Η λύση του Κυπριακού και κάποιοι γραφικοί δημοσιογράφοι

Τόσο ο Νίκος Αναστασιάδης όσο και ο Μουσταφά Ακιντζί έχουν ενώπιόν τους σοβαρές δημοσκοπήσεις που καταδεικνύουν ότι ποσοστό πέραν 90% των πολιτών αναμένουν, επιθυμούν ή και επιδιώκουν λύση του Κυπριακού μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Ο κόσμος γενικώς έχει μπουχτίσει. Ειδικότερα οι Ε/Κ πρόσφυγες είναι αγανακτισμένοι γιατί εδώ και 41 χρόνια δεν γνωρίζουν τι θα γίνει με τα σπίτια και τις περιουσίες τους. Θα επιστρέψουν, θα αποζημιωθούν, θα τα ανταλλάξουν; Ακόμα χιλιάδες Τουρκοκύπριοι κατοικούν εγκλωβισμένοι σε ε/κ σπίτια στον βορρά και αναρωτιούνται: είναι δικά μου ή όχι; Να τα επιδιορθώσω, να τα ανακαινίσω ή όχι; Οι Τ/Κ της Μόρφου επίσης έχουν ένα ακόμα δίλημμα: Πού να θάψουν τους νεκρούς τους; Στη Μόρφου ή στη Λευκωσία; Μέχρι πρόσφατα τους έφερναν στη Λευκωσία, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των Τ/Κ στη Μόρφου το 2004 ψήφισαν η πόλη να επιστραφεί στους Ε/Κ Μορφίτες.

Ο χρόνος

Με λίγα λόγια όλοι αναγνωρίζουν τις επιπτώσεις, τις αγκυλώσεις και τις επιπλοκές που επιφέρει ο χρόνος και αν δεν με πιστεύετε, ας ερωτηθούν οι δύο διαπραγματευτές οι οποίοι αυτή τη στιγμή προσπαθούν να βρουν λύση στην επίλυση του περιουσιακού. Μέχρι στιγμής έχουν δημιουργήσει 24 κατηγορίες περιουσιών και κάτω από την κάθε μία καταγράφουν δεκάδες κριτήρια για το πώς η περιουσία αυτή θα τύχει διαχείρισης. Ακόμα και να συμφωνήσουν στις εκκλήσεις κάποιων πολιτών ότι η καλύτερη λύση είναι ο κάθε Κύπριος να επιστρέψει στο σπίτι του όπως ήταν το 1974, σας διαβεβαιώ ότι δεν θα έβρισκαν λογαριασμό για πολλούς λόγους: Λόγους που έχουν να κάνουν με την εξεύρεση εργασίας των πολιτών, σχολείων για τα παιδιά τους, κοινωνικής συναναστροφής, αίσθησης ασφάλειας κ.λπ. Λόγους που παραπέμπουν δηλαδή στη θέση ότι μια κοινωνία δεν λειτουργεί μέσα από σπίτια και χωράφια μόνον, αλλά κυρίως μέσα από την καθημερινή οργανωμένη διαβίωση των ανθρώπων. Οι ρίζες, με λίγα λόγια, δεν διαμορφώνονται από τη μια μέρα στην άλλη αλλά μέσα από τον χρόνο. Δυστυχώς όλα αυτά τα χρόνια ήμασταν ακίνητοι από τον χρόνο, ασυγκίνητοι. Ήμασταν ανίκητοι αλλά χάσαμε κι οι δυο:

• Στον νότο σήμερα υπάρχουν μερικές δεκάδες χιλιάδες Ε/Κ πρόσφυγες που μέσα από προγράμματα αυτοστέγασης έκτισαν τα σπίτια τους πάνω σε τ/κ γη. Αυτοί οι άνθρωποι είναι έτοιμοι σήμερα να παραδώσουν τα σπίτια τους και να μεταβούν στον βορρά στα σπίτια των γονιών τους, αν τους επιτραπεί; Κάποιοι από αυτούς λένε ναι, οι περισσότεροι θέλουν ανταλλαγή ή αποζημιώσεις.
•  Στον βορρά υπάρχουν μερικές χιλιάδες Τ/Κ Λεμεσιανοί (ίδρυσαν μάλιστα και δική τους τράπεζα, καθότι οι Λεμεσιανοί είναι παντού και πάντοτε τοπικιστές). Όταν τους ρωτάς, όμως, αν θέλουν να επιστρέψουν στη Λεμεσό στον γνωστό τουρκομαχαλά, ελάχιστοι κουνούν το κεφάλι τους καταφατικά. Θέλουν ανταλλαγή ή αποζημίωση, επειδή, όπως λένε, φοβούνται να επιστρέψουν.

