|
Κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν ότι το κυρίαρχο πρόβλημα της κυπριακής εκπαίδευσης είναι ο τρόπος εισδοχής των Κυπρίων νέων στα πανεπιστήμια της Κύπρου. Ακούσαμε ξανά τη βδομάδα που πέρασε από το ραδιόφωνο του «Πολίτη» (107.6 FM) τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου Κώστα Χριστοφίδη να απαξιώνει τους καθηγητές της ΟΕΛΜΕΚ, καλώντας τους να ασχοληθούν με τα πραγματικά τους καθήκοντα, που είναι, όπως είπε, τα ωράρια, οι κλίμακες, οι αργίες και οι μισθοί τους. Η ΟΕΛΜΕΚ απάντησε ως συνήθως επίσης απαξιωτικά, καλώντας τον να ασχοληθεί με τις χαρουπιές και την παραγωγή χαρουπόμελου, που αποτελεί project του Πανεπιστημίου Κύπρου. Οι δύο αυτοί παράλληλοι μονόλογοι δεν θα γίνουν ποτέ ένας γόνιμος διάλογος, εάν και από τις δύο πλευρές δεν επιδειχθεί ο απαραίτητος σεβασμός. Τότε ίσως μπορέσουμε να επικεντρωθούμε στην ουσία, που σίγουρα δεν είναι οι εισαγωγικές εξετάσεις. Ας μείνουμε όμως για λίγο σε αυτές, διατυπώνοντας τη θέση ότι επί του θέματος αυτού έχουν λόγο και οι δύο πλευρές και ότι με το θέμα πρέπει να ασχοληθεί πάραυτα το υπουργείο Παιδείας ως γενικός συντονιστής της παιδείας. • Το πανεπιστήμιο έχει δίκαιο να υποστηρίζει ότι μένουν πολλές θέσεις κενές μετά τις παγκύπριες εξετάσεις, τις οποίες πολλές φορές αναγκάζεται να πληρώσει δίνοντάς τις σε μαθητές που δεν έχουν καν πάρει τη βάση. Αυτό είναι απαράδεκτο. Θεωρεί λοιπόν ότι θα μπορούσε να προσελκύσει φοιτητές από τα ιδιωτικά σχολεία μέσω και άλλων αξιόπιστων εξετάσεων, τα οποία κατά κανόνα δέχονται μαθητές με επιδόσεις άνω του μέσου όρου. Επικαλείται επίσης τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλοί γονείς τα παιδιά των οποίων φοιτούν σε ιδιωτικές σχολές και ο οποίοι δεν μπορούν να πληρώσουν τα δίδακτρα των πανεπιστημίων του εξωτερικού. Αφού λοιπόν κι αυτοί φορολογούνται για να λειτουργεί το κρατικό πανεπιστήμιο, δικαιωματικά μπορούν να διεκδικούν θέσεις για τα παιδιά τους. • Από την άλλη η ΟΕΛΜΕΚ ως η μεγαλύτερη εκπαιδευτική οργάνωση Μέσης Εκπαίδευσης έχει κάθε δικαίωμα να έχει λόγο προβάλλοντας ακόμα και την εξής παιδιάστικη δικαιολογία: μπορεί το πανεπιστήμιο να πάρει κατευθείαν φοιτητές από το νηπιαγωγείο; Μπορεί επίσης να θέσει και σοβαρότερα ερωτήματα, όπως π.χ. σε ποιο επίπεδο και με τι γνώσεις πρέπει να εισάγονται κατά κλάδο οι φοιτητές στο πανεπιστήμιο. Άραγε δεν χρειάζεται επί αυτού του επιπέδου συνεργασία πανεπιστημιακών και καθηγητών; Και κάτι τελευταίο. Πρόσφατα ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου θριαμβολόγησε γιατί το Πανεπιστήμιο Κύπρου συγκαταλέγεται ανάμεσα στα 400 καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου! Άραγε θα μπορούσαν και οι καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης να αισθάνονται κι αυτοί λίγο περήφανοι –αν δεχτούμε ότι τα ranking αυτά είναι έγκυρα και κυρίως ουσιαστικά– γιατί στέλνουν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου μερικούς καταπληκτικούς μαθητές; Η ουσία Είπαμε όμως ότι θα μιλήσουμε επί της ουσίας. Η δε ουσία δεν βρίσκεται, κατά την ταπεινή μου άποψη, ούτε στις εισαγωγικές εξετάσεις, ούτε στις επιδόσεις, ούτε στις παγκόσμιες αξιολογήσεις πανεπιστημίων. Αν θέλουμε να φτιάξουμε μια κοινωνία προχωρημένη η οποία να αντιστοιχεί στην πληθώρα των πτυχίων και των