Πότε θα αναγνωρίσουμε ότι μπορούμε να σταθούμε και στις δικές μας δυνάμεις; Όχι, δεν είμαστε υπερδύναμη, ούτε ο ομφαλός της Γης, ούτε καθορίζουμε τα οποιαδήποτε εμπλεκόμενα συμφέροντα στην περιοχή μας ή αλλού.
Κάποιος στέκεται στα δικά του πόδια και με πολύ λιγότερα. Αν π.χ. αντιλαμβάνεται το μέγεθός του, αν αναγνωρίζει τα λάθη του, αν συγχωρεί κι αν τείνει αποφασιστικά το χέρι του αναζητώντας συνεργασία με τους γύρω του, αρχίζοντας πρώτα από το σπίτι του, ναι τότε μπορεί. Είναι καιρός για ενδοσκόπηση.
Δεν χρειάζονται πολλά εφόδια γι’ αυτό. Μια καρφίτσα να τρυπήσουμε τη φούσκα που μας περιβάλλει. Ο κρότος και μόνο από το σπάσιμό της θα μας αφυπνίσει, ανοίγοντας δρόμους ελευθερίας για να δούμε την Κύπρο του κόσμου:
Εν αρχή, φτάνει πια σε καιροσκοπικές αναλύσεις και αναγνώσεις του διεθνούς περιβάλλοντος, αλλά κυρίως στην εμμονή σε αστεία στερεότυπα και στην ευχή περί επιβίωσης του κυπριακού ελληνισμού ή των Τουρκοκυπρίων που δεν είναι Τούρκοι αλλά Κύπριοι και ακούνε μόνο την Τηλλυρκώτισσα. Μια ματιά στη ρευστή περιοχή μας, στις κατεδαφισμένες πόλεις της Συρίας και του Ιράκ, τις υπερχειλίζουσες από πρόσφυγες Ελλάδα, Ιορδανία, Τουρκία και Λίβανο και μια δόση ανθρωπισμού ίσως άλλαζε το μότο μας. Στην περιοχή μας δεν χρειάζεται να σώσουμε ούτε τον τουρκισμό, ούτε τον ισλαμισμό, ούτε τον χριστιανισμό, ούτε τον ελληνισμό. Τον άνθρωπο οφείλουμε να προστατέψουμε, ο οποίος μάλλον κινδυνεύει να εκλείψει ως είδος, όπως και τα αμπελοπούλια.
Η ιστορία
Κάθε φορά που χάνομαι, βυθίζομαι για λίγο την Ιστορία προσπαθώντας εκ του ασφαλούς(;) να κατανοήσω τα σημερινά πάθη των ανθρώπων. Η Ιστορία απαριθμεί χιλιάδες αδικίες και καταγράφει ατέλειωτες φιλοδοξίες οι οποίες κατά κανόνα επιπλέουν σε σχεδίες πάνω σε ποταμούς αιμάτων. Όσο το παρόν δεν μαθαίνει από το παρελθόν, οι ποταμοί θα συνεχίζουν να εκβράζουν πτώματα στις ακτές μας, στις αυλές μας.
Οι Ευρωπαίοι και εν γένει οι Δυτικοί κάτι έμαθαν για τους εαυτούς τους και έτσι προχώρησαν. Ίσως γι’ αυτό εδώ και 65 χρόνια σταμάτησαν να θυσιάζονται στα ηπειρωτικά πεδία των μαχών. Μένει τώρα να μάθουν και για τους γύρω τους. Με πρώτο και κύριο να αναλογισθούν τις δικές τους ευθύνες, αν θέλουν βέβαια να αντιληφθούν και να αποκλείσουν νέες ανθρωποθυσίες στο Παρίσι, στη Μαδρίτη, στο Λονδίνο και στη Νέα Υόρκη. Θα το κάνουν αν δεν επιθυμούν να επιστρέψουν στη φεουδαρχία των ιπποτών με τους κόκκινους σταυρούς. Αν θέλουν να σώσουν τη δημοκρατία για την οποία περηφανεύονται.
Οι Ρώσοι έχουν ακόμα πολλά να μάθουν. Πρώτο και καλύτερο ότι ο Πούτιν δεν είναι άτρωτος, ούτε προϊόν διαχρονικής κλωνοποίησης, αλλά ένας κοινός δικτάτορας, ο οποίος οδηγεί έναν ολόκληρο λαό στην εξαθλίωση. Κάποιοι άκουσαν τις προχθεσινές του δηλώσεις και έσπευσαν να προφητεύσουν το τέλος της Τουρκίας. Προσωπικά είδα έναν άνθρωπο σε αδιέξοδο. Σήμερα η Ρωσία ακόμα ζει το δόγμα της Μεγάλης Αικατερίνης για κάθοδο της Ρωσίας στις θερμές θάλασσες σε ανταγωνισμό με τις άλλες μεγάλες δυνάμεις. Αν κρίνουμε από τη Σύνοδο για το Κλίμα στο Παρίσι, σε μερικά χρόνια θερμές θάλασσες θα λογίζονται η Βαλτική και ο Αρκτικός ωκεανός. Η Μεσόγειος θα κοχλάζει δοξάζοντας τις αγκυλώσεις τής βιομηχανικής επανάστασης.