Αυτό στην πράξη τι σημαίνει; Ότι όταν λέμε επανένωση εννοούμε κατά κύριο λόγο τη δημιουργία ενός κράτους με μια κυβέρνηση, ένα νόμισμα, ένα εθνικό ύμνο και μια σημαία ... και βλέπουμε; Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, επανένωση μετά από 41 χρόνια διαχωρισμού, αυτό ακριβώς σημαίνει σήμερα. Αυτό σημαίνει ακόμα και για περιοχές που θα επιστραφούν υπό ε/κ διοίκηση, αφού ελάχιστοι Ε/Κ θα είναι σε θέση να ξηλώσουν άμεσα τις ζωές τους για να μεταβούν στο κατεστραμμένο Βαρώσι, στη Μόρφου, σε κάποια χωριά της Μεσαορίας ή της Καρπασίας. Αυτό θα γίνει σταδιακά.

Αυτό ίσως που μπορεί να γίνει πιο άμεσα είναι αυτό που δεν αναμένεται: Δηλαδή ένας Ε/Κ να αγοράσει εξοχικό στην Κερύνεια ή ένας Τ/Κ στην Πάφο ασκώντας τα δικαιώματά του ως Ευρωπαίος πολίτης σε μια ευρωπαϊκή επικράτεια στην οποία θα μετατραπεί ολόκληρη η Κύπρος.

Ο ρεαλισμός

Έχοντας υπόψη την πιο πάνω ρεαλιστική αποτίμηση, που καταγράφεται καθημερινά μέσα από συζητήσεις αλλά και από δημοσκοπήσεις, αναρωτιέται κανείς τι περιμένουν οι πολιτικές ηγεσίες των Ε/Κ και των Τ/Κ; Οι συνομιλίες εδώ και 10 μέρες έχουν παγώσει. Έως και τις αρχές Οκτωβρίου οι δύο ηγέτες θα βρίσκονται στη Νέα Υόρκη για να υπονομεύουν ο ένας τον άλλο σε ξένους ηγέτες και κέντρα αποφάσεων, δεν θα συναντηθούν μεταξύ τους, ενώ λόγω τουρκικών εκλογών ο κανονικός ρυθμός των συνομιλιών θα επανέλθει τον Νοέμβριο. Με λίγα λόγια η ε/κ ηγεσία, ως η ηγεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας, επιχειρεί να ενδυναμώσει την κρατική μας υπόσταση, ενώ η τ/κ να την αποδυναμώσει αναβαθμίζοντας το ψευδοκράτος. Στο παρελθόν όσο καιρό δεν το έκαναν αυτό οι ηγέτες, συνομιλούσαν μεταξύ τους για να μην τους επιρριφθεί η ευθύνη της αποτυχίας. Αυτή την τακτική είχαμε την ελπίδα ότι οι κύριοι Αναστασιάδης και Ακιντζί, θα την απέφευγαν.

Θα πρέπει βέβαια να ομολογήσουμε ότι προσπαθούν περισσότερο από οποιουσδήποτε άλλους, αλλά η προσπάθειά τους δεν είναι αρκούντως επιτυχής.

• Η τ/κ πλευρά λόγω εκλογών στην Τουρκία πάγωσε τις συνομιλίες για ένα δίμηνο, για να διαπιστώσει τις νέες ισορροπίες και να δει πώς θα πορευθεί. Κάποιοι λένε ότι φοβήθηκε τις αντιδράσεις των γκρίζων λύκων.
• Η ε/κ πλευρά κινδυνεύει με τη νέα χρονιά να παγιδευθεί μέσα στη ρητορική των βουλευτικών εκλογών και στον φανατισμό των μικρών κομμάτων του Κέντρου. Σκεφτείτε τι θα γίνει αν αμοληθούν 500 υποψήφιοι στους καφενέδες.

Το μομέντουμ υπήρχε και θα υπάρχει ακόμα για λίγο. Αν οι δύο ηγέτες δεν το εκμεταλλευθούν, τότε πάμε για νέα άτυπα χρονοδιαγράμματα, όπως ακούγεται, για του χρόνου τέτοιο καιρό. Αλλά και πάλιν τα ίδια θα έχουμε. Του χρόνου τέτοιο καιρό ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να μεταβεί στη Νέα Υόρκη να υπερασπισθεί την υπόσταση της αναγνωρισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο δε Τ/Κ ηγέτης επίσης θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη να προασπισθεί τα δίκαια των Τ/Κ. Ανακυκλώνοντας τα ίδια και τα ίδια εδώ και δεκαετίες. Επιτρέποντας να περνά ο χρόνος, να εμπεδώνονται η διαίρεση και τα τετελεσμένα. Επιτρέποντας να υπερισχύουν οι εθνικιστές, οι φοβικοί και αυτοί που δεν μπορούν να φαντασθούν μια όμορφη χώρα τα επόμενα 20 χρόνια. Με αποτέλεσμα κάποιοι γραφικοί  τύποι, σαν του λόγου μου, να αναμένουν ότι σε αυτή τη χώρα θα βρεθούν κάποιοι στιβαροί ηγέτες οι οποίοι επιτέλους θα αναλάβουν τις ευθύνες τους έναντι του κυπριακού λαού.