υπόλοιπων πανεπιστημιακών τίτλων, δεν χρειαζόμαστε μόνο καλή εκπαίδευση (την οποία μετρούν οι αξιολογήσεις), αλλά και ουσιαστική παιδεία. Πρέπει δε μέσω αυτής να παράγουμε επιτέλους και πολιτισμό. Υποστηρίζω ότι και οι απόφοιτοι Μέσης εκπαίδευσης αλλά και οι απόφοιτοι του Πανεπιστημίου Κύπρου στερούνται πραγματικής παιδείας. Υποστηρίζω ότι η Κύπρος είναι πολύ χαμηλά στην κατάταξη πολιτισμού, αν υπάρχει τέτοια κατάταξη. Το φαινόμενο μπορεί να ψηλαφηθεί εμπειρικά μέσα από τις στάσεις και τις παραστάσεις μας ως κοινωνίας. • Κάπου διάβασα ότι οι μεγάλοι άνθρωποι μιλούν για ιδέες, οι μεσαίοι για γεγονότα και οι μικροί για άλλους. Στην Κύπρο, η συντριπτική πλειονότητα, είτε αυτοί έχουν πτυχίο είτε όχι, μιλά για τους άλλους. Οι ιδέες στην Κύπρο έρχονται δίκην φαντασμάτων του παρελθόντος για να στοιχειώνουν το παρόν. Κάποιοι ελάχιστοι ασχολούνται επιλεκτικά με κάποια γεγονότα (π.χ. η όλη συζήτηση που παρακολουθούμε νυχθημερόν στο Κυπριακό). ενώ η συντριπτική πλειονότητα ασχολείται με άλλ’ αντ’ άλλων: τι είπε ο Παΐσιος, τι κάνει σπίτι της η γειτόνισσα, με ποιον τα έφτιαξε η Χριστιάνα και, κυρίως, από ποιο ύψος μας ψεκάζουν οι Εγγλέζοι. Η συζήτηση για τους άλλους και όχι ο οραματισμός και η ενδοσκόπηση είναι προϊόντα έλλειψης παιδείας. • Στην Κύπρο πολλοί δηλώνουν πατριώτες σε αντιδιαστολή με κάποιους προδότες. Πατριωτισμός, είπε ο Μπέρναρντ Σο, «είναι η πεποίθηση πως αυτή η χώρα είναι ανώτερη από όλες τις άλλες επειδή γεννήθηκες εσύ σε αυτήν». Ο πατριωτισμός στην Κύπρο συνήθως εξαργυρώνεται με πολιτικά αξιώματα, με απατεωνιές και κυρίως με μια στενοκεφαλιά που εδράζεται στον φόβο και την ανασφάλεια. Αντίθετα, σε μια πολιτισμένη κοινωνία όλοι θεωρούνται πατριώτες. Στην Κύπρο έχουμε ανάγκη και προδότες για να αναδεικνύεται ο δικός μας πατριωτισμός. Οι φοβικοί πατριώτες είναι γέννημα της ελλιπούς παιδείας σε αυτόν τον τόπο. • Στη χώρα μας οι νόμοι είναι χαρτοπετσέτες με τις οποίες η άρχουσα τάξη σκουπίζει τα χείλη της, ή, όπως θα έλεγε και ο Μπίσμαρκ, «είναι όπως τα λουκάνικα. Δεν ξέρεις από τι κατασκευάζονται». Το δημοκρατικό έλλειμμα, η αυθαιρεσία των πολιτικών, η διαπλοκή των δικαστικών και η δουλικότητα των πολιτών δημιουργεί την κοινωνία των Χώρκατων όπως την περιέγραψε στο βιβλίο του ο κοινωνιολόγος Κάισαρ Μαυράτσας. Στη Δύση οι υπουργοί παραιτούνται, στην Ιαπωνία κάνουν χαρακίρι, μόνο στην Κύπρο υπάρχει παχυδερμία. Η παχυδερμία όλων μας είναι παιδί της έλλειψης παιδείας στη χώρα μας. Επί της ουσίαςΑν θέλει, εν ολίγοις, κάποιος να εγκύψει επί της ουσίας, ας σταματήσει να μας πρήζει με τον τρόπο εισδοχής των φοιτητών στα πανεπιστήμια κι ας ασχοληθεί με το καυτό εξής ερώτημα: γιατί, ενώ η Κύπρος είναι ανάμεσα στις πρώτες χώρες στον κόσμο σε ποσοστά πτυχιούχων, παραμένουμε όλοι μας ττοππουζοχώρκατοι; Γιατί είναι γεμάτα τα γήπεδα, τα πούκΚικα και τα σκυλάδικα, και άδεια τα θέατρα, τα μουσεία και οι βιβλιοθήκες; Στη χώρα μας δυστυχώς είμαστε τόσο ττόΠπουζοι που ακόμα δεν έχουμε ανακαλύψει τους κανόνες ενός παραγωγικού διαλόγου. Τόσο χώρκατοι που μας προσπερνά ο πολιτισμός χασκογελώντας. «Πολιτισμός» είπε ο Lord Raglan «είναι χοντρά-χοντρά ό,τι κάνουμε εμείς και δεν το κάνουν οι πίθηκοι». Προφανώς, όταν διατύπωσε αυτή τη θέση, δεν είχε υπόψη του την τροπική ζούγκλα της Κύπρου. |
