυχή. Μπορεί ο εγκέφαλος του νάναι μικρότερος από τον ανθρώπινο, αλλά είναι αρκετά μεγάλος για να χωρέσουν σε αυτόν μερικές αξίες που εμείς οι νοήμονες δίποδοι εύκολα ξεχνάμε: Ανιδιοτελής αγάπη, απέραντη ευγνωμοσύνη, ακατάλυτη πίστη ....στον άνθρωπο.Ίσως ξενίζει πολλούς η επιλογή του θέματος μου σήμερα, αισθάνομαι όμως έντονα για τον τρόπο που η Βουλή και ο φίλος μου πρόεδρος της επιτροπής Γεωργίας Χρίστος Μαυροκορδάτος κινούνται για αλλαγή της νομοθεσίας για τους σκύλους. Οι αλλαγές που πιέζουν να γίνουν κάποιες κυνηγετικές οργανώσεις (δεν θέλουν ούτε ταυτότητα, ούτε πιστοποιητικό θανάτου, ούτε έλεγχο των γεννήσεων) ουσιαστικά επιστρέφουν την Κύπρο πίσω στο μεσαίωνα: Στην Κύπρο των κρεμασμένων, των δηλητηριασμένων και των εγκαταλειμμένων σκυλιών. Στην Κύπρο των κυνηγόσκυλων μιας χρήσεως, στην Κύπρο της απανθρωπιάς απέναντι σε ένα τετράποδο που γεννήθηκε στην κυριολεξία για να λατρεύει τον άνθρωπο. Γράφω αυτό το κείμενο για να ταχθώ δίπλα στους ελάχιστους ανθρώπους σε αυτή τη χώρα - οι περισσότεροι τους θεωρούν γραφικούς- για να δηλώσω ενυπόγραφα ότι τα σκυλιά έχουν τη δική τους ψυχή και αξίζουν της αγάπης μας. Γράφω αυτό το κείμενο σε ένδειξη ευγνωμοσύνης στο σκύλο μου Μάξ επειδή όλα αυτά τα χρόνια με βοήθησε να κατανοήσω βαθύτερα τη σημασία της λέξης αγάπη.

