Δυστυχώς ή ευτυχώς η φούσκα που κρατούσε στον αέρα τα τελευταία 15 χρόνια το κυπριακό οικονομικό μοντέλο έσπασε. Δυστυχώς, γιατί ένας ολόκληρος λαός βρέθηκε ξαφνικά στο έδαφος με πολλαπλά κατάγματα. Ευτυχώς, γιατί κάποιοι τουλάχιστον άρχισαν να αναθεωρούν τη στάση τους μπαίνοντας σε πορεία αυτογνωσίας.
Κρίνοντας από τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό (επίσκεψη Ερντογάν, επίσκεψη Espen Barth Eide, συνομιλίες Σαμαρά - Ερντογάν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ) έχουμε την εντύπωση ότι θα πρέπει να σπάσει ακόμα μια φούσκα πολύ μεγαλύτερων διαστάσεων. Θα πρέπει να εκραγεί το αερόστατο του Κυπριακού το οποίο υπερίπταται ακόμα πάνω από τη χώρα μας παραφουσκωμένο με πατριωτικές υπερβολές και λεκτικά στερεότυπα που η συνεχής επανάληψή τους οδηγεί ένα ολόκληρο λαό (Ελληνοκυπρίους και Τουρκοκυπρίους) στην ανάδειξη της ανοησίας σε πολιτική σκέψη και ανάλυση.
Οι φούσκες των Ε/Κ
• Να εφαρμοστούν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ στο Κυπριακό: Όλα τα ψηφίσματα του ΟΗΕ μιλούν για συναινετική λύση και κανένα δεν κατονομάζει την Τουρκία ως μια χώρα που την 20ή Ιουλίου 1974 έκανε εισβολή στην Κύπρο, όπως επιμένουν οι Ε/Κ. Όλα μιλούν για αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων που ήρθαν στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα και την εισβολή. Όλα τα ψηφίσματα μιλούν για υιοθέτηση των συμφωνιών υψηλού επιπέδου Μακαρίου - Ντενκτάς και Κυπριανού - Ντενκτάς το 1977 και το 1979 τα οποία εισήγαγαν τους όρους της ομοσπονδίας, των δύο περιφερειών και εμμέσως πλην σαφώς της διζωνικότητας. Κανένα ψήφισμα δεν αναφέρει ότι η Κύπρος είναι ελληνική και ότι οι Τουρκοκύπριοι θα πρέπει να δεχτούν να λειτουργήσουν ως κοινότητα δεύτερης κατηγορίας, απλούστατα γιατί ο Μακάριος, ο Κυπριανού, ο Βασιλείου, ο Κληρίδης, ο Τάσσος, ο Χριστόφιας και ο Αναστασιάδης αναγνώρισαν την πολιτική τους ισότητα όπως αυτή ίσχυε από το 1960 με τις συνθήκες Ζυρίχης - Λονδίνου. Πόσο ανόητος μπορεί να είναι κανείς για να πιστεύει ότι οι Τουρκοκύπριοι μετά την εισβολή του 1974 θα δεχτούν κάτι λιγότερο από αυτό που είχαν το 1960; Λογικότερο είναι να θεωρεί ότι θα πάρουν κάτι περισσότερο το οποίο και πήραν διά της λύσης ομοσπονδίας 3 μόλις χρόνια μετά την εισβολή διά της υπογραφής του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
• Όλοι οι πρόσφυγες να επιστρέψουν στα σπίτια και τις περιουσίες τους: Σε όλες τις δημοσκοπήσεις που έγιναν από το 1974 η συντριπτική πλειοψηφία των Ε/Κ και το 100% των Τ/Κ που ζούσαν πριν το 1974 στον νότο λένε ότι δεν θέλουν να επιστρέψουν αντίστοιχα υπό τ/κ και ε/κ διοίκηση όπως συμφώνησε ο Μακάριος το 1977. Προφανώς λοιπόν όταν μιλάμε για σπίτια και περιουσίες μιλούμε για τη χρηματική ή την ανταλλακτική τους αξία στο παρόν. Αυτό θα πρέπει να είναι σήμερα το αντικείμενο των συνομιλιών στο περιουσιακό και όχι να συζητάμε για ένα δικαίωμα επιστροφής το οποίο η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν θα θελήσει ποτέ να ασκήσει, είτε γιατί οι περισσότεροι πρόσφυγες έχουν πεθάνει ή γιατί κανείς δεν θέλει να ζήσει σε μια περιοχή που έχει αλλάξει άρδην το δημογραφικό της προφίλ. Ο ρεαλισμός λοιπόν για τους Ε/Κ είναι να διεκδικήσουν έδαφος υπό ε/κ διοίκηση και για τους Τ/Κ να ανταλλάξουν τις 500.000 σκάλες που έχουν στον νότο με αντίστοιχα ε/κ τεμάχια στον βορρά. Διαφορετικά θα συζητούμε τη λύση του Κυπριακού μέχρι τη Δευτέρα παρουσία.