Οι Τούρκοι και οι Ισραηλινοί δεν διαφέρουν και πολύ σε ό,τι αφορά τις πολιτικές τους. Και οι δύο χώρες κατατρύχονται από ιστορικές ανασφάλειες, αισθάνονται περικυκλωμένες και είναι επιθετικές. Εξαιτίας αυτής της πολιτικής η Τουρκία βρίσκεται σε αντιπαράθεση με όλους τους γείτονές της, ακόμα και με μειονότητες, ενώ το Ισραήλ έχει πάντα τον φόβο ότι θα δεχθεί ομαδική επίθεση από 200 εκατομμύρια Άραβες για να το κατασπαράξουν. Ποιος είναι ο πραγματικός τους εχθρός; Η αυτοκριτική. Αν το κάνουν, πρέπει να αλλάξουν και αυτό το φοβούνται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο εξωτερικό εχθρό.
Οι Ρώσοι έχουν ακόμα πολλά να μάθουν. Πρώτο και καλύτερο ότι ο Πούτιν δεν είναι άτρωτος, ούτε προϊόν διαχρονικής κλωνοποίησης, αλλά ένας κοινός δικτάτορας, ο οποίος οδηγεί έναν ολόκληρο λαό στην εξαθλίωση. Κάποιοι άκουσαν τις προχθεσινές του δηλώσεις και έσπευσαν να προφητεύσουν το τέλος της Τουρκίας. Προσωπικά είδα έναν άνθρωπο σε αδιέξοδο. Σήμερα η Ρωσία ακόμα ζει το δόγμα της Μεγάλης Αικατερίνης για κάθοδο της Ρωσίας στις θερμές θάλασσες σε ανταγωνισμό με τις άλλες μεγάλες δυνάμεις. Αν κρίνουμε από τη Σύνοδο για το Κλίμα στο Παρίσι, σε μερικά χρόνια θερμές θάλασσες θα λογίζονται η Βαλτική και ο Αρκτικός ωκεανός. Η Μεσόγειος θα κοχλάζει δοξάζοντας τις αγκυλώσεις τής βιομηχανικής επανάστασης.
Οι Τούρκοι και οι Ισραηλινοί δεν διαφέρουν και πολύ σε ό,τι αφορά τις πολιτικές τους. Και οι δύο χώρες κατατρύχονται από ιστορικές ανασφάλειες, αισθάνονται περικυκλωμένες και είναι επιθετικές. Εξαιτίας αυτής της πολιτικής η Τουρκία βρίσκεται σε αντιπαράθεση με όλους τους γείτονές της, ακόμα και με μειονότητες, ενώ το Ισραήλ έχει πάντα τον φόβο ότι θα δεχθεί ομαδική επίθεση από 200 εκατομμύρια Άραβες για να το κατασπαράξουν. Ποιος είναι ο πραγματικός τους εχθρός; Η αυτοκριτική. Αν το κάνουν, πρέπει να αλλάξουν και αυτό το φοβούνται περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο εξωτερικό εχθρό.
Μικρογραφία
Όσο κι αν σας φαίνεται παράξενο, η Κύπρος είναι μια θλιβερή μικρογραφία όλων των πιο πάνω. Είμαστε Ευρωπαίοι, λατρεύουμε τους Ρώσους, θέλουμε συμμαχία με το Ισραήλ γιατί δεν έδειξε διάθεση να μας επιτεθεί, δεν θέλουμε να ακούσουμε για Τουρκία γιατί μας επιτέθηκε, γίναμε στο παρελθόν Συρία και Ιράκ, είχαμε χιλιάδες πρόσφυγες και ξεριζωμένους, έπαιξαν μαζί μας όλες οι ξένες δυνάμεις, αλλά δεν μάθαμε τίποτα.
Δεν μπορέσαμε ποτέ να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Ούτε οι Ελληνοκύπριοι ούτε οι Τουρκοκύπριοι. Ότι δηλαδή η λύση του προβλήματός μας, αυτού που αποκαλούμε τόσα χρόνια «το Κυπριακό», θα μας λυτρώσει πρώτα και κύρια σε προσωπικό επίπεδο και αργότερα σε πολιτικό. Ότι θα μας απαλλάξει από τη μονοθεματικότητά μας, από την έμπλεο στερεοτύπων σκέψη μας, από τους φόβους μας, από τη δουλική υποταγή μας προς την εκάστοτε εξουσία. Για να απαλλαγούμε από τα πάθη μας πρέπει βέβαια πρώτα να αλλάξουμε. Αυτός είναι ο μεγάλος μας φόβος, Ο φόβος, όπως έλεγε και ο Έριχ Φρομ, μπροστά στην Ελευθερία.