Ύστατο χαίρε στον Σεργκέι Νοβοσίλοφ

Ο μόνος που ασχολήθηκε μαζί του ήταν ο παθολογοανατόμος Σοφοκλής Σοφοκλέους, ο οποίος πιστοποίησε τον θάνατό του: «Κρεμάστηκε με σεντόνι στο κελί του. Αποκλείω το ενδεχόμενο εγκληματικής ενέργειας».
Η ψυχή του φτερούγισε, στη συνέχεια, θλιμμένη μέσα από το κάγκελο της φυλακής και κίνησε για το μακρινό ταξίδι της επιστροφής. Ο τριανταπεντάχρονος Σεργκέι τώρα δεν έχει πρόβλημα να επιστρέψει στην πατρίδα του τη Μολδαβία. Ακολουθώντας από ψηλά τον ρου του ήρεμου ποταμού Μόλδοβα ατένισε για τελευταία φορά τις καταπράσινες κοιλάδες, τις χαμηλές ντάτσιες του Ντουπασάρι και τους συμπατριώτες του στα εργοτάξια της πρωτεύουσας Chisinau να δίνουν τη μάχη της επιβίωσης.
Η ζωή στον Μόλδοβα δεν είναι καθόλου εύκολη. Η χώρα θεωρείται ως η πιο φτωχή της ανατολικής Ευρώπης, παρά το γεγονός ότι ούτε οι πρώτες ύλες της λείπουν ούτε τα πλούσια νερά των ποταμών Μόλδοβα και Δνείπερου, ούτε οι θαυμάσιοι αμπελώνες στις νότιες επαρχίες της.
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, την εξουσία κατέλαβε μια ομάδα σταλινικών η οποία διοικεί δια πυρός και σιδήρου. Την ίδια στιγμή, οι Ουκρανοί και οι Ρώσοι του βόρειου Μόλδοβα έχουν κηρύξει την αυτονομία τους, ενώ στις νότιες επαρχίες μια άλλη ομάδα πληθυσμού αγωνίζεται για την ένωση της χώρας με τη Ρουμανία, όπως ίσχυε πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτό βέβαια δεν είναι δυνατό να γίνει, αφού στην περιοχή ακόμα στρατοπεδεύει η 14η στρατιά του ρωσικού στρατού, η οποία επιμένει ότι η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται στη σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου.
Δεν χρειάζεται στ’ αλήθεια μεγάλη προσπάθεια για να αντιληφθεί κανείς γιατί ο 35χρονος Σεργκέι Νοβοσίλοφ, όπως και χιλιάδες άλλοι Μολδαβοί, εγκατέλειψε την πατρίδα του και αναζήτησε δουλειά στην Κύπρο, κυνηγώντας το δίκαιο όνειρο μιας καλύτερης ζωής.Ένα όνειρο που κάποιοι ονειρο-πωλητές του υποσχέθηκαν: Όταν όμως με μύριες υποσχέσεις τον έφεραν ως τουρίστα, στη συνέχεια τον έκρυβαν για να τον εργοδοτούν παράνομα, έναντι πινακίου φακής. Επιπλέον του υπέδειξαν δύο, κατά τρόπο τραγικό, αντιφατικά πράγματα: Πρώτον, αν θέλει να μείνει πρέπει να δουλεύει σκληρά και δεύτερον, όταν βλέπει αστυνομία να τρέχει γρήγορα. Έθεσε με θρησκευτική ευλάβεια σε εφαρμογή την πρώτη υπόδειξη, κι έτσι, εκ των πραγμάτων, δεν μπορούσε να υλοποιήσει τη δεύτερη. Στις 29 Ιουνίου τα όργανα της τάξεως τον συνέλαβαν και τον έριξαν σε ένα κελί στον αστυνομικό σταθμό Λάρνακας. Επρόκειτο να απελαθεί τις προσεχείς μέρες γιατί εισήλθε παράνομα στην Κύπρο, παραβιάζοντας τους κείμενους νόμους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι νόμοι πού καιροί (πολύ μακρινοί αλήθεια), μακαριστέ Σεργκέι, όπου άνθρωποι σαν και σένα κινούνταν ως πραγματικοί παγκόσμιοι πολίτες, χωρίς ιδιαίτερες διατυπώσεις, άλλοτε με τον τσαμπουκά του Μεγαλέξαντρου, άλλοτε με την περιέργεια του Μάρκο Πόλο κι άλλοτε εξ ανάγκης, γιατί η ανομβρία και ο λιμός τους στέρησαν τα προς το ζειν. Τα πράγματα βέβαια άλλαξαν στους σύγχρονους καιρούς, όταν κάποιοι επιχειρηματίες ζήτησαν κλειστές περιοχές για να πωλούν χωρίς ιδιαίτερο ανταγωνισμό τα προϊόντα τους. Τότε άρχισαν να δημιουργούνται σύνορα, τελωνεία, και λοιπές διατυπώσεις. Φυσιολογικά οι συντεχνίες των εργαζομένων σκέφτηκαν κι αυτές να κλείσουν την αγορά εργασίας κι ακολούθησαν οι πολιτικοί, οι οποίοι διέκριναν τα πλεονεκτήματα της αποκλειστικής διοίκησης μιας περιοχής. Νομοτελειακά οι χαρτογράφοι έπρεπε να γίνουν πολύ πιο ακριβείς και οι νομοθέτες να μην έχουν άλλη δουλειά από το να δημιουργήσουν νόμους που να ικανοποιούν τους επιχειρηματίες, τους πολιτικούς και τους εργαζόμενους. Τους νόμους αυτούς, Σεργκέι, ακολουθούμε και μεις σήμερα σαν παπαγαλάκια. Όχι μόνο γιατί θέλουμε να προστατέψουμε τα σύνορά μας, όχι μόνο γιατί η κατοχή έχει στενέψει τις καρδιές μας, αλλά και γιατί ως μια κλειστή και συντηρητική κοινωνία που είμαστε φοβόμαστε τους ξένους. Ναι, μακαριστέ Σεργκέι, γιατί όπως επισημαίνει ο Οδυσσέας Ελύτης, ο ποιητής της αγάπης, «το άγνωστο και τ΄από αλλού φερμένο το φοβούνται, τελικά, οι άνθρωποι».
Προσπαθώ να φανταστώ τις στιγμές της ζωής σου στο κρατητήριο του αστυνομικού σταθμού Λάρνακας. Όχι, δεν δικαιολογώ την απονενοημένη ενέργειά σου, ωστόσο είμαι σίγουρος ότι στις δύσκολες εκείνες ώρες κανείς δεν σου είπε μια γλυκιά κουβέντα, έστω ένα λόγο παρηγοριάς και στήριξης. Λες κι εμείς εδώ, Σεργκέι, δεν γνωρίζουμε τι σημαίνει ανέχεια, εγκατάλειψη και φόβος. Λες και δεν νιώσαμε τον κόσμο να χάνεται κάτω από τα πόδια μας όταν μας εγκατέλειψε το 1974 η ελπίδα. Με σύνθημα έκτοτε -και όχι στάση ζωής- το «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ», συλλαμβάνουμε τους εαυτούς μας συνεχώς να ξεχνούν, περιμένοντας κατά τραγικό τρόπο κάποιον σαν και σένα να μας αφυπνίσει.
Στο καλό Σεργκέι... Κι αν μπορείς, συγχώρεσε μας.

ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΝΑΣΚΑΠΤΟΥΝ ΤΗ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

Τόσα έκαναν, ας το κάνουν κι αυτό. Μόνο ας οδηγήσουν την αρχαιολογική τους σκαπάνη να σκάψει βαθιά. Να κάνει μια τομή στα σπλάχνα της Κυπριακής Γης, η οποία αιμορραγώντας θα αρχίσει να τους δείχνει το σωματότυπό της. Εκεί, στο θαλασσινό έμπα της πόλης είμαστε σίγουροι ότι θα ανακαλύψουν το σπασμένο κατάρτι του καραβιού του Τεύκρου του Τελαμώνιου που ήρθε μετά τον Τρωικό με τους συντρόφους του να κλάψει τον Αίαντα. Ο Τεύκρος θα τους ξεναγήσει στη συνέχεια:Θα τους πεί ότι πήγε εκεί στην περίοδο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού και το μόνο που βρήκε ήταν ένα μικρό συνοικισμό από εμπόρους της Έγκωμης. Θα τους πει ακόμα πως η πόλη άκμασε μετά τον 8ο αιώνα π.Χ. και συγκέντρωσε πλούτο και «δόξαν αρίθμητον».
Οδηγήστε παρακαλώ τη σκαπάνη σας στους βασιλικούς τάφους κι αφήστε την να ξυπνήσει κοιμισμένους για αιώνες ερυθροστίλβωτους αμφορείς, αφήστε να ανασηκώσει πλούσια κτερίσματα και όπλα χαλκογίνωτα περήφανων πολεμιστών, αφήστε τα αυτιά σας να ακούσουν και τα μάτια σας να αναπλάσουν τις κραυγές του Ονήσιλου, λίγο πριν την αναχώρησή του για τη μεγάλη μάχη στ αλώνι της Μεσαριάς.Κι ύστερα, ελάτε στο λαμπρό ανάκτορο του Τευκρίδη Ευαγόρα του Α. Μπορεί και να είστε τυχεροί να ανακαλύψετε κανένα πάπυρο με κείμενα του Ισοκράτη, ή να ακούσετε το γάργαρο γέλιο του Νικοκλή να αντηχεί στα μεγάλα δωμάτια. Ακόμα, μπορεί να πέσετε πάνω στον Πνυταγόρα την ώρα που βάζει την αρματωσιά του να πάει στην Τύρο να βοηθήσει τον Μέγα Αλέξανδρο να κυριεύσει την πόλη.
Αρχαιολογική σκαπάνη σε χέρι τούρκου αρχαιολόγου σε ζηλεύω. Κι αυτό γιατί μπορεί να μπεις στο θέατρο, γιατί μπορείς να περιδιαβάζεις στο Γυμνάσιο και τα Λουτρά και την Αγορά και τον Ναό του Ολυμπίου Διός εκεί στην άκρη της. Αυτή η αρχαιολογική σκαπάνη σε κάθε έντιμο χέρι, μπορεί να αποτελέσει το κατεξοχήν εργαλείο αποκατάστασης της αλήθειας και κατ’ επέκταση της δικαιοσύνης σε αυτό τον τόπο.
Γι΄ αυτό φίλε Τούρκε, αρχαιολόγε σκάψε. Μόνο φρόντισε να είσαι τίμιος γιατί έτσι μπορείς να μάθεις. Μόνο έτσι θα καταλάβεις γιατί σαν παρανοϊκοί εδώ και 34 χρόνια παραμιλούμε «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ». Όχι γιατί θέλουμε να αφανίσουμε τους Τούρκους, όπως υποστηρίζει ο κ Ντενκτάς, αλλά από ιστορική συνέπεια και μόνον.

Γεια σας

Μέσω του μπλογκ αυτού θά ήθελα να μοιραστώ μαζί κάποια από τα άρθρα που κατά καιρούς έχω δημοσιεύσει