Οι φούσκες των Τ/Κ
• Η λύση στην Κύπρο θα δοθεί μέσα από ένα κράτος που θα ιδρύσουν δύο ανεξάρτητα κράτη: Αυτή η ανοησία παράγεται κυρίως από τουρκικής πλευράς για να εκνευρίζονται οι Ε/Κ και να διαιωνίζεται η μη λύση, κάτι που συμφέρει στην Τουρκία. Πάνω στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων οι Τούρκοι έχουν δεχθεί ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα μετεξελιχθεί σε Ομόσπονδη Κυπριακή Δημοκρατία. Το ψήφισαν το 2004 στα δημοψηφίσματα, το αποδέχθηκαν στην πράξη μέσω του κοινού ανακοινωθέντος Αναστασιάδη - Έρογλου τον περασμένο Γενάρη. Ακόμα και ένας ανόητος μπορεί να το αντιληφθεί αυτό, από τη στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία δεν θα υποβάλει ξανά αίτηση για να ενταχθεί στον ΟΗΕ, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο Συμβούλιο της Ευρώπης και σε όλα τα διεθνή φόρα που είναι μέλος. Τώρα αν ο κάθε Ερντογάν και ο κάθε Έρογλου μιλούν για δύο κράτη, το κάνουν γιατί κάποιοι Τ/Κ πρέπει να το ακούνε από την άλλη πλευρά του οδοφράγματος δίκην του δικού τους πατριωτικού αυνανισμού. Το παιχνίδι εν ολίγοις που παίζεται σε σχέση με τη μετεξέλιξη και την παρθενογένεση είναι στο πλαίσιο μιας άτυπης συμφωνίας μεταξύ των εκάστοτε δύο ηγετών για να ικανοποιούνται οι ανόητοι. Στην πράξη όλοι γνωρίζουμε ότι στο τρένο που ονομάζεται Κυπριακή Δημοκρατία θα επιβιβαστούν και οι Τ/Κ και μετά την υπογραφή συμφωνίας θα ταξιδεύουμε πλέον όλοι μαζί.
• Η πολιτική ισότητα να λειτουργήσει και ως αριθμητική ισότητα: Οι Τ/Κ μέσα από μια σειρά φοβικά σύνδρομα και ανασφάλειες, που εν μέρει είναι κατανοητά, διεκδικούν πράγματα στο πλαίσιο μιας συμφωνίας που δεν μπορούν να σταθούν στη λογική. Διεκδικούν έδαφος στο τ/κ συνιστών κρατίδιο που είναι πέρα και πάνω από τα λογικά ποσοστά τα οποία μπορούν να διασφαλίσουν την οικονομική τους ανάπτυξη (π.χ. πόσο δίκαιο είναι να κατέχουν το 65% της ακτογραμμής της Κύπρου;). Διεκδικούν μερίδιο στην εκπροσώπηση της κοινότητάς τους στη διακυβέρνηση του τόπου πέρα και πάνω από αυτό που δικαιολογεί η πληθυσμιακή τους αναλογία. Για παράδειγμα θέλουν περισσότερους υπουργούς, περισσότερους πρέσβεις, διεκδικούν σε κάθε τμήμα δικό τους διευθυντή ή υποδιευθυντή. Αντιλαμβανόμαστε ότι το όνειρο κάθε Τ/Κ είναι να εργάζεται στο Δημόσιο, αλλά κάποια στιγμή θα πρέπει να αντιληφθούν αυτό που κατάλαβαν και οι Ε/Κ μέσω ενός σκληρού μνημονίου. Ποιος θα τους πληρώνει όλους αυτούς; Η περίοδος των παχιών αγελάδων έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
Το στοίχημα της Κύπρου
Υπό τις παρούσες συνθήκες η επανένωση της Κύπρου, αν είναι πλέον εφικτή, δεν μπορεί να επιτευχθεί στο πλαίσιο μιας λύσης ισχυρής ομοσπονδίας. Το κλειδί, με λίγα λόγια, δεν είναι στην Άγκυρα ή στη Νέα Υόρκη αλλά στα χέρια μας έτοιμο να ξεκλειδώσει τους εγκεφάλους μας εάν το θέλουμε. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη και η αναγκαστική πολιτική συνύπαρξη μέσω ενός καθημερινού εκβιασμού για λήψη συναινετικών αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, δεν πρόκειται να λειτουργήσει. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι τρεις πυλώνες χαλαρής συνύπαρξης για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε εντός της ΕΕ. Κοινή εξωτερική πολιτική, κοινή οικονομία και κοινή πολιτική ασφάλειας. Με την ένταξη των Τ/Κ λειτουργικά εντός της ΕΕ η Κομισιόν ας αναλάβει την εναρμόνισή τους με το υπόλοιπο κοινοτικό κεκτημένο. Από τη στιγμή που η ΕΕ νίπτει τα χείρας της δηλώνοντας ότι οποιαδήποτε λύση είναι αποδεκτή, ας αναλάβουν αυτοί την ευθύνη, κάτι που θα αποτελούσε και τη μεγαλύτερη εγγύηση ότι το Κυπριακό Κράτος δεν θα κατέρρεε σε μερικές εβδομάδες. Στην πορεία του χρόνου, όπως έγινε και με την αμερικανική ομοσπονδία, σίγουρα θα επέλθει και μια βαθύτερη συνεργασία Ε/Κ και Τ/Κ.
